REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jakie uprawnienia ma kobieta w ciąży

Kobieta w ciązy w pracy/ Fot. Fotolia
Kobieta w ciązy w pracy/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Prawo pracy w sposób szczególny traktuje kobietę w ciąży. Przykładami specjalnego traktowania jest m.in. zakaz rozwiązania stosunku pracy, czy urlop macierzyński.

Uwagi ogólne

REKLAMA

Na początku należy podkreślić, że przepisy kodeksu pracy odnoszące się do ochrony kobiet-pracownic mają w zasadzie zastosowanie wobec tych kobiet, które świadczą pracę w ramach stosunku pracy. Nie mają natomiast zastosowania w przypadku świadczenia pracy przez kobiety na podstawie innego tytułu prawnego, jak np.: umowy zlecenia, umowy o dzieło czy innej umowy cywilnoprawnej. Natomiast w dużym zakresie mają zastosowanie do kobiet świadczących pracę chałupniczą (nakładczą).

Uprawnienia te mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Oznacza to że naruszenie ich przez pracodawcę pociąga za sobą jego odpowiedzialność wykroczeniową przeciwko prawom pracownika zagrożoną karą grzywny do 5000 zł, a ponadto może on ponieść z tego tytułu także odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych.

Poszczególne uprawnienia

Część uprawnienia, o których tu mówimy kobieta nabywa już będąc w ciąży, natomiast część przysługuje dopiero po urodzeniu się dziecka. Wśród tych ostatnich uprawnień możemy wyróżnić takie, które przysługują nie tylko kobietom, ale także mężczyznom.

Ochrona zatrudnienia

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Wyjątek od tej zasady stanowi sytuacja, gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę.

Należy jednak podkreślić, że ochroną tą nie są objęte pracownice w okresie próbnym nie przekraczającym jednego miesiąca. Natomiast umowy o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający miesiąc, które uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulegają przedłużeniu do dnia porodu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić jedynie w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Pracodawca jest wówczas zobowiązany uzgodnić z reprezentującą pracownicę zakładową organizacją związkową termin rozwiązania umowy o pracę.

Zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej

Pracownicy w ciąży nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Bez jej zgody nie wolno jej także delegować poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w przerywanym systemie czasu pracy. Natomiast pracownika (czyli uprawnienie to przysługuje zarówno kobiecie jak i mężczyźnie) opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w przerywanym systemie czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy.

Zobacz również: Kiedy pracownica w ciąży może zwolnić się na badania lekarskie w czasie pracy

Obowiązek zmiany warunków pracy

REKLAMA

Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy, której wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej. W razie braku takich możliwości pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Ponadto pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, również zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.

Pracownice w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy zachowują prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.

Zobacz również:

Prawo do urlopu macierzyńskiego

Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:

  • 18 tygodni przy pierwszym porodzie,
  • 20 tygodni przy każdym następnym porodzie,
  • 28 tygodni w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.

Co najmniej 2 tygodnie urlopu macierzyńskiego mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu, w takiej sytuacji po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do jego wyczerpania. Jednakże  pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu. W takim przypadku niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego udziela się pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, na jego pisemny wniosek.

Przez tydzień urlopu macierzyńskiego rozumiemy 7 dni kalendarzowych. W przypadku niewykorzystania przez pracownicę urlopu przed przewidywaną datą porodu za pierwszy dzień urlopu macierzyńskiego uznawany jest dzień porodu.

Za czas urlopu macierzyńskiego kobiecie przysługuje zasiłek macierzyński.

Prawo zwolnień od pracy na badania lekarskie

Pracodawca jest obowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Prawo do urlopu wychowawczego

Pracownikowi (a więc zarówno kobiecie jak i mężczyźnie) zatrudnionemu co najmniej 6 miesięcy przysługuje prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 4 roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.

Rodzice dziecka spełniający warunki do korzystania z urlopu wychowawczego mogą jednocześnie korzystać z takiego urlopu przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy. Urlop wychowawczy udziela się na wniosek pracownika i może być wykorzystany maksymalnie w czterech częściach.

W okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę.

Jedynie w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę, a także w przypadku gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracodawca obowiązany jest dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu, lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem nie niższym od wynagrodzenia za pracę przysługującego pracownikowi w dniu podjęcia pracy na stanowisku zajmowanym przed tym urlopem.

Prawo do przerwy w pracy na karmienie

Pracownicy karmiącej dziecko piersią przysługuje prawo do dwóch 30 minutowych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Na wniosek pracownicy przerwy na karmienie mogą być udzielane łącznie.

Natomiast jeżeli pracownica zatrudniona jest przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie jej nie przysługują, zaś w sytuacji gdy czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa.

Prawo do zwolnienia od pracy na opiekę

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Zobacz również serwis: Prawa pacjenta

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/15
Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
od 1 stycznia i od 1 lipca
od 1 stycznia i od 1 czerwca
od 1 lutego i od 1 lipca
Następne
Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Szykują się spore zmiany przepisów dla cudzoziemców w Polsce. Na lepsze? Od kiedy?

Jak co roku, po przerwie wakacyjnej, wypoczęci i naładowani wracamy do trybu pracy. Wyjątkiem nie są nasi ustawodawcy. Choć sporo tematów jest na porządku dziennym, dużo wymaga zmian i poprawy, w poniższym artykule omówimy planowane zmiany dotyczące cudzoziemców, ich pobytu i zatrudnienia w Polsce.

Aktywni rodzice w pracy. Na czym polega warunek łącznej aktywności zawodowej rodziców?

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” przysługuje w przypadku gdy oboje rodzice osiągają przychód, którego podstawa wymiaru składek wynosi co najmniej 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to tzw. warunek łączonego poziomu aktywności zawodowej.

MRPiPS: Składki ZUS od umów zlecenia i o dzieło możliwe od 1 stycznia 2026 r. lub 1 stycznia 2027 r.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowuje się do wdrożenia oskładkowania umów zlecenia i umów o dzieło. Wiceminister Sebastian Gajewski poinformował, że decyzja w sprawie terminu wdrożenia reformy jeszcze nie zapadła. Na pewno nie nastąpi to od 1 stycznia 2025 r., może to być 1 stycznia 2026 r. czy 1 stycznia 2027 r.

Odwołanie od orzeczenia o niepełnosprawności. Jak napisać? [punkt 7, przykład, wzór]

Odwołanie jest ważnym pismem w procesie ubiegania się o orzeczenie o niepełnosprawności. Może ono dotyczyć różnych elementów orzeczenia, m.in. punktu 7. W jakim terminie wnosi się odwołanie i do jakiego organu? Oto najważniejsze informacje i przykładowy wzór pisma.

REKLAMA

Pomoc rządu dla powodzian 2024: zasiłki, pieniądze na remont i odbudowę domów i budynków gospodarczych, pomoc rzeczowa i psychologiczna

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów informuje, że dla osób, które ucierpiały w wyniku powodzi lub podtopień w południowo-zachodniej Polsce w ostatnich dniach, są dostępne różne formy pomocy. Można otrzymać 10 tys. zł bezzwrotnego wsparcia na najpilniejsze potrzeby. Na remont lub odbudowę budynku gospodarczego można dostać do 100 tys. zł, a budynku mieszkalnego – do 200 tys. zł. Przewidziane jest dodatkowe wsparcie dla dzieci oraz osób z niepełnosprawnościami. O pomoc mogą starać się również rolnicy, przedsiębiorcy czy studenci.

Seniorzy mają prawo czuć się oszukani. Brak drugiej waloryzacji i obcięta 14. emerytura

Seniorzy czekali na na podwójną waloryzację emerytur i rent, ale się nie doczekali. Liczyli też na wyższe 14. emerytury, ale się zawiedli. Mogą więc czuć się oszukani, ponieważ wcześniejsze zapowiedzi wskazywały na to, że będzie inaczej.

Urlopy i zasiłki dla rodziców

Urlopy i zasiłki dla rodziców. Jakie urlopy przysługują rodzicom? Na jakie zasiłki mogą liczyć? Ile dni przysługuje rodzicom na opiekę nad dzieckiem? Czy zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przechodzi na kolejny rok?

Bezpłatna konsultacja i webinarium. Wsparcie we wdrożeniu ustawy o sygnalistach

Już 25 września 2024 roku wchodzą w życie przepisy ustawy o ochronie sygnalistów nakładające na pracodawców obowiązek opracowania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych. Jesteś gotowy na te zmiany? A może masz pytania dotyczące ustawy o sygnalistach? Zadbaj o zgodność z przepisami i skorzystaj z bezpłatnego wsparcia.

REKLAMA

15 tys. zł kary za unikanie opłat. Wyższa stawka za marnowanie żywności

Do 15 tys. zł ma wzrosnąć kara za niewniesienie opłaty za marnowanie żywności. Natomiast sama opłata wzrośnie do 50 groszy za kilogram. Będzie także nowa definicja "marnowania żywności". Tak wynika z złożeń projektu przygotowanego przez ministerstwo rolnictwa.

Korzyści dla ojców. Mogą opiekować się dzieckiem i zarabiać. Uprawnienia są szerokie, ale czy wiedzą, że mogą z nich korzystać?

Z uprawnień związanych z rodzicielstwem nadal korzystają w Polsce głównie matki. Jednak prawo do urlopu rodzicielskiego przysługuje również ojcom. Dodatkowo opiekę nad dzieckiem mogą oni łączyć z częściowym wykonywaniem pracy.

REKLAMA