Problem z egzekucją nieruchomości rolnych

Przypomnieć należy, iż Ustawa stanowi, że decyzja zezwalająca na nabycie nieruchomości rolnej może zostać wydana przez Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych tylko na wniosek zbywcy nieruchomości (a więc jej właściciela/użytkownika wieczystego) lub osoby fizycznej zamierzającej utworzyć gospodarstwo rodzinne. Ustawa nie zawiera więc regulacji określających wprost procedurę uzyskania w postępowaniu egzekucyjnym zgody Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych, z których mogłaby skorzystać jednostka organizacyjna (np. spółka prawa handlowego lub spółdzielnia) zainteresowana nabyciem takiego gruntu ani osoba fizyczna chcąca nabyć taki grunt na cel inny niż utworzenie gospodarstwa rodzinnego. Osób takich nie można zaliczyć bowiem do żadnej z dwóch wskazanych w Ustawie kategorii podmiotów legitymowanych do wystąpienia z wnioskiem o zgodę Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych na nabycie nieruchomości rolnej.

Zobacz serwis: Pozwy

W warunkach sprzedaży egzekucyjnej, z przyczyn opisanych powyżej, trudno też zakładać, aby z wnioskiem o zgodę na rzecz takich osób wystąpił zbywca nieruchomości, a więc egzekwowany dłużnik, skoro niejednokrotnie podejmuje on w ramach postępowania egzekucyjnego wszelkie czynności, które sprzedaż egzekucyjną mogą udaremnić lub przynajmniej opóźnić. Analiza Ustawy skłania także do twierdzenia, że nieuprawnionym byłoby rozciąganie pojęcia „zbywca nieruchomości” na „sąd” lub „organ egzekucyjny”, aby przyznać im prawo do wystąpienia z wnioskiem niejako na rzecz osoby zainteresowanej przystąpieniem do sprzedaży egzekucyjnej. Ustawa pojęciami „sąd” i „organ egzekucyjny” posługuje się dla określenia odrębnych od „zbywcy” kategorii podmiotów zaangażowanych w postępowanie dotyczące nabycia nieruchomości rolnej, przyznając im określone obowiązki informacyjne. Literalne brzmienie Ustawy skłania więc do wniosku, że Ustawa wyłącza jednostki organizacyjne i część osób fizycznych z możliwości nabycia nieruchomości rolnych w postępowaniu egzekucyjnym, poprzez nieprzyznanie im prawa do wystąpienia o zgodę Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych na nabycie nieruchomości rolnej. Czy taki był faktycznie cel Ustawy?

Obowiązki nabywcy

Warto także wspomnieć, iż Ustawa stanowi, że niebędąca zbywcą nieruchomości osoba fizyczna występująca do Prezesa Agencji Nieruchomości Rolnych o zgodę na nabycie nieruchomości rolnej musi wykazać, iż zamierza utworzyć gospodarstwo rodzinne, posiada kwalifikacje rolnicze wyszczególnione w przepisach, daje rękojmie należytego prowadzenia działalności rolniczej oraz zobowiązuje się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia na terenie gminy, na obszarze, której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład jego gospodarstwa rodzinnego. Co więcej po otrzymaniu ewentualnej zgody nabywca nieruchomości rolnej zobowiązany jest do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. Ponadto, nabywca nieruchomości rolnej nie może jej zbyć ani oddać w posiadanie innym podmiotom przez okres 10 lat od daty nabycia nieruchomości rolnej. Czy takie ograniczenia przyczynią się do właściwego zagospodarowania ziemi rolnej? Czas pokaże.