Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Weszła w życie nowelizacja ustawy o IPN wprowadzająca kary za "polskie obozy śmierci"

Weszła w życie nowelizacja ustawy o IPN wprowadzająca kary za
Weszła w życie nowelizacja ustawy o IPN wprowadzająca kary za "polskie obozy śmierci"/ fot. Fotolia
W dniu 1 marca 2018 r. weszła w życie głośna nowelizacja ustawy o IPN. Nowe przepisy wprowadzają karalność w postaci grzywny. a nawet do 3 lat pozbawienia wolności za przypisywanie polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za zbrodnie popełnione przez III Rzeszę Niemiecką lub inne zbrodnie przeciwko ludzkości, pokojowi i zbrodnie wojenne. Ta sama kara grozi za rażące pomniejszanie odpowiedzialności rzeczywistych sprawców tych zbrodni.

Zobacz aktualne: Najnowsza nowelizacja ustawy o IPN uchyla przepisy karne

W ustawie znalazły się także przepisy, które mają umożliwić wszczynanie postępowań karnych za zaprzeczanie zbrodniom ukraińskich nacjonalistów. Nowelizacja wywołała kontrowersje m.in. w Izraelu, USA i na Ukrainie.Prezydent Andrzej Duda podpisując nowelę 6 lutego, zdecydował, że skieruje ją w trybie następczym do Trybunału Konstytucyjnego w celu zbadania zgodności jej zapisów z przepisami ustawy zasadniczej.

Nowelizacja do TK

Prezydent, uzasadniając swoją decyzję, mówił, że "trzeba chronić dobre imię Polski i Polaków, to kwestia także naszej wrażliwości", do której - jak podkreślił - mamy prawo. Dodał, że zdecydował się skierować nowelę o IPN do TK, ponieważ jest dla niego także niezwykle ważna ta wrażliwość, "która powoduje te głosy sprzeciwu, ta, która wywołuje te obawy o to, że nie będzie można głosić prawdy, o to, że będzie zamykanie ust tym, którzy ocaleli".

Wniosek do TK prezydent skierował 14 lutego. Jak wskazał w uzasadnieniu, przepisy powinny być formułowane w sposób poprawny, precyzyjny i jasny. Podkreślił, że każdy obywatel powinien być w stanie zrekonstruować zasadnicze znamiona czynu zabronionego, a nie być "w stanie niepewności co do tego, czy pewne zachowanie stanowi czyn zabroniony". Dodał też, że przepisy karne nie mogą zagrażać świadectwu prawdy o Holokauście.

Zobacz również: Wyrok i kara

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wniosek prezydenta dotyczy głównie przepisu, który wprowadza karę do 3 lat więzienia za przypisywanie polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialności za zbrodnie popełnione m.in. przez III Rzeszę Niemiecką. Prezydent zarzucił niezgodność tego przepisu m.in. z art. 2 konstytucji (mówiącym o tym, że Polska jest m.in. demokratycznym państwem prawnym) i art. 54 konstytucji (głosi on, że "Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji").

"Stosowanie regulacji prawnej przewidującej odpowiedzialność karną za przypisywanie Narodowi Polskiemu lub Państwu Polskiemu popełnionych zbrodni nie może zagrażać świadectwu prawdy o Holokauście oraz swobodzie wypowiedzi gwarantowanej przez Konstytucję, także wówczas, gdy wypowiedzi te są kontrowersyjne" - podkreślił Andrzej Duda we wniosku do TK.

Niedookreślenie przepisów

Prezydent zaskarżył także przepisy noweli w części obejmującej wyrazy "ukraińskich nacjonalistów" oraz wyrazy "i Małopolski Wschodniej", wskazując że pojęcia te są "niedookreślone".

Chodzi o to, że w ustawie o IPN znalazły się przepisy, które mają umożliwić wszczynanie postępowań karnych za zaprzeczanie zbrodniom ukraińskich nacjonalistów (także zbrodniom tych ukraińskich formacji, które kolaborowały z III Rzeszą Niemiecką). Zapisano, że tymi zbrodniami są "czyny popełnione przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1925-1950, polegające na stosowaniu przemocy, terroru lub innych form naruszania praw człowieka wobec jednostek lub grup ludności". Dodano również, że taką zbrodnią ukraińskich nacjonalistów było m.in. ludobójstwo na obywatelach II RP na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.

"Pewne sformułowania dla strony ukraińskiej są zbyt ogólne, nieprecyzyjne i obawiają się tego, że mogą później posłużyć do penalizowania działań niektórych działań ukraińskich" - mówił w lutym szef MSZ Jacek Czaputowicz.

"Znowelizowana ustawa o IPN ma chronić państwo polskie i naród jako całość przed kłamliwymi oskarżeniami o udział w niemieckich zbrodniach, a nie służyć zacieraniu odpowiedzialności pojedynczych osób lub grup. Nie będzie kar dla świadków historii, naukowców czy dziennikarzy za przywoływanie bolesnych faktów z naszej historii" – tłumaczył w wywiadzie dla PAP minister sprawiedliwości, prokurator generalny Zbigniew Ziobro.

Zmiany m.in. w ustawie o IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu przygotowało Ministerstwo Sprawiedliwości; część przepisów dotyczących m.in. zbrodni ukraińskich nacjonalistów zaproponowali posłowie Kukiz'15. Dyskusja w Sejmie nad projektem rozpoczęła się w październiku 2016 r.

Nawet 3 lata więzienia

Nowelizacja wprowadza do ustawy o IPN art. 55a, który stanowi, że każdy kto publicznie i wbrew faktom przypisuje polskiemu narodowi lub państwu polskiemu odpowiedzialność lub współodpowiedzialność za zbrodnie popełnione przez III Rzeszę Niemiecką lub inne zbrodnie przeciwko ludzkości, pokojowi i zbrodnie wojenne - będzie podlegał karze grzywny lub pozbawienia wolności do lat trzech. Taka sama kara grozi za "rażące pomniejszanie odpowiedzialności rzeczywistych sprawców tych zbrodni". Zgodnie z przepisami, jeśli sprawca działałby nieumyślnie, będzie podlegać karze grzywny lub ograniczeniu wolności.

Nie byłoby przestępstwem popełnienie tych czynów "w ramach działalności artystycznej lub naukowej".

Nowy przepis ma się stosować do obywatela polskiego oraz cudzoziemca - "niezależnie od przepisów obowiązujących w miejscu popełnienia czynu". Śledztwo z urzędu będzie wszczynał prokurator IPN; wyrok ma być podawany do publicznej wiadomości.

Procesy cywilne za ''polskie obozy śmierci''

Ustawa zakłada także możliwość wytaczania za takie sformułowania jak "polskie obozy śmierci" procesów cywilnych, m.in. przez organizacje pozarządowe i Instytut Pamięci Narodowej. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie będą przysługiwać Skarbowi Państwa.

Nowela ustawy o IPN wywołała krytykę m.in. ze strony Izraela, USA i Ukrainy. Rozczarowanie decyzją prezydenta Dudy o jej podpisaniu wyraził sekretarz stanu USA Rex Tillerson. "Rozumiemy, że ustawa ta będzie skierowana do polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Wprowadzenie w życie tego prawa szkodliwie wpływa na wolność słowa i badania naukowe" – napisał Tillerson na Twitterze.

Krytyka Izraela

Do przyjętych przez parlament przepisów krytycznie odniosły się władze Izraela, m.in. premier Benjamin Netanjahu. Ambasador Izraela w Polsce Anna Azari, dzień po uchwaleniu noweli przez Sejm, podczas obchodów 73. rocznicy wyzwolenia byłego niemieckiego obozu Auschwitz, zaapelowała o zmianę nowelizacji. Podkreśliła, że "Izrael traktuje ją jak możliwość kary za świadectwo ocalałych z Zagłady".

Zgodnie z ustaleniami, które zapadły podczas rozmowy premiera Mateusza Morawieckiego z premierem Izraela, został powołany zespół ds. dialogu prawno-historycznego z Izraelem. Na czele zespołu, który w czwartek ma spotkać się w Izraelu ze swoim tamtejszym odpowiednikiem, stanął wiceszef MSZ Bartosz Cichocki.

W polskim prawie był już przepis umożliwiający karanie 3 latami więzienia za pomawianie narodu polskiego o udział w zbrodniach komunistycznych lub nazistowskich. W 2008 r. uchylił go - z powodu wadliwości drogi legislacyjnej - Trybunał Konstytucyjny.

Chodzi o przepis 132a Kodeksu karnego, dodany w 2006 r. do Kk nowelizacją ustawy lustracyjnej. Przewidywał on karę do 3 lat więzienia za "publiczne pomówienie narodu polskiego" o udział, organizowanie lub odpowiedzialność za zbrodnie komunistyczne lub nazistowskie. Pozwalał też ścigać sprawców tych czynów popełnionych poza Polską.

Przepis krytykowało wówczas wielu prawników i historyków, których zdaniem mógł on uniemożliwić np. rzetelne opisywanie zjawiska szmalcownictwa (m.in. wymuszania od ukrywających się Żydów okupu pod groźbą wydania ich Niemcom). (PAP)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: PAP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polacy przeciw rezygnacji przez Polskę z prawa weta w UE [SONDAŻ]

    58 proc. badanych opowiada się przeciwko rezygnacji przez Polskę z prawa weta w UE, za opowiedziało się 11 proc. badanych, 31 proc. nie ma zdania w tej sprawie - wynika z sondażu Social Changes dla portalu wPolityce.pl.

    10 życzeń dla naszej wspaniałej teściowej w Dniu Matki!

    Dzień Matki to wyjątkowy czas, kiedy możemy okazać naszą miłość i wdzięczność nie tylko naszym mamom, ale także niesamowitym teściowym, które weszły w nasze życie i stały się częścią naszej rodziny. To doskonała okazja, aby docenić ich rolę i pokazać, jak bardzo są dla nas ważne. Jeśli szukasz oryginalnych pomysłów na życzenia dla Twojej teściowej w tym wyjątkowym dniu, to właśnie tutaj znajdziesz inspirację! Przedstawiam dziesięć wyjątkowych życzeń, które przyniosą uśmiech na twarzy Twojej teściowej i pokażą jej, jak bardzo ją doceniamy.

    10 oryginalnych życzeń na Dzień Matki

    Dzień Matki to wyjątkowa okazja, aby okazać miłość, wdzięczność i podziękowania dla tych niezastąpionych kobiet, naszych mam. Jeśli szukasz oryginalnych pomysłów na życzenia dla swojej mamy w tym wyjątkowym dniu, to właśnie tutaj znajdziesz inspirację!

    Premier zaakceptował propozycję kredytu dla firm skupujących zboże i owoce miękkie

    Premier zaakceptował propozycję nowej linii kredytowej dla firm skupujących od polskiego rolnika zboże, jak również tzw. owoce miękkie - poinformował w piątek minister rolnictwa i rozwoju wsi Robert Telus.

    Minister rolnictwa: w przyszłym tygodniu nabór wniosków o dopłaty do nawozów

    W przyszłym tygodniu będę chciał ogłosić nabór wniosków o dopłaty do nawozów - zapowiedział minister rolnictwa. Przypomniał, że budżet na ten cel to 4,7 mld zł.

    W dzień mamy o ojcach z dzieckiem

    Tata z dzieckiem w domu? Dwadzieścia lat temu byłoby to nie do pomyślenia, bo to przecież „niemęskie”. Dzisiaj nikogo już nie dziwi fakt, że to tata zostaje z dzieckiem w domu a mama pracuje. Od wielu lat urlopy tzw. „ojcowski” (potocznie nazywany tacierzyński) i dzielenie wychowawczego z mamą są wśród ojców bardzo popularne. 

    Europejski Dzień Sąsiada. Polscy przedsiębiorcy wyciągają rękę na zgodę

    Europejskie Centrum Konsumenckie, działające przy UOKiK przedstawia krótkie podsumowanie w zakresie rozwiązywania transgranicznych skarg, tym razem z perspektywy polskiego przedsiębiorcy. 

    Alimenty na rodzica – kiedy dziecko powinno je płacić? Adwokat wyjaśnia

    Temat alimentów zazwyczaj koncentruje się na rodzicach, którzy są zobligowani do wsparcia finansowego swoich dzieci po rozwodzie lub prawnej separacji. Istnieją jednak również sytuacje, w których to pełnoletnie już dzieci zobowiązane są do płacenia alimentów na rzecz swoich rodziców. 

    Luka płacowa, czyli nierówność wynagrodzeń

    Luka płacowa sprawia, iż osoby o podobnych kwalifikacjach i wykonywające podobną pracę otrzymują różne wynagrodzenia ze względu na swoją przynależność do określonej grupy. Problem ten dotyczy nie tylko samej jednostki, ale też wpływa na cale społeczeństwa i gospodarkę.

    Ponad połowa Polek twierdzi, że jest niedostatecznie wynagradzana. [RAPORT]

    Luka płacowa, mimo że wydawać się może jedynie kolejnym modnym hasłem na arenie politycznej, niestety jest zjawiskiem realnym, dotykającym miliony kobiet na całym świecie. Potwierdzają to wyniki raportu ADP „People at Work 2023: A Global Workforce View”.

    Jak napisać statut fundacji rodzinnej?

    Wejście w życie przepisów o fundacji rodzinnej oznacza, że można tworzyć takie podmioty. Są one użyteczne przede wszystkim dla przedsiębiorców, którzy chcą zabezpieczyć swoje interesy przed komplikacjami związanymi z sukcesją i zagwarantować pozostawienie wypracowanego majątku w rodzinie.

    Podwójne wnioski o 500+ i inne błędy. Jak wpływają na wypłatę świadczeń?

    Najczęściej popełniane błędy przy składaniu wniosku o 500+ to te w numerze rachunku bankowego lub peselu dziecka. Najbardziej wydłużają czas rozpatrywania - podwójne wnioski na jedno dziecko, czyli składane zarówno przez ojca jak i matkę.

    Reklama OOH

    Na czym polega reklama OOH? Kiedy jest skuteczna?

    Patostreaming. Co czeka patostreamerów

    Osiem lat więzienia ma grozić za patostreaming, a dziesięć – jeśli patostreamer będzie działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. To założenia projektu nowelizacji Kodeksu karnego, który złożyła do Sejmu Suwerenna Polska.

    Czternasta emerytura. Komisje sejmowe są za

    Projekt ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów został poparty przez komisje sejmowe. Ma on wprowadzić na stałe tzw. czternastą emeryturę.

    Sąd Najwyższy orzekł. Czy pismo procesowe można wysłać do sądu mailem lub za pośrednictwem ePUAP

    Wniesienie pisma procesowego do sądu mailem, czy za pośrednictwem platformy ePUAP, nie wywołuje skutków procesowych. Zasadniczą drogą złożenia pisma jest wniesienie go do sądu – orzekł Sąd Najwyższy. W uzasadnieniu zastrzeżono, że strona powinna zostać poinformowana o bezskuteczności tej czynności „w trybie pozaprocesowym”.

    Świadczenie wspierające. Sejm odesłał projekt do komisji

    Projekt ustawy o świadczeniu wspierającym został ponownie skierowany do sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Podczas drugiego czytania w Sejmie, poprawki do projektu zgłosili m.in. przedstawiciele PiS, KO i Lewicy. 

    ZPP o waloryzacji programu 500+

    Związek Przedsiębiorców i Pracodawców postuluje wprowadzenie do programu progu dochodowego, powyżej którego otrzymywane świadczenie byłoby zmniejszane według zasady złotówka za złotówkę.

    Zamiana obligacji

    Co to jest zamiana obligacji?

    Program Ochrony Powietrza na Mazowszu ponownie zaskarżony

    Program Ochrony Powietrza w województwie mazowieckim został zaskarżony przez osobę prywatną, mieszkańca powiatu pruszkowskiego z miejscowości Żółwin. Brak możliwości użytkowania kominka zgodnego z ogólnie przyjętymi normami Ekoprojektu przez większość roku kalendarzowego to główny zarzut wobec kontrowersyjnej uchwały Sejmiku Województwa Mazowieckiego z września 2020 roku, która wprowadziła na terenie całego województwa mazowieckiego ograniczenia w eksploatacji tych urządzeń. 

    Molestowanie

    Molestowanie (prawo pracy) – niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.

    Doradca podatkowy

    Doradca podatkowy – osoba fizyczna wpisana na listę doradców podatkowych uprawniona do wykonywania czynności doradztwa podatkowego.

    Wreszcie mniej plastikowych jednorazówek!

    24 maja wchodzą w życie przepisy dotyczące ograniczenia ilości jednorazówek z tworzyw sztucznych w sklepach i restauracjach. Z rynku mają zniknąć plastikowe patyczki do uszu, a także styropianowe opakowania do żywności na wynos.

    Cenzura KRRiT: Rada Przedsiębiorczości o nadużyciach

    Rada Przedsiębiorczości stanowczo protestuje przeciwko praktykom Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (dalej KRRiT), która prowadzi nieuzasadnione postępowania dyscyplinujące przeciwko niepaństwowym wydawcom medialnym

    Kiedy wypłata czternastej emerytury w 2023 r.?

    Najprawdopodobniej czternasta emerytura zostanie wypłacona na przełomie sierpnia i września, podobnie jak w ubiegłym roku - powiedziała w środę w PR24 minister rodziny Marlena Maląg. Dodała, że decyzję co do terminu wypłaty świadczenia podejmie rząd.