Tematy - Zachowek, Dział spadku

Prawo do zachowku jest ściśle powiązane z sytuacją osobistą uprawnionego oraz jego zdolnością do pracy. Jakie są przepisy?

Zachowek daje ochronę prawną członkom rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego. Czy otrzymane środki pieniężne tytułem zachowku podlegają opodatkowaniu?

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że sprzedaż miejsca postojowego w garażu wspólnym, nabytego w drodze spadku, nie będzie stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli odpłatne zbycie nastąpi po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawcę.

Krajowa Informacja Skarbowa w swojej interpretacji wyjaśniła, że sprzedaż nieruchomości zmarłego przedsiębiorcy przez spadkobiercę podlega różnym formom opodatkowania w zależności od czasu i warunków sprzedaży.

Koniec życia członka rodziny staje się niejednokrotnie dla jego spadkobierców początkiem wieloletniej batalii sądowej o sprawy spadkowe. Jedną z nich może być sprawa o zachowek, do którego uprawniony jest zstępny (np. dziecko, wnuk), małżonek oraz rodzice spadkodawcy, o ile nie został wydziedziczony. Obecnie obowiązujące przepisy umożliwiają także zawarcie umowy zrzeczenia się zachowku za życia spadkodawcy. Takie rozwiązanie może uprościć przeprowadzenie spraw spadkowych oraz wyeliminować konieczność prowadzenia wieloletniego sporu sądowego.

Na czym polega umowa o dożywocie? Czy prawo do dożywocia przechodzi na spadkobierców? Co z zachowkiem? Prezentujemy najważniejsze informacje.

Zachowek to specjalny mechanizm prawny mający na celu ochronę pewnych członków rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub w wyniku dziedziczenia ustawowego. W Polsce, jeżeli dojdzie do sytuacji, gdy pewni członkowie rodziny nie otrzymają swojej części majątku, mogą oni dochodzić swoich praw przez żądanie zachowku. Jednakże, jak to jest z kwestią podatkową w takim przypadku? Czy otrzymane pieniądze tytułem zachowku podlegają opodatkowaniu?

Dyrektor KIS potwierdził, że otrzymanie środków pieniężnych tytułem zachowku, czy też – zamiast środków pieniężnych – udziału w nieruchomości lub ruchomości – w ramach tzw. świadczenia w miejsce wykonania – będzie korzystało ze zwolnienia z PSD na podstawie art. 4a ustawy o PSD.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) wydał interpretację indywidualną, w której potwierdził, że otrzymane od kancelarii komorniczej odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty należności mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W artykule omawiamy kwestię podatku od spadków i darowizn w kontekście sądowego zniesienia współwłasności nieruchomości. Przedstawiamy stan faktyczny oraz stanowisko Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w tej sprawie.

Podatnik wystąpił do Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) z wnioskiem dotyczącym opodatkowania wzajemnych rozliczeń zawartych na podstawie umowy o dział spadku. KIS wydała interpretację, stwierdzając, że przedstawione rozliczenia nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Artykuł przedstawia stan faktyczny, stanowisko KIS oraz wnioski wynikające z tej interpretacji.

Ukazała się interpretacja Krajowej Informacji Skarbowej dotyczącą zwolnienia od podatku od spadków w przypadku nierównego podziału majątku między spadkobierców. Wnioskodawcy, będący jedynymi dziedzicami, planują nierówny dział spadku, gdzie jedna z osób otrzyma większą część majątku. Czy taki podział jest objęty opodatkowaniem?

W interpretacji indywidualnej z dnia 3 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) potwierdził, że stanowisko wnioskodawców dotyczące skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku jest prawidłowe. Interpretacja ta dotyczyła podatku od czynności cywilnoprawnych.

W artykule przedstawione zostało stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczące opodatkowania otrzymanej kwoty w wyniku egzekucji komorniczej. Zgodnie z interpretacją organu, kwota otrzymana od kancelarii komorniczej jako spłata w drodze działu spadku nie rodzi obowiązku podatkowego w postaci zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Artykuł omawia przepisy prawne oraz argumenty, na których opiera się to stanowisko.

Zachowek to istotne uprawnienie osób najbliższych spadkodawcy w sytuacji, gdy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym. Czym jest zatem zachowek i komu przysługuje? Jakie zmiany weszły w życie 22 maja 2023 r.? Oto najważniejsze informacje.

Do wejścia w życie ustawy o fundacji rodzinnej (22 maja 2023 r.) został niecały miesiąc. Wokół ustawy i instytucji fundacji rodzinnej narosło sporo mitów. Niektórzy wskazują na krzywdzącą rolę fundacji rodzinnej w kontekście uprawnień wynikających ze spadkobrania w związku ze zmiana w zakresie zachowku. Czy to prawda?

Prawo spadkowe w USA bardzo różni się od polskiego, nie ma w nim zachowku. Ale nawet jeżeli pominięto członka rodziny w testamencie można podważyć testament. W szczególności można sprawdzić czy osoba, która spisała testament zrobiła to dobrowolnie. I czy testament nie został sfałszowany.

6 lutego 2023 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę o fundacji rodzinnej, która ma pozwolić firmom rodzinnym na stabilną działalność po śmierci właściciela lub po jego przejściu na emeryturę. Przepisy tej ustawy wejdą w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Sąd niezgodnie z przepisami zasądził wdowcowi jedynie 1/3 spadku po żonie. Pozostałym spadkobiercom przyznał łącznie 2/3 spadku, choć mógł tylko połowę.

Zdaniem organów podatkowych podatnik może odliczyć zachowek od podstawy opodatkowania, jeśli był wypłacony przed wydaniem decyzji podatkowej. Ale kiedy zachowek zostaje wypłacony po tej decyzji, podatnik takiej możliwości nie ma. Narusza to zasadę równości podatkowej – uznał Rzecznik Praw Obywatelskich, który przyłączył się do takiej sprawy obywatelki. Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 1 czerwca 2022 r. (sygn. akt III FSK 4958/21) podzielił to stanowisko, bo podatnik nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji braków czy luk procedury. NSA w tym wyroku uchylił zaskarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach oraz poprzedzającą go decyzję organu podatkowego.

Wydziedziczenie to temat, który może niepokoić wielu przyszłych spadkobierców. Czym zgodnie z przepisami jest wydziedziczenie? Jakie warunki należy spełnić, aby było skuteczne? Warto znać podstawowe zasady i przykłady z orzecznictwa.

Zachowek jest bardzo złożoną instytucją prawa spadkowego. Przepisy go regulujące zawarte są w w kodeksie cywilnym w księdze czwartej dotyczącej spadków, są one dość jasne i klarowne, jednak tylko z pozoru. Prowadząc sprawę o zachowek adwokat musi być bardzo ostrożny i przewidzieć, a przede wszystkim sprawdzić wszystkie możliwe sytuacje prawne związane ze spadkiem m.in. możliwość wydziedziczenia jednego z uprawnionych do zachowku, odrzucenie spadku, niegodność dziedziczenia, rozwód, wcześniejsza darowizna itp. Każda taka sprawa wymaga indywidualnego podejścia i dogłębnej analizy.

Sprawy spadkowe w związku ze swoją specyfiką są często bardzo trudne dla członków rodziny zmarłego, nie tylko dlatego, że dotyczą zmarłej ukochanej osoby, a także dlatego, że często powodują konflikt wśród członków rodziny, którzy mają prawo do dziedziczenia, czy to na podstawie ustawy czy zgodnie z testamentem. Uregulowaniu tego prawa można dokonać przez notarialne poświadczenie dziedziczenia lub przez stwierdzenie nabycia spadku.

Polskie prawo spadkowe jest dość skomplikowane. Dodatkowo w większości przypadków, do spadkobrania dochodzi na postawie przepisów ustawy, ponieważ zmarły nie zostawia testamentu. Niejednokrotnie do spadku powołanych jest więcej spadkobierców, niż jeden. W takim wypadku, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, następuje tak zwana „wspólność majątku spadkowego”. Stosuje się do niej zasady i przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych, z odpowiednimi różnicami wynikającymi z prawa spadkowego. W dużym uproszczeniu polega ona jednak na tym, że spadkobiercy nabywają prawa do określonych nieruchomości, czy przedmiotów wspólnie – co do każdej rzeczy, stając się przymusowymi współwłaścicielami każdej z nich.

Wymagalność roszczenia o zachowek nie została określona jednym, sztywnym terminem. Zatem ocena od kiedy należą się odsetki od zachowku powinna być dokonana indywidualnie z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy.

1 czerwca 2019 r. mają wejść w życie istotne zmiany, dotyczące zachowku. Projektowane przepisy przewidują możliwość zawarcia umowy o zrzeczenie się zachowku. Nowe rozwiązania przewidziano również dla osób zobowiązanych do zapłaty zachowku, gdy w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo.

W jaki sposób dziedziczą po sobie mąż i żona? Czy oprócz małżonka do spadku będą miały prawo także inne osoby?

Roszczenie o zachowek to roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej. Kodeks cywilny wskazuje jak liczyć przysługujący uprawnionym udział spadkowy oraz kto może domagać się zapłaty.

Sukcesja to przejście praw i obowiązków na następcę prawnego, co w praktyce oznacza zachowanie ciągłości funkcjonowania firmy, mimo zmiany pokoleniowej. Przeprowadzenie wynikającej stąd zmiany w zarządzaniu przedsiębiorstwem jest dla założyciela firmy poważnym wyzwaniem, do czego warto przygotować się odpowiednio wcześnie. Na sukcesję najlepiej spojrzeć jak na proces nieunikniony oraz konieczny. Jeżeli jest dobrze zaplanowany i przygotowany, pozwoli na umocnienie przedsiębiorstwa.

Kwestia opodatkowania umowy o zniesienie współwłasności bądź też o dział spadku została unormowana w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. W jaki sposób owe czynności zostały opodatkowane?

Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej nie ma podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym spłaty udziałów w mieszkaniu pozostałych spadkobierców (w wykonaniu działu spadku), jeśli spłata będzie wynosiła tyle samo, co udziały w spadku. Zdaniem fiskusa w takiej sytuacji nie można mówić o wzbogaceniu się ponad wartość odziedziczonego majątku, dlatego też nie powstaje dochód.

Po nabyciu spadku spadkobiercy są współwłaścicielami majątku spadkowego. Aby każdy z nich mógł swobodnie rozporządzać swoją częścią konieczne jest zniesienie współwłasności w drodze sądowego lub umownego działu spadku przed notariuszem. Dowiedz się jakich kosztów wymaga dział spadku przed notariuszem i jakie dokumenty należy w tym celu zgromadzić.

Wydziedziczenie to pozbawienie potencjalnych spadkobierców zachowku. Dziecko może zostać wydziedziczone tylko w ściśle określonych przez Kodeks cywilny przypadkach. Wprost z treści testamentu powinno wynikać wydziedziczenie.

W jakich sytuacjach konieczne okazuje się doliczenie darowizny do spadku? Na czym polega taka operacja rachunkowa?

W pierwszej kolejności roszczenie o zachowek powinniśmy kierować przeciwko spadkobiercom zmarłego. Co możemy zrobić w sytuacji, gdy od nich nie możemy otrzymać należnego nam zachowku?

Zwłaszcza w zgodnych rodzinach, ale nie tylko, dział spadku następuje bez spłat i dopłat. Podział w innej proporcji niż posiadane udziały w spadku nie powinien być opodatkowany podatkiem dochodowym.

Zgodnie z prawem o podatku dochodowym sprzedaż odziedziczonej nieruchomości przestaje być objęta podatkiem, gdy od otwarcia spadku upłynęło pięć lat podatkowych. Jednak okazuje się, że podatek może być należny, jeśli nawet minęło znacznie więcej niż 5 lat. Wszystko zależy od tego, co w tym okresie działo się ze spadkiem.

Przy dziedziczeniu zdarza się, że spadkobiorca wchodzi w posiadanie części nieruchomości. Następnie często dochodzi do porozumień, w ramach których np. poprzez wymianę udziałów właściciel części mieszkania czy domu wchodzi w posiadanie całości nieruchomości. Sprzedaż mieszkania, które częściowo zostało odziedziczone a częściowo nabyte, może podlegać opodatkowaniu, ale daninę należy zapłacić tylko od tej części, która została sprzedana przed upływem pięciu lat od chwili nabycia.

Dział spadku można przeprowadzić w sądzie lub zawierając umowę z pozostałymi spadkobiercami. Gdy którykolwiek ze spadkobierców nie chce zgodzić się na dział lub gdy nie ma zgody co do sposobu jego przeprowadzenia, zawarcie umowy będzie wykluczone. Wówczas pozostaje droga postępowania sądowego.

Weszły w życie przepisy chroniące spadkobierców przed długami spadkowymi. Wprowadzenie jako zasady dziedziczenia długów tylko do wysokości odziedziczonego majątku, a nie - jak dotąd - w całości, przewiduje nowelizacja, która w niedzielę weszła w życie. Chroni ona spadkobierców przed długami, których istnienia często nie byli świadomi.

Zgodnie z najnowszymi interpretacjami organów podatkowych na spadkobiercach dokonujących działu spadku nie ciąży obowiązek podatkowy w PIT, jeśli w zamian za spłatę zrzekną się praw do udziałów w odziedziczonej nieruchomości. O ile oczywiście kwota spłaty nie przekroczy wartości posiadanego udziału w spadku a umowa o dział spadku zostanie zawarta jedynie między spadkobiercami. Nie ma tu jednocześnie znaczenia, czy dział spadku i spłata mają miejsce przed upływem pięciu lat od nabycia nieruchomości w drodze spadku.

Umowny dział spadku możliwy jest tylko i wyłącznie w jednej sytuacji – gdy spadkobiercy porozumieją się w kwestii spadku i nie wystąpią z roszczeniami sądowymi. W porównaniu do sądowego działu spadku, umowny dział spadku jest szybszy i tańszy. W jakiej formie można zawrzeć taką umowę i co powinna zawierać?

Zachowek zabezpiecza interesy osób tak by po śmierci spadkodawcy miały jakieś korzyści ze spadku nawet jeśli zostały pominięte w testamencie. Zachowek należy się tylko najbliższej rodzinie zmarłego. Co jeszcze warto wiedzieć o instytucji zachowku?

Niegodność dziedziczenia oraz wydziedziczenie to dwie instytucje uregulowane w prawie spadkowym, z którymi każdy spadkodawca winien się zapoznać, aby świadomie podejmować decyzje majątkowe na wypadek śmierci. Czym różni się niegodność dziedziczenia od wydziedziczenia?

Wydziedziczenie, czyli pozbawienie zachowku to, obok niegodności dziedziczenia, instytucja prawa spadkowego, która ma na celu pozbawienie konkretnych osób korzyści wynikających z dziedziczenia. Na czym polega wydziedziczenie i jakie są jego przesłanki?

Testament ustny to szczególna forma sporządzenia ostatniej woli. Dotyczy osób, wobec których zachodzi obawa rychłej śmierci. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego zapowiada reformę prawa spadkowego w zakresie testamentu ustnego oraz prawa do zachowku.

Osobom, które byłyby powołane do spadku w drodze ustawy należy się zachowek. Uprawnieni stale niezdolni do pracy bądź małoletni mają prawo do wyższego zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadał w drodze dziedziczenia ustawowego.

Problem zachowku powstaje wtedy, jeżeli uprawnieni do zachowku, a należą do nich tylko zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, zostali wydziedziczeni przez spadkodawcę przez rozporządzenie na wypadek śmierci - testament albo umowę spadkową. Jakie są przesłanki pozbawienia prawa do zachowku w prawie niemieckim?

W sprawach z zakresu prawa spadkowego ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych przewiduje konieczność ponoszenia opłat stałych od dokonania poszczególnych czynności procesowych. Jaka jest wysokość opłat?

Najbliższej rodzinie spadkodawcy należy się zachowek, jeżeli zostali pominięci w testamencie lub w darowiznach zrealizowanych przed jego śmiercią. Spory sądowe dotyczące zachowku zdarzają się niezwykle często. Tym bardziej warto wyjaśnić najważniejsze kwestie związane z tą instytucją prawną.

Zachowek, Dział spadku

Kto może otrzymać wyższy zachowek i od czego to zależy?

Czy trzeba płacić podatek od zachowku?

Czy kwota uzyskana ze sprzedaży miejsca postojowego, nabytego w spadku, podlega opodatkowaniu PIT?

Czy sprzedaż nieruchomości ze spadku podlega opodatkowaniu ryczałtem?

Umowa zrzeczenia się zachowku

Dożywocie. Co to za umowa i jakie ma skutki?

Otrzymanie pieniędzy tytułem zachowku. Co z podatkiem od spadku?

Czy przeniesienie nieruchomości w ramach zachowku podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Czy otrzymane odsetki od nieterminowej wypłaty należności są zwolnione z PIT?

Czy sądowe zniesienie współwłasności nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn?

Czy wzajemne rozliczenia zawarte na podstawie umowy o dział spadku są opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn?

Nierówny dział spadku. Co z podatkiem od spadków i darowizn?

Czy nierówny dział spadku wiąże się z obowiązkiem zapłaty PCC?

Czy kwota otrzymana w wyniku egzekucji komorniczej podlega opodatkowaniu PIT?

Zachowek po zmianach w 2023 r.

Fundacja rodzinna a zachowek. Czy jest się czego bać?

Prawo spadkowe w USA bez zachowku. Jak podważyć testament?

Ustawa o fundacji rodzinnej podpisana przez Prezydenta RP. Kiedy wejdzie w życie?

Tylko 1/3 spadku po żonie dla wdowca. SN uwzględnił skargę nadzwyczajną RPO

Odliczenie zachowku od podstawy opodatkowania w podatku od spadków także po decyzji podatkowej

Wydziedziczenie – na czym polega?

Zachowek - czym jest, kiedy i komu przysługuje i jak go obliczyć?

Stwierdzenie nabycia spadku a dział spadku

Podatkowe aspekty działu spadku

Wymagalność roszczenia o zachowek

Zachowek 2019 – planowane zmiany

Spadek po mężu i żonie - kto i jak dziedziczy po małżonku?

Zachowek - jak liczyć?

Jak przeprowadzić proces sukcesji przedsiębiorstwa?

Podatek od czynności cywilnoprawnych przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku

Dział spadku i zniesienie współwłasności ze spłatami – skutki w PIT

Umowny dział spadku przed notariuszem – jakie dokumenty i jakie koszty

Jak skutecznie wydziedziczyć dziecko?

Darowizna doliczona do spadku

Przeciwko komu kierować roszczenie o zachowek?

Nierówny dział spadku a opodatkowanie PIT

Jakie skutki podatkowe może wywołać dział spadku

Skutki podatkowe działu spadku między spadkobiercami

Podział spadku w sądzie

Zmiany w prawie spadkowym już obowiązują

Czy trzeba zapłacić PIT po zbyciu udziału w odziedziczonej nieruchomości w wyniku działu spadku?

Czym jest umowa o dział spadku?

Co to jest zachowek i co warto o nim wiedzieć?

Niegodność dziedziczenia a wydziedziczenie

Wydziedziczenie, czyli pozbawienie zachowku

Testament ustny – zmiany w prawie spadkowym

Kto ma prawo do wyższego zachowku?

Pozbawienie prawa do zachowku w prawie niemieckim

Opłaty stałe w sprawach spadkowych

Zachowek - ile komu się należy i jak go uzyskać?