Prawo do drogi sądowej

W jaki sposób mogę doprowadzić do podjęcia postępowania przez sąd administracyjny?

Postępowanie przed sądem administracyjnym może zostać zainicjowane Twoją skargą lub wnioskiem.

Sąd administracyjny nie rozpatrzy Twojej sprawy, gdy:

• sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego (np. domagasz się odszkodowania od osoby, która nie wywiązuje się z zawartej z Tobą umowy – tu właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd cywilny);

• sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona (inny organ lub sąd rozpatruje tę sprawę lub już wydano w tej sprawie rozstrzygnięcie);

• z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne (np. nie odwołałeś się od decyzji prezydenta miasta do wojewody, a to jest warunkiem rozpatrzenia Twojej skargi przez sąd).

Zobacz również: Czym charakteryzuje się wszczęcie postępowania administracyjnego?

Sąd odrzuci Twoją skargę, jeśli wniosłeś ją po upływie wyznaczonego przez ustawę terminu. Sąd odrzuci też Twoją skargę, jeśli zawierała braki formalne, np. nie wskazywała organu, który wydał skarżoną przez Ciebie decyzję – w takim wypadku sąd powinien wezwać Cię do usunięcia tego braku, a dopiero, gdy tego nie zrobisz, może odmówić rozpoznania sprawy. 

Sąd nie rozpatrzy ponadto Twojej skargi, jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli nie masz zdolności procesowej, a nie działa za Ciebie przedstawiciel ustawowy – w wypadku, gdy powyższe braki nie zostaną uzupełnione (por. art. 58 p.s.a.).

Augustyn wniósł do sądu administracyjnego skargę na decyzję o odmowie wydania pozwolenia na budowę. Jak wskazał sąd, skarga ta nie spełniała wymagań formalnych pisma procesowego, ponieważ nie zawierała oznaczenia organu, którego czynność została zaskarżona. Sąd wyznaczył Augustynowi tygodniowy termin do uzupełnienia skargi, przez wskazanie właściwego organu. Po wskazaniu organu w wyznaczonym terminie skarga została rozpatrzona.

Kiedy mogę wnieść skargę, a kiedy wniosek do sądu administracyjnego?

Zasadą jest zaskarżanie przez Ciebie aktów lub czynności do sądu administracyjnego za pomocą skargi. Wniosek do sądu można wnieść wyłącznie w przypadkach wskazanych w ustawie. Przykładowo, sąd administracyjny rozpoznaje na wniosek spór kompetencyjny między organem jednostki samorządu terytorialnego a organem administracji rządowej, zaś wniosek taki możesz złożyć również Ty (np. między marszałkiem województwa a wojewodą).

Zobacz również: Postępowanie skargowe

Co powinna zawierać skarga do sądu administracyjnego?

Obligatoryjnymi elementami skargi są (por. art. 46, 47, 57 p.s.a.):

• oznaczenie sądu (nazwa, adres), oznaczenie strony (imię, nazwisko, adres do korespondencji);

• oznaczenie rodzaju pisma (w tytule należy napisać, że jest to skarga);

• treść skargi (czyli krótki opis stanu faktycznego, zarzuty, uzasadnienie);

• wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności (należy wyraźnie wskazać akt lub czynność, która została zaskarżona, np. decyzja o warunkach zabudowy, negatywna decyzja o pozwoleniu na budowę);

• oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy (jeśli skarżysz decyzję administracyjną musisz wskazać organ, który ją wydał, np. jeśli skarżysz decyzję o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego wydaną przez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego należy wskazać właśnie ten organ);

• określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego (powinieneś wskazać w jaki sposób zaskarżony akt narusza prawo lub Twój interes prawny);

• Twój podpis;

• załączniki (jeśli do skargi załączasz np. decyzje, które zostały w sprawie wydane, to należy wymienić te dokumenty w załącznikach oraz ich odpisy dołączyć do skargi).

Zobacz również dział: Postępowanie administracyjne

Jakie elementy powinien zawierać wniosek do sądu administracyjnego?

Wniosek powinien zawierać (por. art. 46, 47, 64 § 2 p.s.a.):

• oznaczenie sądu (nazwa, adres), oznaczenie strony (imię, nazwisko, adres do korespondencji);

• oznaczenie rodzaju pisma (w tytule należy napisać, że jest to wniosek);

• określenie żądania oraz jego podstaw i uzasadnienia;

• podpis strony;

• załączniki;

• inne wymagania przewidziane w przepisach szczególnych.

Tekst pochodzi z poradnika wydanego przez Ministerstwo Sprawiedliwości: "Obywatel w postępowaniu sądowoadministracyjnym" współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.