REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są sposoby nawiązania stosunku pracy?

Stosunek pracy nawiązuje się na mocy zgodnych oświadczeń woli stron bądź innych zdarzeń, z którymi Kodeks pracy łączy jego powstanie./ Fot. Fotolia
Stosunek pracy nawiązuje się na mocy zgodnych oświadczeń woli stron bądź innych zdarzeń, z którymi Kodeks pracy łączy jego powstanie./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Podstawą nawiązania stosunku pracy może być umowa o pracę, powołanie, wybór, mianowanie, spółdzielcza umowa o pracę. Zawarcie każdej z tych umów powoduje, że stajemy się pracownikami.

Czym jest stosunek pracy?

Na wstępie wyjaśnijmy, czym jest stosunek pracy. Jest to stosunek zobowiązaniowy, w którym jedna strona - pracownik zobowiązuje się świadczyć pracę określonego rodzaju, osobiście i w sposób ciągły na rzecz, ryzyko i pod kierownictwem drugiej strony, zwanej pracodawcą, który z kolei zobowiązany jest do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.

REKLAMA

Stosunek pracy nawiązuje się na mocy zgodnych oświadczeń woli stron bądź innych zdarzeń, z którymi ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm., dalej „kodeks pracy”) łączy jego powstanie.

Umowa o pracę

Najczęściej podstawą nawiązania stosunku pracy jest umowa o pracę, którą należy zawrzeć na piśmie. Może być ona zawarta na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. W sytuacji, kiedy zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, umowa o pracę może być również zawarta na zastępstwo.

Pracownik i pracodawca mogą także zawrzeć umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, która pozwala stronom stosunku pracy sprawdzić, czy chcą dalej kontynuować współpracę i zawrzeć właściwą umowę o pracę. W zależności od rodzaju zawartej umowy o pracę, zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy przysługuje określony zakres uprawnień i obowiązków w trakcie trwania stosunku pracy, a także w razie jego wygaśnięcia.

Zobacz również serwis: Umowa o pracę

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Powołanie

Nawiązanie stosunku pracy w przypadkach  określonych odrębnymi przepisami prawnymi następuje na podstawie powołania. W taki sposób nawiązuje się stosunek pracy m.in. z dyrektorami przedsiębiorstw państwowych, osobami pełniącymi stanowiska kierownicze w administracji państwowej, Dyrektorem Generalnym Lasów Państwowych, dyrektorami instytucji kultury, prezesami Samorządowych Kolegiów Odwoławczych, zastępcami wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnikami gminy (powiatu, województwa). Warto przy tym wskazać, że stosunek pracy nawiązany na podstawie powołania cechuje się mniejszą stabilnością zatrudnienia niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę - pracownik powołany może być w każdym czasie odwołany przez organ powołujący.

Zobacz również: Nabór kandydatów na stanowisko pracownika samorządowego

Wybór

Stosunek pracy może powstać także na podstawie wyboru, jeżeli z wyboru wynika obowiązek świadczenia pracy w charakterze pracownika. Do powstania takiego stosunku pracy niezbędne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: przepisy szczególne przewidują wybór jako podstawę obowiązku wykonywania pracy w charakterze pracownika oraz zgoda wybranego pracownika na świadczenie pracy wynikającej z tego wyboru. Na podstawie wyboru dochodzi najczęściej do nawiązania stosunku pracy radnych, pracowników samorządowych, etatowych członków różnego rodzaju organizacji społecznych, stowarzyszeń, partii, związków zawodowych, spółek prawa handlowego. Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się wraz z wygaśnięciem mandatu.

Mianowanie

W przypadkach uzasadnionych szczególnym charakterem pracy, określonych odrębnymi przepisami prawnymi, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie mianowania (przykładowo: sędzia, czy nauczyciel). Przepisy szczególne regulują również prawa i obowiązki pracownika mianowanego. Tego typu stosunek pracy co do zasady cechuje m.in. większa stabilizacja, większa dyspozycyjność pracownika, ale także i odpowiedzialność dyscyplinarna. Stosunki pracy pracowników mianowanych regulują m.in.: ustawa o pracownikach urzędów państwowych, Karta Nauczyciela, prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawa o pracownikach samorządowych, o pracownikach instytutów naukowo-badawczych, o szkolnictwie wyższym, czy o służbie cywilnej. 

Spółdzielcza umowa o pracę

Stosunek pracy może być również nawiązany na podstawie spółdzielczej umowy o pracę.   Taka umowa nawiązywana jest między spółdzielnią pracy a jej członkiem. Kwestie związane ze stosunkiem pracy nawiązanym na podstawie spółdzielczej umowy o pracę reguluje ustawa Prawo spółdzielcze, a w zakresie nieuregulowanym odmiennie tą ustawą stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu pracy.

Podsumowanie

Podsumowując, w zależności od podstawy nawiązania stosunku pracy, pracownikowi przysługują określone uprawnienia i mają zastosowanie w pełnym lub ograniczonym zakresie przepisy Kodeksu pracy. Niezależnie jednak od tego, czy pracujemy na podstawie umowy o pracę, mianowania, powołania, wyboru, czy spółdzielczej umowy o pracę, pozostajemy w stosunku pracy, zatem jesteśmy pracownikami.

Zobacz również serwis: Praca

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kto zapłaci za towar zniszczony w sklepie podczas zakupów? Nie zawsze będzie to klient. Czy znasz swoje prawa?

Kto zapłaci za towar zniszczony w sklepie podczas zakupów? Nie zawsze będzie to klient. Ale, czy znasz swoje prawa? Kluczowa jest wina i warunki techniczno-organizacyjne panujące w sklepie. Zawsze trzeba zwrócić uwagę na kontekst.

Wraca ustawa wiatrakowa. Jaka będzie odległość wiatraków od gospodarstw domowych?

Ministerstwo Klimatu i Środowiska wydało komunikat na temat projektu nowelizacji ustawy dotyczącej OZE. Resort wskazał, że odległość wiatraków od zabudowy będzie wynosić nie 300, a 500 m. i będzie ona określona w projekcie nowelizacji ustawy o inwestycjach w elektrownie wiatrowe.

500 zł miesięcznie przez 2 lata od 12. miesiąca do 35. miesiąca życia dziecka [Aktywnie w domu a RKO]

Świadczenie "Aktywnie w domu" działa jak RKO (Rodzinny Kapitał Opiekuńczy). Rodzice otrzymują 500 zł miesięcznie przez 2 lata, licząc od 12 miesiąca do 35 miesiąca życia dziecka. W sumie na dziecko przysługuje 12 tys. zł. Czym "Aktywnie w domu" różni się od RKO?

7 ważnych świadczeń z podwyżką w 2025 r. Które nie wzrosną?

Wybraliśmy kilka najważniejszych świadczeń, których kwoty wzrosną w 2025 r. Nie są to wszystkie świadczenia. Warto przykładowo pamiętać o waloryzacji, która co roku podnosi wysokość emerytur, rent, a także dodatków. W ten sposób od 1 marca 2025 r. podwyżce ulegnie m.in. renta rodzina czy dodatek pielęgnacyjny. Co jeszcze?

REKLAMA

Planujesz wyjazd do sanatorium? Będzie taniej. Od października 2024 roku kuracjusze zapłacą od 27,30 zł do 174,30 zł mniej za pobyt

Planujesz wyjazd do sanatorium? Masz szczęście, bo będzie taniej. Od października 2024 roku kuracjusze zapłacą od 27,30 zł do 174,30 zł mniej za pobyt. Wysokość opłat zależy od standardu pokoju i terminu pobytu.

Od 300 do 1200 zł jednorazowego świadczenia. Wnioski można składać tylko do 30 września

Od 300 do 1200 zł jednorazowego świadczenia. Wnioski można składać tylko do 30 września. Sprawdź, komu przysługuje. Kto może liczyć na 1200 zł jednorazowej wypłaty świadczenia. Gdzie złożyć wniosek? Kiedy wypłata świadczenia?

Mało kto wie, że istnieje ten dodatek. A można zyskać nawet 620 zł co miesiąc. I to bez względu na wiek

Nie każdy o tym wie, ale sieroty zupełne mogą liczyć na dodatkowe wsparcie od ZUS. Dodatek dla sieroty zupełnej, który wynosi obecnie ponad 620 zł miesięcznie, przysługuje bez względu na wiek. Jak go otrzymać? Oto szczegóły. 

W tych przypadkach nie musisz płacić pełnego czynszu za wynajem. Możesz wnioskować o jego obniżenie albo nawet rozwiązać umowę.

Czy trzeba płacić czynsz za wynajem zalanych nieruchomości? Kiedy trzeba go obniżyć, a kiedy umowa wygasa lub można od niej odstąpić? Gdy woda opada, osoby dotknięte skutkami powodzi zaczynają zadawać sobie pytanie, co dalej?

REKLAMA

Wdrożenie nowych przepisów dotyczących sygnalistów jest szczególnie trudne dla firm rodzinnych

Małe i średnie przedsiębiorstwa stoją teraz przed wieloma wyzwaniami związanymi ze zmianami w przepisach prawa pracy. Nowe obowiązki czekają je także w związku z regulacjami dotyczącymi sygnalistów. Wdrożenie nowych przepisów jest szczególnie trudne dla firm rodzinnych.

Zakaz zadawania prac domowych w szkołach. Decyzja zależy od ucznia i jego rodziców

Obowiązujące przepisy zakazują zadawania prac domowych w pierwszych trzech klasach w szkołach podstawowych. W starszych klasach prace nie są obowiązkowe - decyzja o tym, czy wykonać zadanie, leży po stronie ucznia i jego rodziców. Skutki ograniczenia możliwości zadawania prac domowych zależą od reakcji nauczycieli.

REKLAMA