Renta socjalna, świadczenie pielęgnacyjne

Dokładnie 3287 zł miesięcznie, tyle wynosi teraz świadczenie pielęgnacyjne przysługujące tym, którzy opiekują się bliskimi z niepełnosprawnością. Novum, jakie pojawiło się w przepisach, pozwala na łączenie świadczenia z pracą zarobkową. Jak uzyskać to finansowe wsparcie na nowych zasadach?

Nowy program wsparcia finansowego dla opiekunów dzieci z niepełnosprawnościami zacznie działać w 2025 roku. Jego celem jest wypłacanie comiesięcznego świadczenia pielęgnacyjnego w kwocie 3287 zł. Pieniądze te nie zależą od dochodów ani od tego, czy opiekun pracuje. Zmiany w przepisach określają zasady przyznawania pomocy oraz grupę osób, które mogą z niej skorzystać.

Zasiłek może przyznać nie tylko MOPS, ale i SKO. Samorządowe Kolegium Odwoławcze to organ II instancji w sprawie zasiłków z MOPS. Zazwyczaj SKO nakazuje MOPS ponowne rozpoznanie sprawy o zasiłek zamiast samemu się nią zająć. Jeżeli SKO nakaże ponowne rozpoznanie sprawy przez MOPS, to często mamy przewlekłość (akta wracają do MOPS). Więc sądy przypominają SKO, że mają prawo do dodatkowych czynności w sprawach o zasiłki (bez odsyłania akt sprawy do MOPS). Przykładowy wyrok omówiony w artykule dotyczy odmowy przyznania zasiłku celowego na „pokrycie kosztów prywatnego podstawowego leczenia w zakresie nierefundowanym przez NFZ, środki higieny, żywność, opłaty prądu, czynszu, opłacenia zaległości czynszowych, zasiłku na dożywianie, zakup posiłku.” Sąd nakazał, aby SKO rozpatrzyło sprawę zamiast odsyłać ją do MOPS. Wyrok ważny dla osób wchodzących w spór z MOPS o zasiłek - wykorzystując argumentację sądu mogą zaoszczędzić kilkanaście miesięcy czasu wynikające z cofnięcia sprawy do MOPS.

Sprawa dotyczy mechanizmu, w którym spółka z o.o. oferowała osobom z niepełnosprawnościami lub ich opiekunom "pomoc" w uzyskaniu świadczenia pielęgnacyjnego. W zamian za prowadzenie spraw w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, firma zastrzegała sobie wynagrodzenie w wysokości aż trzykrotności miesięcznego świadczenia. Czy takie praktyki były legalne? Okazuje się, że w sprawie kluczowa jest zasada: nemo plus iuris.

W świadczeniach opiekuńczych łatwo się pogubić. Z jednej strony MOPS‑y wypłacają wysokie świadczenie pielęgnacyjne osobom, które opiekują się dzieckiem z niepełnosprawnością. Z drugiej strony funkcjonuje zasiłek pielęgnacyjny, niewielka kwota dla osób niepełnosprawnych lub starszych wymagających opieki. Poniżej opisujemy aktualne zasady, kwoty i różnice między tymi świadczeniami.

Od 1 stycznia 2025 r. osoby pobierające rentę socjalną mogą otrzymać nowe świadczenie – dodatek dopełniający. Przysługuje on osobom całkowicie niezdolnym do pracy i jednocześnie niezdolnym do samodzielnej egzystencji. Ile wynosi dodatek dopełniający netto, dla kogo jest przeznaczony, czy trzeba złożyć wniosek, jakie dokumenty dołączyć i czy świadczenie jest opodatkowane?

Dokładnie 3287 zł miesięcznie, tyle wynosi teraz świadczenie pielęgnacyjne przysługujące tym, którzy opiekują się bliskimi z niepełnosprawnością. Novum, jakie pojawiło się w przepisach, pozwala na łączenie świadczenia z pracą zarobkową. Jak uzyskać to finansowe wsparcie na nowych zasadach?

Orzeczenie o niepełnosprawności dziecka to nie tylko dokument medyczny. Daje także dostęp do szerokiego systemu wsparcia. Jeśli dopiero odebrałeś orzeczenie Twojego dziecka i czujesz się zagubiony to ten przewodnik pomoże Ci przejść przez kolejne kroki. Wyjaśniamy, co dokładnie oznacza orzeczenie, jakie świadczenia możesz otrzymać i gdzie szukać pomocy w 2025 roku.

W 2025 roku rozszerzono program świadczenia wspierającego. Od stycznia prawo do comiesięcznego wsparcia zyskały osoby z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia na poziomie 78–86 punktów. Świadczenie przysługuje pełnoletnim osobom z niepełnosprawnością, niezależnie od dochodu – a wniosek można złożyć wyłącznie online.

Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności to przepustka do realnego wsparcia finansowego, ulg podatkowych i codziennych przywilejów, które mogą radykalnie ułatwić życie. W tym przewodniku krok po kroku pokazujemy, jak w 2025 r. uzyskać orzeczenie, z jakich świadczeń skorzystać najłatwiej i gdzie szukać dofinansowań. Mogą być one znaczne i sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

W dniu 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa z 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o rencie socjalnej oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta wprowadziła do ustawy o rencie socjalnej nowe świadczenie tj. dodatek dopełniający. Dodatek ten przysługuje osobom uprawnionym do renty socjalnej, które spełniają jednocześnie dodatkowy warunek tj. posiadają orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy oraz do samodzielnej egzystencji. Aby dostać dodatek trzeba złożyć wniosek na  druku EDD-SOC - choć nie każdy ma taki obowiązek. Kwota dodatku wynosi 2520 zł brutto (za styczeń i luty 2025 r.). Przepisy przewidują też coroczną waloryzację dodatku dopełniającego od dnia 1 marca. I tak od marca 2025 r. kwota tego dodatku wzrosła do 2610,72 zł brutto. Pierwszy raz ów dodatek będzie wypłacony (razem z rentą socjalną) w maju 2025 r. z wyrównaniem od stycznia bieżącego roku. Przyznanie przez ZUS dodatku dopełniającego skutkuje wstrzymaniem świadczenia 500 plus dla niesamodzielnych.

Renta socjalna to świadczenie, które ma zapewnić minimalne środki do życia osobom niezdolnym do pracy. Jednak w przypadku zadłużenia może podlegać zajęciu komorniczemu. W jakiej wysokości? Czy cała renta może zostać zajęta? Jakie przepisy regulują tę kwestię? Sprawdź, jakie są limity potrąceń, kwoty wolne od zajęcia i na jakie podstawy prawne się powołać.

Koleni czytelnicy piszą do nas listy o swoim pokrzywdzeniu w sprawie dodatku do renty. Mają go renciści otrzymujący rentę socjalną. Mają obiecaną podobną rentę osoby otrzymujące rentę z tytułu niezdolności od pracy. Obie kategorie rencistów to często tak samo ciężko poszkodowane osoby z orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ale rentę socjalną otrzymuje się często w młodym wieku, natomiast rentę z tytułu niezdolności do pracy w sytuacji gdy niepełnosprawność powstała po 18 albo 25 roku życia (to dla uczących się). Są też przypadki rezygnacji z renty socjalnej na trochę wyższą chorobową. I o tym przypadku jest list naszego czytelnika

Opiekunowie osób niepełnosprawnych (stopień znaczny) mają możliwość legalnego pracowania w komisjach wyborczych bez ryzyka utraty świadczenia pielęgnacyjnego. Ryzyko takie dotyczy oczywiście tylko „starego” świadczenia pielęgnacyjnego (prawo do niego powstało przed 2024 r.), gdyż „nowe” świadczenie pielęgnacyjne pozwala na łączenie opieki (nad niepełnosprawnymi dziećmi do 18-roku życia) z pracą zawodową. W tym przypadku ustawodawca założył, że przy tylu formach odpłatnej opieki nad dziećmi rodzice niepełnosprawnego dziecka dadzą radę zapewnić mu opiekę i pójść do pracy.

Nowy dodatek z ZUS może otrzymać część rencistów socjalnych. Są to osoby, które nie są w stanie funkcjonować samodzielnie. Warto pamiętać, iż wypłata dodatku nie pozostaje bez wpływu na inne świadczenia. Rzeczywiście uzyskiwane wsparcie może być zatem niższe.

Specjalny dodatek z ZUS trafił do 133,6 tys. osób w Polsce. Warto zweryfikować swoje konto, ponieważ w wielu przypadkach ZUS wypłacił świadczenie automatycznie, bez składania wniosku. Wielu osobom należą się bowiem z urzędu dodatkowe pieniądze i to nie miało, bo z wyrównaniem od stycznia i z uwzględnieniem marcowej waloryzacji.

Orzeczenie o niepełnosprawności jest kluczowym dokumentem uprawniającym do wielu ulg i świadczeń. Czy mogą je uzyskać również osoby, chorujące na cukrzycę? To temat dość obszerny i w praktyce trudny. W artykule zebraliśmy najważniejsze informacje.

Wysokość nowego dodatku do renty socjalnej, czyli dodatku dopełniającego wynosi obecnie 2610,72 zł miesięcznie brutto. Renciści dostaną wyrównanie w maju, na łączną kwotę w wysokości 12 870 zł brutto. Komu przysługuje i gdzie należy złożyć wniosek o ten dodatek?

Uniwersalne świadczenie w wysokości 4666 zł miesięcznie dla osób z niepełnosprawnościami – taką propozycję przedstawił Piotr Figiel, wiceprezes fundacji Nowe Spojrzenie, w rozmowie z Infor.pl. Ekspert ostro krytykuje obecny system wsparcia, wskazując, że jest niespójny, pełen pułapek i realnie wyklucza setki tysięcy potrzebujących z pomocy, mimo głośnych zapowiedzi polityków.

Wciąż wpływają do rządu postulaty o szybkie wprowadzenie drugiego dodatku dla rencistów. Pierwszy otrzymują beneficjenci renty socjalnej. O podobny dodatek zabiegają renciści z tytułu niezdolności do pracy. W obu przypadkach nie chodzi o dodatek dla każdego rencisty. Musi on dodatkowo mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ten wymóg powoduje, że pokrzywdzeni czują się często renciści nie dysponujący tym orzeczeniem – pokrzywdzenie wynika z tego, że nie mogą liczyć na istotne podwyżki renty zasadniczej (z wyjątkiem podwyżek okołoinflacyjnych).

Idea była taka. Osoba niepełnosprawna otrzymuje świadczenie wspierające w wysokości np. 30 000 zł. Za okres np. 10 miesięcy. Po otrzymaniu tych pieniędzy opiekun osoby niepełnosprawnej oddaje (do MOPS) równoważne 30 000 zł (świadczenie pielęgnacyjne). Chodziło o to, aby w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego, rodzina osoby niepełnosprawnej (najczęściej stopień znaczny) miała środki na utrzymanie osoby niepełnosprawnej. Finansować to miało świadczenie pielęgnacyjne, które następnie (jako pewien kredyt społeczny) trzeba zwrócić do MOPS. Taki miał być model rozliczenia między świadczeniem wspierającym a pielęgnacyjnym. W praktyce nie mamy z obu stron po 30 000 zł. Dla 2024 r. za okres 10 miesięcy otrzymywało się 29 880 zł świadczenia pielęgnacyjnego (miesięcznie 2988 zł), a maksymalna wysokość świadczenia wspierającego to za 10 miesięcy 39 180 zł (miesięcznie 3918 zł). W zależności od tempa przyznawania świadczenia wspierającego można było tak rozliczać okresy 5 miesięcy jak i np. 14 miesięcy.

Kłopotem są świadczenia konkurencyjne do świadczenia pielęgnacyjnego. Zdaniem MOPS jeżeli opiekun osoby niepełnosprawnej miał jakieś świadczenie (np. renta) przed 2024 r. i nie zrezygnował z niego przed tą datą, to opiekun nie może otrzymać starego świadczenia pielęgnacyjnego w 2024 r. albo 2025 r. Opiekunowie liczyli na interpretację przepisów polegającą na tym, że mogą wybrać jedno ze świadczeń (także w 2024 r. albo 2025 r.). Jeżeli jednak pielęgnacyjne zostanie przyznane w 2024 r., to czy to jest możliwe skoro od 1 stycznia 2024 r. weszło świadczenie wspierające?

Renta socjalna jest świadczeniem przeznaczonym dla osób, które z powodu trwałego lub czasowego uszczerbku na zdrowiu nie są zdolne do podjęcia pracy zarobkowej. Przyznawana jest na podstawie określonych kryteriów, które muszą zostać spełnione zarówno pod względem wieku, jak i stanu zdrowia.

W przepisach był zakaz przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, gdy niepełnosprawni (stopień znaczny) (np. mąż, żona) opiekowali się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Było to dopuszczalne tylko wtedy, gdy opiekun miał stopień umiarkowany albo lekki. Dlaczego tak stanowiło prawo? Było w przepisach zaszyte domniemanie, że opiekun ze stopniem znacznym nie da rady opiekować się inną osobą niepełnosprawną z tym stopniem (stare świadczenie pielęgnacyjne było tylko dla tego stopnia znacznego).

W artykule omawiamy taką sytuację. Jest skomplikowana bo dotyczy zwrotu świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekuna i jego problemów z utratą ubezpieczenia w NFZ z mocą wsteczną (tak twierdzą MOPS, zobaczymy co na to powiedzą sądy).