Emerytura rolnicza z KRUS  – dodatki

Emerytura rolnicza

Emerytura rolnicza przysługuje osobie ubezpieczonej w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego – rolnikowi, a także domownikowi. Taka osoba musi spełnić łącznie dwa warunki, a mianowicie osiągnąć wiek emerytalny 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn (wskazany wiek emerytalny obowiązuje od 1 października 2017 r.) oraz podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat.

Do okresu podlegania pod ubezpieczenie emerytalno-rentowe w celu ustalenia prawa do emerytury rolniczej zalicza się także okres:

1. podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników indywidualnych i członków ich rodzin w latach 1983-1990;
2. prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16. roku życia, przed dniem 1 stycznia 1983 r.;
3. od których zależy prawo do emerytury zgodnie z przepisami emerytalnymi. Przepisy emerytalne to przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 z późn. zm.).

Jeśli wymienione wyżej okresy zostały już zaliczone przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów, nie bierze się ich pod uwagę przy ustalaniu prawa do emerytury rolniczej.

Najniższa emerytura rolnicza jest corocznie waloryzowana z dniem 1 marca. Od 1 marca 2019 r. do 19 lutego 2020 r. wynosi 1100 zł. Jest to kwota brutto, od której odprowadza się składki ubezpieczeniowe i podatek.

Wniosek o emeryturę rolniczą

Emeryturę rolniczą przyznaje się na wniosek zainteresowanego. Należy w tym celu przedstawić w jednostce organizacyjnej KRUS następujące dokumenty:

• KRUS SR-20 Wniosek o emeryturę

• KRUS SR-21A Kwestionariusz dotyczący okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników

• KRUS SR-8 Oświadczenie Wnioskodawcy

• KRUS SR-9 Zeznanie świadka

Dodatki do emerytury rolniczej

Rolnik może liczyć na różnego rodzaju dodatki do emerytury zwiększające jej wysokość w postaci:

• dodatku pielęgnacyjnego – 222,01 zł,
• dodatku dla inwalidy wojennego uznanego za całkowicie niezdolnego do pracy i do samodzielnej egzystencji – 333,02 zł,
• dodatku kombatanckiego – 222,01 zł,
• dodatku za tajne nauczanie – 222,01 zł,
• dodatku kompensacyjnego – 33,30 zł,
• ryczałtu energetycznego – 171,41 zł,
• świadczenia pieniężnego przysługującego byłym żołnierzom górnikom – maksymalnie 222,01 zł,
• świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR – max 222,01 zł,
• dodatku weterana poszkodowanego,
• dodatku z tytułu pracy przymusowej,
• świadczenie pieniężne przysługujące żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,
• świadczenie pieniężne dla osób będących cywilnymi niewidomymi ofiarami działań wojennych,
• dodatek z tytułu ukończeniu 100 lat życia.

Więcej informacji o dodatku dla 100-latka znajdziesz tutaj: Świadczenie honorowe dla 100-latków 2019 - dodatek do emerytury i renty

Są to kwoty ważne od 1 marca 2019 r. do 29 lutego 2020 r. Ulegają corocznej waloryzacji na zasadach waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych. To kwoty netto, które w całości trafią na konto bankowe lub do rąk emeryta rolnika.

Dodatek pielęgnacyjny

Kto może liczyć na poszczególne dodatki do emerytury rolniczej? Dodatek pielęgnacyjny należy się po osiągnięciu 75 lat życia lub z tytułu uznania za osobę całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji. To samo dotyczy inwalidy wojennego, jednak jego dodatek jest wyższy.

Emeryt rolnik przebywający w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym nie otrzyma dodatku pielęgnacyjnego, chyba że przebywa poza placówką dłużej niż 2 tygodnie w miesiącu.

Jeśli emeryt nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, nie przysługuje mu dodatek pielęgnacyjny po ukończeniu 75 roku życia.

Dodatek kombatancki i dodatek za tajne nauczanie

Dodatek kombatancki przysługuje osobom mającym uprawnienia kombatanckie. Dodatek za tajne nauczanie otrzyma nauczyciel, który w czasie okupacji prowadził tajne nauczanie, a także nauczyciel, który przed dniem 1 września 1939 r. nauczał w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska. Można pobierać tylko dodatek kombatancki albo dodatek za tajne nauczanie. Nie ma możliwości podwyższenia emerytury o jeden i drugi. Jeśli jednej osobie przysługuje kilka świadczeń emerytalno-rentowych, może otrzymać tylko jeden dodatek kombatancki.

Dodatek kompensacyjny

Natomiast na dodatek kompensacyjny może liczyć kombatant, ofiara represji wojennych i okresu powojennego.

Ryczałt energetyczny

Z kolei wniosek o ryczałt energetyczny oprócz kombatantów, ofiar represji wojennych może złożyć również wdowa lub wdowiec po tych osobach. Pozwala na obniżenie kosztów życia codziennego związanych z opłatami za energię elektryczną, gazową i cieplną.

Dodatek weterana poszkodowanego

Dodatek weterana poszkodowanego przysługuje osobie posiadającej status weterana poszkodowanego. Jego wysokość określa się procentowo w zależności od uszczerbku na zdrowiu, przy czym podstawę wymiaru stanowi najniższa emerytura:

• od 10 do 20% uszczerbku - 10% podstawy wymiaru;
• od 21 do 30% uszczerbku - 20% podstawy wymiaru;
• od 31 do 40% uszczerbku - 30% podstawy wymiaru;
• od 41 do 50% uszczerbku - 40% podstawy wymiaru;
• od 51 do 60% uszczerbku - 50% podstawy wymiaru;
• od 61 do 80% uszczerbku - 60% podstawy wymiaru;
• powyżej 80% uszczerbku - 80% podstawy wymiaru.

Dodatek z tytułu pracy przymusowej

Dodatek z tytułu pracy przymusowej przyznawany jest osobie, która została zesłana do takiej pracy po dniu 1 września 1939 r. Jego wysokość określa się na 2% emerytury podstawowej za każdy pełny rok pracy przymusowej. Emerytura podstawowa wynosi obecnie 938,97 zł. Jest to jednoznaczne z tym, że praca krótsza niż rok, nie daje prawa do omawianego dodatku. Za pracę przymusową uznaje się okresy pracy:

• wykonywanej na rzecz hitlerowskich Niemiec w okresie II wojny światowej,
• wykonywanej na obszarze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich w okresie od dnia 17 września 1939 r. do dnia 31 grudnia 1956 r.,
• wykonywanej na rozkaz władz alianckich do dnia 31 grudnia 1945 r.,
• wykonywanej w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu oraz batalionach budowlanych podczas odbywania służby wojskowej w Wojsku Polskim.

Świadczenie pieniężne dla osób deportowanych do pracy przymusowej oraz osadzonych w obozach III Rzeszy i ZSRR.

Świadczenie to nie może łączyć się z otrzymywaniem dodatku kombatanckiego i dodatku za tajne nauczanie, świadczenia dla byłych żołnierzy górników oraz dodatku z tytułu pracy przymusowej. Przysługuje za każdy pełny miesiąc takiej pracy, jednak nie więcej niż za 20 miesięcy. Jeśli osoba uprawniona była deportowana do pracy przymusowej, wówczas niezbędny jest okres co najmniej 6 miesięcy.

Wypłata emerytury rolniczej i dodatków

Emeryturę rolniczą wypłaca Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS). Robi to na wniosek osoby uprawnionej. Wyjątkiem jest przyznanie prawa do dodatku pielęgnacyjnego z tytułu ukończenia 75 lat oraz dodatku z tytułu ukończenia 100 lat. W tych przypadkach następuje przyznanie dodatkowych świadczeń z urzędu.

Wypłata może być dokonana przelewem na konto bankowe emeryta bądź przekazem pocztowym. Wówczas emeryt otrzyma świadczenie od listonosza „do ręki”.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 299)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 1270)

Ustawa z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dziennik Ustaw rok 2018 poz. 276)

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami państwa (Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1569)

Ustawa z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dziennik Ustaw rok 1996 nr 87 poz. 395)

Ustawa z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych (Dziennik Ustaw rok 2001 nr 60 poz. 622)

Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych (Dziennik Ustaw rok 2006 nr 249 poz. 1824)