Czy trzeba zapłacić podatek od darowizny dla zięcia lub synowej? Czasami tak, ale nie zawsze. Tylko czy wiesz, od czego to zależy?

• Darowizna w najbliższej rodzinie jest wolna od podatku
• Zięć i synowa nie należą do zerowej grupy podatkowej

Darowizna w najbliższej rodzinie jest wolna od podatku

Wysokość podatku od darowizny jest uzależniona przede wszystkim od tego, do jakiej grupy podatkowej zaliczają się darczyńca i obdarowany. Na gruncie ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn wyróżniono trzy takie grupy. Do pierwszej z nich zaliczają się: małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowie. Do drugiej zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków i małżonkowie innych zstępnych. Trzecia grupa to po prostu inni nabywcy. Na tej podstawie można powiedzieć, że do pierwszej grupy podatkowej zalicza się najbliższa rodzina darczyńcy. I to właśnie w przypadku tej grupy kwota wolna od podatku jest najwyższa, co oznacza, że to tym osobom można przekazać najwyższą darowiznę bez konieczności opodatkowania. Kwota wolna wynosi:

• 36.120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
• 27.090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
• 5733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Oznacza to, że na przykład, jeśli teść przekaże zięciowi lub synowej środki pieniężne o wartości mieszczącej się w kwocie 36.120 złotych, to nie trzeba będzie z tego tytułu uiszczać podatku od darowizny. Należy jednak pamiętać o tym, że wskazana wartość nie dotyczy jednej darowizny, a łącznej wartości darowizn przekazanych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.

Zięć i synowa nie należą do zerowej grupy podatkowej

A co w sytuacji, gdy w grę wchodzi darowizna o wyższej wartości? Ustawodawca wyodrębnił w przepisach również tak zwaną zerową grupę podatkową, czyli taką, w przypadku której dopełnienie określonych formalności sprawia, że niezależnie od wartości darowizny, podatku nie trzeba płacić. W art. 4a ustawy przewidziano, że zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę 36.120 zł – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Choć w regulacji tej odniesiono się do kwoty wolnej właściwej dla pierwszej grupy podatkowej, a więc obejmującej również zięcia, synową i teściów, to jednak trzeba zwrócić uwagę na to, że w przepisie tym wskazano wyraźnie, że zwolnieniu podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. W grupie tej nie znaleźli się więc już teściowie, synowa i zięć. Oznacza to, że darowizna dokonana pomiędzy tymi osobami będzie podlegała opodatkowaniu w części przekraczającej wartość 36.120 zł.