REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest czyn zabroniony? Czym różni się od przestępstwa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Daniela Kaczorowska
Czym jest czyn zabroniony? Czym różni się od przestępstwa? /Fot. Fotolia
Czym jest czyn zabroniony? Czym różni się od przestępstwa? /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z art. 115§1 Kodeksu karnego czyn zabroniony to zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. O czynie zabronionym możemy jednak mówić również w kontekście Kodeksu wykroczeń.

Czyn zabroniony jest jedną z przesłanek składających się na definicję przestępstwa. Aby można było zakwalifikować takie zachowanie jako przestępstwo, obok czynu zabronionego muszą wystąpić: bezprawność czynu, społeczna szkodliwość czynu scharakteryzowana jako wyższa niż znikoma, a także czyn ten musi być zawiniony. W przypadku wykroczenia nie jest wymagane, aby szkodliwość społeczna była wyższa niż znikoma.

REKLAMA

Czyn zabroniony może zostać popełniony zarówno poprzez działanie jak i zaniechanie. Zgodnie z Kodeksem karnym, w przypadku zbrodni tylko w sposób umyślny, natomiast w przypadku występku także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi. Wykroczenie można popełnić zarówno umyślnie jak i nieumyślnie.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Odpowiedzialność karną warunkuje także popełnienie czynu zabronionego usankcjonowanego w ustawie obowiązującej w czasie jego popełnienia.

czyn zabroniony ≠ przestępstwo

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy odróżnić czyn zabroniony od przestępstwa. Obowiązuje zasada, że ,,nie każdy czyn zabroniony jest przestępstwem, ale każde przestępstwo jest czynem zabronionym’’ (patrz wyżej, definicja przestępstwa).

Np. jeżeli osobie, która popełniła czyn zabroniony nie da się przypisać winy, czyn ten nie będzie stanowił przestępstwa.

Podstawowy podział

Należy wskazać po pierwsze na typ podstawowy czynu zabronionego, który jest zazwyczaj wymieniony w §1 danego artykułu. Wyróżniany jest także typ kwalifikowany, który skutkuje zaostrzoną karalnością. Wynika ona z zaistnienia szczególnej okoliczności popełnienia czynu zabronionego (np. szczególne okrucieństwo) lub skutku zachowania (np. skutek śmiertelny). Typ uprzywilejowany warunkowany jest natomiast przez zaistnienie przesłanki obniżającej sankcję (np. ,,mniejsza waga’’).

Zobacz: Sprawy karne

Przykłady ww. typów na podstawie art. 148§1 k.k., opisującego kwalifikację prawną zabójstwa:

REKLAMA

1. Zbierający grzyby mężczyzna zabił nieznaną mu kobietę poprzez jednokrotne dźgnięcie jej nożem prosto w serce, co spowodowało natychmiastową śmierć. Jest to typ podstawowy, zgodnie z art. 148§1 k.k.

2. Zbierający grzyby mężczyzna zabił nieznaną mu kobietę, poprzez piętnastokrotne dźgnięcie jej nożem. Jest to typ kwalifikowany. Miało tu miejsce działanie ze szczególnym okrucieństwem (art. 148§2 pkt 1 k.k.).

3. Zbierający grzyby mężczyzna zabił nieznaną mu kobietę, poprzez dźgnięcie jej nożem, gdyż chwilę wcześniej zabiła jego siostrę. Jest to typ uprzywilejowany. Mamy tu do czynienia z silnym wzburzeniem usprawiedliwionym okolicznościami, czyli tzw. działaniem w afekcie (art. 148§4 k.k.).

Uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r. (I KZP 11/03) ustanowiono, że pojęcie „czyn zabroniony” odnosi się również do czynów zabronionych przez ustawę jako podżeganie lub pomocnictwo.

Odpowiedzialność karna

Jeżeli sprawca popełnił czyn zabroniony, który stanowi przestępstwo lub wykroczenie, podlega karze zapisanej we właściwej ustawie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. 2016 poz. 1137)

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r. (I KZP 11/03)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

Rekonstrukcja rządu stała się faktem. Premier Donald Tusk ogłosił: mniej ministrów, więcej odpowiedzialności, nowa jakość zarządzania państwem

Rekonstrukcja rządu: „Porządek, bezpieczeństwo i przyszłość” – to trzy filary, które mają kierować nowym gabinetem Donalda Tuska. Premier ogłosił zmniejszenie liczby ministrów konstytucyjnych z 26 do 21, utworzenie nowych superministerstw, powołanie kontrolingu pracy ministrów i całkowicie nowe podejście do energetyki, finansów i relacji międzynarodowych.

REKLAMA

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje - dlaczego? Chodzi o osiemnaste urodziny i rentę rodzinną. Mówi się, że 18-stka to symboliczny próg dorosłości, czas nowych praw, ale też i obowiązków. Chociaż dla większości młodych ludzi to radosny moment, to istnieje jednak grupa, dla której ten dzień, zamiast otwierać nowe możliwości, przynosi pewne bolesne finansowe rozczarowanie. Chodzi o rentę rodzinną, która dla niektórych nie jest już tak wysoka, jak przed ukończeniem 18. roku życia.

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności, chociaż sektor sztucznej inteligencji woła o nowych specjalistów, ale kobiet wciąż jest w nim jak na lekarstwo. Choć to one częściej niż mężczyźni kończą studia wyższe, rzadziej wybierają karierę w branży technologicznej. Jaki będzie miało to wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy?

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac. Jak to możliwe? A no tak, że dzieci często dorabiają w wakacje a ich zarobki mają wpływ na sytuację finansową rodziców i przekroczenie pewnych progów podatkowych, które wpływają na utratę różnych ulg.

Rekonstrukcja rządu. 23 lipca 2025 r. premier przedstawi nową Radę Ministrów

Premier ogłosi skład nowej Rady Ministrów w środę o godz. 10:00. Zgodnie z deklaracjami rządu celem rekonstrukcji ma być efektywniejsza i skuteczniejsza praca Rady Ministrów.

REKLAMA

Hołownia chce badać posłów alkomatem. Projekt ustawy po incydentach w Sejmie

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia przygotował projekt ustawy, który umożliwi marszałkowi zlecenie badania alkomatem posła podejrzewanego o nietrzeźwość w czasie obrad. "Kończymy tolerowanie pijanych posłów" – zapowiedział. Projekt ma być odpowiedzią na incydenty, do których dochodziło już kilkukrotnie.

Jak wspierać naukę i zaangażowanie pracowników?

Dla 70 proc. pracowników z pokolenia Z cotygodniowe zdobywanie nowych umiejętności jest jednym z podstawowych oczekiwań wobec pracodawcy. Młode pokolenie coraz częściej poszukuje w pracy sensu, wyzwań i realnych możliwości rozwoju. Dlatego firmy oferują coraz więcej różnorodnych inicjatyw wspierających naukę i zaangażowanie.

REKLAMA