Odszkodowanie po zmarłym konkubencie

Zdarza się, iż uszkodzenia ciała lub rozstrój zdrowia są przyczyną śmierci. W takich sytuacjach prawo daje członkom rodziny zmarłego możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych. Niemal takie same uprawnienia w tym względzie przysługują konkubentowi.

Renta odszkodowawcza

Zgodnie z kodeksem cywilnym, osoby bliskie, którym zmarły stale i dobrowolnie dostarczał środków utrzymania mogą żądać renty odszkodowawczej. Ważne jest, by nie sprzeciwiały się temu zasady współżycia społecznego. Obecnie nie budzi wątpliwości, iż osobą bliską zmarłemu jest jego konkubent. Zgodnie z orzecznictwem kobieta, czy mężczyzna, którzy nie zawarli związku małżeńskiego, mogą być uważani za osoby uprawnione do uzyskania renty, jeżeli zostaną spełnione wymagane przesłanki. To znaczy, gdy występuje dobrowolne i trwałe dostarczanie środków, a w szczególności, jeżeli nie sprzeciwiają się temu zasady współżycia społecznego. Istnienie obydwu przesłanek musi udowodnić partner, który chce otrzymać stosowną rentę (Wyrok SN z 2 grudnia 1970 r., II CR 341/70).

Warto nadmienić, iż przesłanka zasad współżycia społecznego może mieć znaczenie w sytuacji odmowy przyznania renty odszkodowawczej partnerowi związku homoseksualnego. Trudno bowiem dowieść, iż charakter takiego związku odpowiada społecznie akceptowanym normom.

Zobacz również: Odpowiedzialność za zobowiązania współmałżonka

Odszkodowanie

Jeżeli śmierć osoby bliskiej spowodowała znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej członków rodziny, mogą oni ubiegać się o stosowne odszkodowanie. Warto podkreślić, iż pokrewieństwo nie stanowi tu wyłącznego kryterium zaliczenia do najbliższych członków rodziny zmarłego. To sąd w każdej konkretnej sprawie ocenia, kto może być uznany za najbliższego członka rodziny. Sąd weźmie tu zatem pod uwagę faktyczny układ stosunków rodzinnych. W zależności od konkretnej sytuacji do najbliższych członków rodziny mogą być więc zaliczeni krewni, powinowaci i przysposobieni, konkubent oraz jego krewni, w tym dzieci tylko jednego lub drugiego z nich, a także dzieci wspólne (wyrok SN z dnia 13 kwietnia 2005 r., IV CK 648/2004 ).

W przypadku dochodzenia odszkodowania należy wykazać, iż osoba zmarła była najbliższym członkiem rodziny, a wskutek jej śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Pogorszenie sytuacji życiowej może na przykład wynikać z bardzo silnych przeżyć psychicznych związanych ze śmiercią osoby bliskiej. Podobnych przeżyć może doświadczyć dziecko pozostałego przy życiu partnera, którym rzeczywiście opiekował się zmarły. Takie ujemne doznania psychiczne mogą skutkować osłabieniem energii życiowej i w rzeczywistości pogorszeniem sytuacji życiowej. Dla dochodzenia odszkodowania ważne jest by pogorszenie sytuacji życiowej było znaczne.

Zobacz również serwis: Odszkodowania

Wypłacenie zasiłku pogrzebowego, płacenie renty przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, czy otrzymanie odprawy pośmiertnej nie wyłącza uprawnienia do otrzymania odszkodowania

Zadośćuczynienie 

Najbliżsi członkowie rodziny mogą również liczyć na zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę. Jest to nowe uprawnienie, wprowadzone nowelizacją z 3 sierpnia 2008 r. Krąg osób uprawnionych do odszkodowania jest tu taki sam jak w przypadku odszkodowania.

Podstawa prawna: art. 446 § 2-4 ustawy Kodeks cywilny

Zobacz również serwis: Konkubinat