REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest czyn zabroniony? Czym różni się od przestępstwa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Daniela Kaczorowska
Czym jest czyn zabroniony? Czym różni się od przestępstwa? /Fot. Fotolia
Czym jest czyn zabroniony? Czym różni się od przestępstwa? /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z art. 115§1 Kodeksu karnego czyn zabroniony to zachowanie o znamionach określonych w ustawie karnej. O czynie zabronionym możemy jednak mówić również w kontekście Kodeksu wykroczeń.

Czyn zabroniony jest jedną z przesłanek składających się na definicję przestępstwa. Aby można było zakwalifikować takie zachowanie jako przestępstwo, obok czynu zabronionego muszą wystąpić: bezprawność czynu, społeczna szkodliwość czynu scharakteryzowana jako wyższa niż znikoma, a także czyn ten musi być zawiniony. W przypadku wykroczenia nie jest wymagane, aby szkodliwość społeczna była wyższa niż znikoma.

REKLAMA

Czyn zabroniony może zostać popełniony zarówno poprzez działanie jak i zaniechanie. Zgodnie z Kodeksem karnym, w przypadku zbrodni tylko w sposób umyślny, natomiast w przypadku występku także nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi. Wykroczenie można popełnić zarówno umyślnie jak i nieumyślnie.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Odpowiedzialność karną warunkuje także popełnienie czynu zabronionego usankcjonowanego w ustawie obowiązującej w czasie jego popełnienia.

czyn zabroniony ≠ przestępstwo

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Należy odróżnić czyn zabroniony od przestępstwa. Obowiązuje zasada, że ,,nie każdy czyn zabroniony jest przestępstwem, ale każde przestępstwo jest czynem zabronionym’’ (patrz wyżej, definicja przestępstwa).

Np. jeżeli osobie, która popełniła czyn zabroniony nie da się przypisać winy, czyn ten nie będzie stanowił przestępstwa.

Podstawowy podział

Należy wskazać po pierwsze na typ podstawowy czynu zabronionego, który jest zazwyczaj wymieniony w §1 danego artykułu. Wyróżniany jest także typ kwalifikowany, który skutkuje zaostrzoną karalnością. Wynika ona z zaistnienia szczególnej okoliczności popełnienia czynu zabronionego (np. szczególne okrucieństwo) lub skutku zachowania (np. skutek śmiertelny). Typ uprzywilejowany warunkowany jest natomiast przez zaistnienie przesłanki obniżającej sankcję (np. ,,mniejsza waga’’).

Zobacz: Sprawy karne

Przykłady ww. typów na podstawie art. 148§1 k.k., opisującego kwalifikację prawną zabójstwa:

REKLAMA

1. Zbierający grzyby mężczyzna zabił nieznaną mu kobietę poprzez jednokrotne dźgnięcie jej nożem prosto w serce, co spowodowało natychmiastową śmierć. Jest to typ podstawowy, zgodnie z art. 148§1 k.k.

2. Zbierający grzyby mężczyzna zabił nieznaną mu kobietę, poprzez piętnastokrotne dźgnięcie jej nożem. Jest to typ kwalifikowany. Miało tu miejsce działanie ze szczególnym okrucieństwem (art. 148§2 pkt 1 k.k.).

3. Zbierający grzyby mężczyzna zabił nieznaną mu kobietę, poprzez dźgnięcie jej nożem, gdyż chwilę wcześniej zabiła jego siostrę. Jest to typ uprzywilejowany. Mamy tu do czynienia z silnym wzburzeniem usprawiedliwionym okolicznościami, czyli tzw. działaniem w afekcie (art. 148§4 k.k.).

Uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r. (I KZP 11/03) ustanowiono, że pojęcie „czyn zabroniony” odnosi się również do czynów zabronionych przez ustawę jako podżeganie lub pomocnictwo.

Odpowiedzialność karna

Jeżeli sprawca popełnił czyn zabroniony, który stanowi przestępstwo lub wykroczenie, podlega karze zapisanej we właściwej ustawie.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. 2016 poz. 1137)

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 października 2003 r. (I KZP 11/03)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
RPO: "Wykorzystanie osób z niepełnosprawnościami, by w ich imieniu dochodzić świadczeń pielęgnacyjnych z pobraniem prowizji. Wygrany proces z udziałem RPO"

Sprawa dotyczy mechanizmu, w którym spółka z o.o. oferowała osobom z niepełnosprawnościami lub ich opiekunom "pomoc" w uzyskaniu świadczenia pielęgnacyjnego. W zamian za prowadzenie spraw w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, firma zastrzegała sobie wynagrodzenie w wysokości aż trzykrotności miesięcznego świadczenia. Czy takie praktyki były legalne? Okazuje się, że w sprawie kluczowa jest zasada: nemo plus iuris.

Dopłaty dla rolników a susza, gradobicia i inne zdarzenia pogodowe. MRiRW i ARiMR wyjaśniają zasady

Utratą plonów, ale też brakiem niektórych dopłat martwią się rolnicy poszkodowani przez podtopienia, gradobicia, ulewne deszcze czy suszę. Dlatego Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uspokaja i przypomina: zdarzenia pogodowe nie muszą oznaczać utraty prawa do płatności bezpośrednich ani kar za niewypełnienie zobowiązań.

ZUS: Niższe limity dorabiania dla wcześniejszych emerytów i rencistów od 1 września 2025 r. Spadło przeciętne wynagrodzenie

Od 1 września 2025 r. pracujący wcześniejsi emeryci i renciści będą mogli dorobić mniej niż dotychczas. Powodem jest spadek przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, na podstawie którego ustala się kwoty graniczne przychodów.

Kredyty frankowe. Walka o narrację w sprawie TSUE Lubreczlik

W mitologii greckiej przedstawiana jest postać Prokrustesa, który rozciągał lub obcinał nogi swoim gościom, tak aby dopasować ich do długości swojego łoża. Kiedy więc czytam opinie prawników sektora bankowego na temat ich autorskiej interpretacji wyroku wydanego przez TSUE w sprawie Lubreczlik, to nie mogę się oprzeć nieodpartemu wrażeniu, że mamy tu przykład iście uwspółcześnionego „prokrustowego łoża” – tj. kreowania takiej narracji, która nie odpowiada zastanej rzeczywistości prawnej.

REKLAMA

„Ochrona polskiej wsi” – Prezydent Nawrocki podpisuje, wieś komentuje

„Ochrona polskiej wsi” – Prezydent Nawrocki podpisuje projekt ustawy a wieś komentuje. Projekt ustawy ma na celu wzmocnienie ochrony rodzimego rolnictwa i wprowadzenie istotnych zmian w dwóch kluczowych aktach prawnych, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie gospodarstw rolnych i obrót ziemią rolną. Inicjatywa Prezydenta Nawrockiego spotkała się z mieszanymi reakcjami. Dla jednych to długo oczekiwany gest wsparcia, dla innych – kolejna deklaracja bez pokrycia. Jedno jest pewne: polska wieś znów znalazła się w centrum debaty publicznej. Jednak czy Sejm i Senat uchwalą ustawę w takiej wersji?

Urlop dla poratowania zdrowia – jak uzyskać. Kiedy dyrektor szkoły może odwołać nauczyciela z tego urlopu?

Tematykę udzielania nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia wyjaśniła ekspertka Państwowej Inspekcji Pracy Marta Żelazowska. Wskazała również, na podstawie jakich przesłanek dyrektor szkoły może zakwestionować prawo do urlopu zdrowotnego lub odwołać nauczyciela z urlopu już udzielonego.

Oszustwo "na świadczenie wspierające". ZUS ostrzega: nie płać za złożenie wniosku, nie podpisuj dokumentu bez przeczytania!

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ostrzega: osoby z niepełnosprawnością nie muszą płacić kancelariom prawnym ani pośrednikom, aby otrzymać świadczenie wspierające. Wniosek można złożyć wyłącznie w formie elektronicznej – samodzielnie lub z bezpłatną pomocą pracowników ZUS, zarówno w placówkach, jak i przez infolinię.

Nowe przepisy o badaniach technicznych od września 2025. Wyższe opłaty, zdjęcia pojazdu i surowsze kryteria

Od września 2025 roku kierowców czeka rewolucja w przeglądach technicznych. Stawki wzrosną, pojawi się obowiązkowa dokumentacja fotograficzna, a kryteria oceny stanu pojazdu będą surowsze niż dotąd. Sprawdź, jak przygotować auto, aby uniknąć mandatu i dodatkowych kosztów oraz co dokładnie zmieni się w procedurze badania.

REKLAMA

Pilotaż skróconego czasu pracy - nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września. Kto może wziąć udział i co wynika z regulaminu? 50 mln złotych dla pracodawców

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało w komunikacie, że od 14 sierpnia 2025 r. do 15 września 2025 r. pracodawcy z całej Polski – zarówno z sektora publicznego, jak i prywatnego – mogą składać wnioski do pilotażu skróconego czasu pracy. To pierwszy tego typu program w tej części Europy. Autorem pilotażu jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Na testowanie nowych modeli organizacji pracy w latach 2025-2027 trafi 50 mln zł. Lista projektów rekomendowanych do realizacji zostanie opublikowana nie później niż 15 października 2025 r.

EMFA już obowiązuje. Czego dotyczy Akt o wolności mediów?

EMFA czyli Akt o wolności mediów wszedł w życie 8 sierpnia 2025 roku. Zwiększa ochronę mediów, dziennikarzy i ich źródeł, zapewnia przejrzystość w zakresie własności mediów i przydziału reklamy państwowej, wzmacnia niezależność mediów publicznych.

REKLAMA