REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fikcyjny ojciec w dokumentach dziecka - problemy, przepisy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dorota Beker
Dorota Beker
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Fikcyjny ojciec w dokumentach dziecka - problemy, przepisy
Fikcyjny ojciec w dokumentach dziecka - problemy, przepisy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Samotne matki nie chcą wpisywać fikcyjnego ojca do dokumentów dziecka. Czy planowana jest modyfikacja przepisów w zakresie obowiązku wprowadzania do aktów urodzenia tzw. danych kryjących?

Akt urodzenia - tzw. dane kryjące

Konieczność wprowadzania do aktu urodzenia tzw. danych kryjących narusza prawa matek – wskazują eksperci. W sprawie interweniował RPO, zaś w resorcie trwa analizowanie problemu. Na zmianę przepisów jednak zapewne trzeba będzie jeszcze poczekać.

REKLAMA

Chodzi o regulację ustawy z 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 709 ze zm.) dotyczącą rejestracji dziecka w sytuacji, kiedy urodziła je niezamężna kobieta, która nie podała danych ojca, zaś żaden z mężczyzn nie uznał swojego ojcostwa. Jak informują przedstawiciele urzędów stanu cywilnego, w takim przypadku obecne przepisy nie zezwalają na pozostawienie w akcie urodzenia dziecka pustej rubryki dotyczącej danych ojca. W zamian konieczne jest wpisanie tzw. danych kryjących, czyli losowego, wybranego przez matkę lub kierownika USC imienia wraz z nazwiskiem matki.

Archaiczne przepisy w oparach absurdu

REKLAMA

- Ten przepis to relikt po epoce komunizmu, gdzie władza próbowała pokazać, że w Polsce nie ma sierot - wskazuje Sławomir Wojciechowski, kierownik USC, ekspert Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego. Podkreśla, że obecna regulacja wiąże się z problemami. - Kobiety nie chcą wpisywać fikcyjnych danych i próbują przeciwstawiać się zmuszaniu ich do tego. Niestety, obecne przepisy nie przewidują ani zastosowania alternatywnych rozwiązań, ani trybu odwoławczego - wyjaśnia ekspert.

Zaś Katarzyna Łagowska, kierowniczka Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia przy Centrum Praw Kobiet, zwraca uwagę, że sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana w przypadku matek, które nie ukończyły 18. roku życia. - Nawet jeśli ojciec zgłasza chęć uznania dziecka, z automatu wpisuje się ojca jako „nieznanego”. Można to zmienić dopiero po osiągnięciu pełnoletności matki - wskazuje. Podkreśla, że w praktyce wiąże się to z automatycznym przekazaniem pieczy nad dzieckiem nieletniej matki innej osobie. Matka bowiem nie ma pełnej zdolności do czynności prawnej, a ojciec - nawet jeśli jest pełnoletni - nie może uznać dziecka. Zaś jedyną drogą wyjścia z impasu jest zgoda rodziców na ślub osoby niepełnoletniej, ponieważ po nim osoba poniżej 18. roku życia uzyskuje pełną zdolność do czynności prawnej.

Dyskryminujące i nadmiernie ingerujące

REKLAMA

Zarówno przedstawiciele urzędów stanu cywilnego, jak i organizacji reprezentujących prawa kobiet podkreślają, że przestarzałe przepisy naruszają prawa matek i mają dyskryminacyjny charakter. - Często czują się one upokorzone koniecznością wymyślania danych ojca. Co więcej, zdarzają się również przypadki, w których - ze względu na to samo nazwisko ojca i matki - są one posądzane o to, że dziecko pochodzi ze związku kazirodczego - wskazuje Sławomir Wojciechowski. Na tym nie koniec - dochodzą do tego również kwestie związane np. z problemami posługiwania się takim aktem urodzenia za granicą, bowiem w większości krajów taki mechanizm nie jest stosowany i jest po prostu niezrozumiały dla urzędników.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- Stoimy na stanowisku, że obowiązujące przepisy ograniczają prawo kobiet do decydowania o sytuacji swojej i dziecka oraz prowadzą do sytuacji, które mogą być stygmatyzujące. Tworzą również pewien rodzaj fikcji kreowanej na potrzeby wypełnienia urzędowego formularza. A przecież mógłby on zostać zmodyfikowany, tak aby uzupełniać go danymi zgodnymi z rzeczywistością - podkreśla Katarzyna Łagowska.

Problem został również podnoszony przez senatorów Wadima Tyszkiewicza oraz Krzysztofa Kwiatkowskiego (obaj niezrzeszeni), którzy podkreślali, że jest to nadmierna ingerencja organu administracji publicznej w prawa człowieka. - To niespotykane, że prawo zmusza współcześnie obywateli do podawania fikcyjnych danych w tak ważnym dokumencie, jakim jest akt urodzenia, który przecież po raz pierwszy kształtuje tożsamość człowieka - wskazali w swoim oświadczeniu. Tym bardziej że - jak zaznaczyli - jest to związane z koniecznością tłumaczenia przez matki dokumentujące urodzenie dziecka takimi aktami, że dane ojca nie są danymi prawdziwej osoby. W zamian parlamentarzyści proponowali zmianę przepisów przez wprowadzenie najprostszego w ich ocenie rozwiązania - pozostawienia rubryki z danymi ojca pustej. Oświadczenie wraz z prośbą o odpowiedź zostało skierowane zarówno do MSWiA, jak i rzecznika praw dziecka.

Rzecznicy analizują, resort nie wyklucza

Jak udało nam się ustalić, w sprawie interweniował również rzecznik praw obywatelskich. Pod koniec grudnia zeszłego roku do Biura RPO wpłynęła kopia odpowiedzi udzielonej przez MSWiA w tej sprawie, z której wynika, „że obecnie nie jest planowane podjęcie szerszych prac legislacyjnych nad nowelizacją”. - W przypadku podjęcia takich prac zostanie rozważona również kwestia ewentualnej zmiany przepisów dotyczących zamieszczania w akcie urodzenia tzw. danych przesłaniających - wyjaśnia Marcin Malecko, naczelnik wydziału podstawowych praw i wolności w zespole prawa konstytucyjnego, międzynarodowego i europejskiego Biura RPO. Podkreśla, że kwestia ta jest w dalszym ciągu analizowana przez rzecznika. Podobną odpowiedź uzyskaliśmy również z Biura RPD - tam również trwają analizy zagadnienia pod kątem prawnym.

Czy zatem nie ma szans na uchylenie tych wymogów? Okazuje się, że niekoniecznie, choć raczej nie nastąpi to szybko. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji zapytane przez nas o to, czy problem jest znany i czy planowana jest modyfikacja przepisów w zakresie obowiązku wprowadzania do aktów urodzenia danych kryjących, także zadeklarowało, że analizuje problem i rozważy zmianę, jeśli podejmie prace nad nowelizacją ustawy - Prawo o aktach stanu cywilnego. Można zatem stwierdzić, że w stosunku do odpowiedzi udzielonej przez RPO jest minimalny postęp.

Dane w aktach urodzenia w Polsce

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Dane w aktach urodzenia w Polsce / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Francuska emerytura: system pełen przywilejów czy tykająca bomba demograficzna?

Choć Francja szczyci się jednym z najbardziej hojnych systemów emerytalnych w Europie, jego struktura przypomina labirynt – z ponad 40 planami zawodowymi, redystrybucją środków i niskim wiekiem przejścia na emeryturę. Mimo reformy z 2023 roku, eksperci biją na alarm: rosnące koszty i starzejące się społeczeństwo mogą pogrążyć system, który już dziś pochłania 14% PKB i spada w światowych rankingach. Czy francuska emerytura to przywilej, który stał się luksusem na kredyt?

Zaświadczenie o prawie do głosowania także na drugą turę wyborów?

Głosujący w innym miejscu otrzymali zaświadczenie o prawie do głosowania. Czy ten dokument dotyczy tylko pierwszej tury, czy także ważny jest dla drugiej tury wyborów prezydenckich w dniu 1 czerwca 2025 roku?

Wzór wezwania do zapłaty w obrocie profesjonalnym [Wzór do pobrania]

Od lat w Polsce obserwowany jest niepokojący trend wzrostu zadłużenia przedsiębiorców. W tym kontekście szczególnie dotkliwe są tzw. zatory płatnicze, czyli sytuacje, w których przedsiębiorcy nie regulują na czas należności za dostarczone towary lub usługi, co prowadzi do opóźnień w płatnościach ich kontrahentów (powstałe należności generują powstawanie kolejnych opóźnień).

Wyniki wyborów 2025. Zagranica prawie 30% na Mentzena i Brauna [PKW]

Wyniki wyborów prezydenckich 2025 - PKW podała nie tylko wyniki z kraju, ale i z zagranicy. Okazuje się, że tutaj zdecydowanie wygrywa Trzaskowski, ale prawie 30% głosów zebrali łącznie Mentzen i Braun.

REKLAMA

Wybory prezydenckie: Trzaskowski czy Nawrocki? Sonda przed drugą turą

To starcie, które zadecyduje o przyszłości Polski. Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki zmierzą się 1 czerwca w drugiej turze wyborów prezydenckich – tak zadecydowali wyborcy w niedzielnym głosowaniu. Różnica między kandydatami jest minimalna, a stawka ogromna. Kto obejmie najwyższy urząd w państwie? Weź udział w naszej sondzie i wskaż swojego faworyta w finałowym pojedynku.ą

Kiedy druga tura wyborów prezydenckich 2025?

Druga tura wyborów prezydenckich w 2025 r. - kiedy będzie ponowne głosowanie na nowego Prezydenta Polski? W drugiej turze dokonuje się wybór pomiędzy Rafałem Trzaskowskim (KO) oraz Karolem Nawrockim (poparcie PiS).

Robią to podczas pracy zdalnej: 10 zaskakujących czynności

Pracownicy zdalni często łączą obowiązki zawodowe z prywatnymi - w czasie pracy (SIC!), co niepokoi pracodawców. Pracownicy podczas pracy zdalnej: sprzątają mieszkanie, idą na spacer z psem czy gotują obiad. A za wszystko to płaci pracodawca, bo pracownicy wykonują wiele czynności w godzinach pracy. Taki stan rzeczy powoduje, że pracodawcy nie chcą zatrudniać pracowników w ramach pracy zdalnej - a wolą współpracować na zasadach B2B. Okazuje się, że budżety na freelancing w Polsce wzrosły o rekordowe 51,5%, podczas gdy 37% firm wycofuje się z pracy zdalnej. Sekret tkwi w systemie rozliczania - z efektów, a nie godzin pracy.

Szef PKW: Wyniki głosowania raczej w poniedziałek, ale nie rano

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej Sylwester Marciniak ocenił, że wyniki niedzielnego głosowania w wyborach prezydenckich podane mogą być raczej w poniedziałek, ale nie o godz. 10.00, gdy odbyć ma się pierwsza z planowanych na ten dzień konferencji PKW.

REKLAMA

Przed nami brutalna końcówka kampanii prezydenckiej. Ekspert: Braun może dać Nawrockiemu zwycięstwo

Wynik Grzegorza Brauna to największe zaskoczenie pierwszej tury wyborów prezydenckich – twierdzi dr hab. Tomasz Gajownik z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Ekspert prognozuje brutalną końcówkę kampanii i sugeruje, że poparcie Brauna może przesądzić o wyniku drugiej tury. Co jeszcze powiedział politolog?

Frekwencja w pierwszej turze wyborów prezydenckich wyniosła 66,8 proc. To rekord

To najwyższy wynik w pierwszej turze wyborów prezydenckich od 1990 r. Lepszy odnotowano tylko dwukrotnie w drugich turach.

REKLAMA