REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie wobec nieletnich na nowych zasadach

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Postępowanie wobec nieletnich. /Fot. Fotolia
Postępowanie wobec nieletnich. /Fot. Fotolia
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie wobec nieletnich toczy się według odrębnych zasad niż procedura w sprawach dotyczących osób dorosłych. Z dniem 2 stycznia 2014 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Nowelizacja ta wprowadzona została w związku z koniecznością dostosowania uregulowań dotyczących postępowania wobec nieletnich do wymogów Unii Europejskiej oraz wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Postępowanie w sprawach nieletnich oparte było zarówno na procedurze karnej jak i cywilnej, co przejawiało się w podziale na postępowanie wyjaśniające oraz postępowanie rozpoznawcze: opiekuńczo-wychowawcze lub poprawcze. Wymienione postępowania zmierzały do innych celów.

REKLAMA

Stanowisko TK (K 50/06)

W dniu 10 lipca 2007 roku Trybunał Konstytucyjny zajął się oceną zgodności z ustawą zasadniczą przepisów procedury karnej. Analiza dotyczyła przepisów regulujących możliwość sądowej weryfikacji zgłoszonej przez biegłych konieczności połączenia badania psychiatrycznego oskarżonego z obserwacją w zakładzie leczniczym. Badane przepisy nie wskazywały także maksymalnego czasu trwania takiej obserwacji. Zdaniem TK regulacje te są niekonstytucyjne, gdyż nie zapewniają wystarczających gwarancji procesowych. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich zawiera regulację analogiczną do tej zakwestionowanej przez TK.

Wprowadzone zmiany

Zmiany w zakresie postępowania wobec nieletnich wprowadziła ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1165).

Jednolite postępowanie

Modyfikacji uległ cały schemat procedury dotyczącej osób nieletnich. Nowelizacja ustawy znosi dotychczasowy podział i wprowadza w to miejsce jednolite postępowanie (zarówno w sprawach o demoralizację jak i o czyny karalne), które ma toczyć się na podstawie przepisów procedury cywilnej. Ograniczono wpływ kodeksu postępowania karnego. Dotychczas miał on zastosowanie w przypadku orzekania środka, jakim jest umieszczenie w zakładzie poprawczym.

Obserwacja psychiatryczna

Zmianie uległy także uregulowania dotyczące obserwacji psychiatrycznej nieletniego. Zarówno jeśli chodzi o możliwość, jak i o czas jej zastosowania. Obserwacja medyczna stanowi najbardziej inwazyjną metodę oceny zdrowia psychicznego nieletniego. Największą jej dotkliwość stanowi pozbawienie wolności dziecka, odseparowanie go od rodziny i umieszczenie w odpowiednim ośrodku. Maksymalny czas takiej obserwacji, prowadzonej w zakładzie leczniczym, wynosi 4 tygodnie. Ustawa przewiduje jednak możliwość wydłużenia obserwacji. Wymagany jest wówczas wniosek zakładu. Przedłużenie następuje tylko o okres niezbędny dla zakończenia, rozpoczętej już obserwacji. Łączny czas nie może przekroczyć 6 tygodni. Obserwacja, będąca jedną z metod badania stanu zdrowia nieletniego, może być wprowadzona tylko w ściśle określonych przez ustawę sytuacjach. Warunkiem jej zastosowania jest prawdopodobieństwo wysokiego stopnia demoralizacji małoletniego bądź też popełnienia czynu karalnego, wyczerpującego znamiona przestępstwa. W tym celu musi zostać zgromadzony materiał dowodowy. Nowe uregulowania mają na celu ograniczenie stosowania obserwacji psychiatrycznej. Zastrzeżenie tej instytucji dla przypadków szczególnej demoralizacji ma doprowadzić do wykorzystania innych, mniej inwazyjnych i dolegliwych, metod określania zdrowia psychicznego nieletniego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz również: Kiedy nieletni odpowiadają za przestępstwa

Postępowanie odwoławcze

Zniesiony został także podział na etapie postępowania odwoławczego. Od 2 stycznia 2014 roku obowiązuje jednolity model postępowania odwoławczego. Jest ono prowadzone przez sądy okręgowe, wydziały cywilne. Nieletni uzyskał także istotne prawo udziału w tym postępowaniu.

Kurator sądowy

Wprowadzone zmiany dotyczą także obowiązków kuratorów sądowych. W tym zakresie Minister Sprawiedliwości zobligowany jest do wydania przepisów wykonawczych.

Pozycja nieletniego w postępowaniu

Główny kierunek wprowadzonych zmian dotyczy podwyższenia gwarancji procesowych oraz wzmocnienia pozycji nieletniego w toczącym się wobec niego postępowaniu.

Polecamy serwis: Dziecko i prawo

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2013 poz. 1165),
• ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U. 1982 nr 35 poz. 228),
• wyrok TK z dnia 10 lipca 2007 r. (sygn. akt SK 50/06). 

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Min. Pełczyńska-Nałęcz: to przekręt! deweloperzy sprzedają "pseudometry" - tj. powierzchnię pod ścianami działowymi. Jak być powinno wyjaśnia PKN

W dniu 30 czerwca 2025 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz napisała na platwormie X: "Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom za ciężkie pieniądze pseudometry, czyli metry pod ścianami działowymi. A kolejne rządy pozostają zaskakująco bezsilnej w tej kwestii. Ofiarą tych nieuczciwych praktyk padło nawet setki tysięcy konsumentów, którzy stracili w sumie miliardy zł na rzeczy deweloperów." Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań. Zasady uwzględniania ścian działowych przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, w świetle normy PN-ISO 9836 wyjaśnił Andrzej Pogorzelski, Przewodniczący Komitetu Technicznego 232 ds. Zasad Sporządzania Dokumentacji Projektowej w Budownictwie w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

Od 1 lipca 2025 r. zmiany w czasie pracy dla dużej grupy zawodowej, bo wdrożono dyrektywę

Już od 1 lipca 2025 r. dla bardzo dużej grupy zawodowej w Polsce wejdą w życie istotne zmiany w zakresie ewidencji czasu wolnego, ewidencji czasu pracy, służby w nocy i zasad rozliczania i odbierania dni wolnych. Wszystko za sprawą tzw. równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Dopiero teraz dostosowano ustawę i rozporządzenie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającą dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE L 188 z 12.07.2019, str. 79).

Posiedzenie Sądu Najwyższego ws. ważności wyborów Prezydenta RP [na żywo]

We wtorek, 1 lipca 2025 r. Sąd Najwyższy podejmie uchwałę w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów Prezydenta RP przeprowadzonych w dniach 18 maja 2025 r. oraz 1 czerwca 2025 r. Transmisja na żywo.

Koniec z obciążaniem dzieci kosztami pobytu krewnych w DPS. Rząd zapowiada zmianę przepisów

Tylko osoby pełnoletnie powinny być zobowiązane do ponoszenia opłat za pobyt bliskich w domach pomocy społecznej – zapowiedziała wiceministra rodziny Katarzyna Nowakowska. To odpowiedź na apel Rzeczniczki Praw Dziecka, która alarmowała, że dziś ciężar finansowy może spaść również na małoletnich.

REKLAMA

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku. Ile wynosi, kto może uzyskać i jakich formalności trzeba dopełnić. 3 konieczne warunki

Nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Sąd: Z Konstytucji RP wynika, że babcia ma prawo do świadczenia 300 zł [Dobry Start]

Spór z ZUS wygrała babcia dziecka - opiekuje się nim od śmierci jego matki. Opieka nie była potwierdzona sądownie, tj. nie ustalono pieczy bieżącej czy zastępczej oraz nie ustalono babci prawnym opiekunem dziecka. Wiadomo również, że skarżąca wystąpiła z wnioskiem do Sądu celem umieszczenia dziecka w jej rodzinie zastępczej, lecz sąd do chwili obecnej nie wydał żadnych orzeczeń regulujących.

„Ozłocony” projekt ustawy o rynku kryptoaktywów. Po co Polsce surowsze przepisy niż wymaga UE?

Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów trafił parę dni temu do Sejmu. Celem tego projektu powinno być uszczegółowienie i doprecyzowanie, w zakresie w jakim jest to konieczne, rozwiązań wprowadzanych unijnym rozporządzeniem MICA. To jednak zbyt mało ambitne zadanie dla Ministra Finansów, twórcy projektu, który postanowił pokryć przepisy unijne warstwą krajowego, "normatywnego złota". Zobaczmy, na ile przepisy projektu stały się przedmiotem tzw. gold-platingu i co z tego wynika w praktyce.

Może czas, aby sąd mógł zmusić ZUS do odpuszczenia ścigania za niezapłacone składki? Jak jest rak, hospicjum, śmierć bliskich, utrata majątku?

Problemem udzielania przez ZUS ulg w postaci umorzenia zaległości w składkach jest to, że jest to decyzja całkowicie uznaniowa (po stronie ZUS). Osoba wnioskująca o taką ulgę może spełniać na 1000% zasady współżycia społecznego, które uzasadniają ulgę, a ZUS można tylko o nią prosić. I ZUS nie musi jej przyznać. Można stracić cały majątek w pożarze, być w stanie przedagonalnym w hospicjum, stracić rodzinę w wypadku samochodowym. A i tak ZUS może odmówić umorzenia zaległych składek w tym znaczeniu, że nie można ZUS zmusić do przyznania ulgi. Żaden sąd nie może wydać wyroku “Zmuszam ZUS do przyznania ulgi w kwocie 5000 zł w postaci umorzenia zaległych składek ZUS bo wnioskodawca choruje na raka w fazie przerzutów i zostało mu nie więcej niż 12 miesięcy życia “. Sąd może tylko wskazywać, że ZUS naruszył przepisy o umarzaniu zaległości bo nie zrobił tego, gdy sytuacja wnioskującego o ulgę, uzasadnia jej przyznanie.

REKLAMA

Adwokat: TSUE potwierdzi uczciwość postanowień umów kredytowych odwołujących się do WIBOR

Postanowienia umów kredytowych odwołujące się do wskaźnika referencyjnego WIBOR w ogóle nie powinny stanowić przedmiotu badania pod kątem ewentualnej abuzywności – uważa adwokat Wojciech Wandzel. Jego zdaniem Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C-471/24 potwierdzi uczciwość postanowień umownych odwołujących się do WIBOR.

Jest ustawa o osobach starszych (czyli 60 plus). Co to daje?

Mało osób ma świadomość, a szczególnie osób starszych, że polityka senioralna w naszym kraju jest do tego stopnia rozwinięta, że jest specjalna ustawa o osobach starszych. Ustawa choć krótka to dość istotna dla praw seniorów, którzy mają ukończony 60 rok życia, czyli są tzw. seniorami 60 plus. Ustawa jest też istotna z perspektywy obowiązków państwa względem seniorów. Co zatem daje to prawo?

REKLAMA