Przemoc w rodzinie a dziecko - cz. 1. mechanizmy obronne

Jerzy Mellibruda powiedział, że „dzieci wzrastające wśród przemocy w domu są często zapomnianymi jej ofiarami”.

Doznają przemocy nie tylko, gdy są bezpośrednio maltretowane i zaniedbywane. Cierpią i są krzywdzone także wtedy, gdy są świadkami przemocy dorosłych.

Krzywdzenie dzieci przez dorosłych sprawców przemocy można podzielić na 4 kategorie działań:

1. celowe wyrządzanie dziecku krzywdy fizycznej (ukrywanie i izolowanie dziecka, grożenie, że zrobi mu się krzywdę)→jako sposób na krzywdzenie ofiary i kontrolowanie jej
2. mimowolne wyrządzanie dziecku krzywdy fizycznej w czasie ataku na partnerkę/partnera→(kiedy przypadkowo podejdzie pod rękę lub kiedy dziecko próbuje interweniować w celu powstrzymania sprawcy)
3. stwarzanie środowiska, w którym dzieci są świadkami przemocy lub świadkami skutków przemocy.
   
   Z badań wynika, że oglądanie przemocy domowej ma taki sam wpływ na dzieci, jak fizyczne i seksualne maltretowanie!
   
   Dzieci są często bezpośrednimi świadkami przemocy fizycznej lub psychicznej, bądź dowiadują się o niej pośrednio – słuchając odgłosów walki lub oglądając jej fizyczne skutki  w postaci obrażeń i zniszczonego dobytku.
4. wykorzystywanie dzieci by kontrolować partnerkę/partnera podczas trwania związku albo po separacji.

Dziecko krzywdzone bardzo rzadko reaguje na przemoc agresją. Gdy jest małe, powstrzymuje je przed tym brak siły, gdy jest starsze – świadomość, że kontratak doprowadzi do eskalacji przemocy w domu.

Zobacz: Jak zachować się, gdy ktoś krzywdzi dziecko?

Zobacz również serwis: Dziecko i prawo

Aby przetrwać, dziecko wykształca różne MECHANIZMY OBRONNE, które chronią je przed strachem, lękiem, bólem, cierpieniem i samotnością:

Wyparcie → usuwanie i nie dopuszczanie do świadomości wspomnień, myśli, uczuć i pragnień, które są bolesne (przykre) i burzą obraz rodzica jako dobrego opiekuna i obrońcy. Te wyparte wspomnienia i myśli nie giną jednak – są w nieświadomości dziecka i dają o sobie znać przez różne projekcje w zamaskowanej, symbolicznej formie (sny, rysunki, zabawy). Mogą stać się przyczyną nerwic i innych zaburzeń psychicznych.

Tłumienie  → dziecko stara się zapomnieć o przeżytym bólu, cierpieniu i lęku.

Minimalizacja  → umniejsza znaczenie doznawanej krzywdy, minimalizuje jej rozmiar i skutki „gorsze rzeczy się zdarzają – biją mnie, ale mogliby zabić”. Podobną rolę pełni Zaprzeczenie → wmawianie sobie, że zdarzenie, którego dziecko doświadczyło lub było świadkiem, wcale nie miało miejsca – „to się naprawdę nie zdarzyło” albo nie było tak poważne – „to co się zdarzyło, to właściwie nie była krzywda”.