REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rzecznik Praw Obywatelskich o specustawie ukraińskiej

RPO o specustawie ukraińskiej
RPO o specustawie ukraińskiej
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Rzecznik Praw Obywatelskich ma liczne wątpliwości do specustawy ukraińskiej. Chodzi m.in. o tymczasowe powierzanie opieki nad dzieckiem. Sprawdź co jeszcze budzi wątpliwości RPO.
  • Nowelizacja umożliwia dalsze tymczasowe kwaterowanie uchodźców w obiektach nieprzeznaczonych do zamieszkania zbiorowego
  • Nie zabezpiecza jednak wystarczająco przed warunkami, które mogą zagrażać życiu, zdrowiu i bezpieczeństwu cudzoziemców - należałoby zatem wskazać np. minimalny metraż na osobę i zagwarantować dostęp do dostatecznej liczby sanitariatów
  • Zastrzeżenia budzi przepis przewidujący, że do końca roku urzędy nie będą musiały terminowo załatwiać wniosków o zgodę na pobyt w Polsce – co nie dotyczy tylko uchodźców z Ukrainy, ale ogółu cudzoziemców
  • Wątpliwości rodzi również możliwość tymczasowego powierzania opieki nad dzieckiem z Ukrainy osobom, które nie ukończyły wymaganych szkoleń

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek prosi marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego o rozważenie tych m.in. uwag w pracach legislacyjnych nad ustawą z 8 kwietnia 2022 r. ws. zmiany ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw..

REKLAMA

Kwaterowanie uchodźców w budynkach nieprzeznaczonych do zamieszkania

REKLAMA

Nowelizacja ma umożliwić dalsze tymczasowe kwaterowanie cudzoziemców w obiektach innych niż budynki przeznaczone do zamieszkania zbiorowego, czyli w obiektach sportowych czy halach ekspozycyjnych. Pozwala zatem na zakwaterowanie w obiektach, które nie spełniają warunków określonych w przepisach techniczno-budowlanych, przeciwpożarowych oraz higieniczno-sanitarnych. Jedynym zastrzeżeniem jest spełnianie podstawowych wymagań co do nośności i stateczności konstrukcji oraz bezpieczeństwa użytkowania.

Wydaje się, że o ile dopuszczenie możliwości kwaterowania cudzoziemców również w obiektach innych niż budynki zbiorowego zamieszkania, jest w obecnych warunkach koniecznością, to sam przepis zdaje się wymagać korekty. Nie zabezpiecza on bowiem w wystarczającym stopniu przed takimi warunkami, które mogą stanowić realne zagrożenie dla życia, zdrowia i bezpieczeństwa cudzoziemców.

Podstawowe wymagania dla tych obiektów określono bowiem zbyt ogólnikowo. Warto zatem je doprecyzować, choćby przez:

  • wskazanie minimalnego metrażu przypadającego na jedną osobę,
  • zagwarantowanie dostępu do dostatecznej liczby sanitariatów,
  • uwzględnienie minimalnych standardów dotyczących temperatury, wentylacji czy nawet lokalizacji przestrzeni mieszkalnej, aby wykluczyć np.. kwaterowanie osób w pomieszczeniach poniżej poziomu gruntu.

Forma pouczania cudzoziemców o prawach i obowiązkach

REKLAMA

Inną zmianą jest wprowadzenie możliwości umieszczenia pouczenia cudzoziemca - korzystającego z ochrony czasowej o trybie i zasadach postępowania związanego z ochroną czasową oraz o jego prawach i obowiązkach - na stronie Urzędu ds. Cudzoziemców w postaci elektronicznej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Budzi to zaniepokojenie RPO co do skuteczności takiej formy pouczenia. Wskazane byłoby wysyłanie pouczenia pisemnego utrwalonego w postaci elektronicznej pod wskazanym przez cudzoziemca adresem poczty elektronicznej lub też wskazanie adresu strony internetowej, na której znajduje się takie pouczenie. Cudzoziemiec powinien móc wyrazić pisemną zgodę na to, aby zostać pouczonym w jednej z takich form.

Wstrzymanie biegu terminów wydawania zezwoleń na pobyt

Poważne zastrzeżenia rodzi zawieszenie i nierozpoczynanie - w okresie do 31 grudnia 2022 r. - biegu terminów na załatwienie spraw co do udzielenia, zmiany lub cofnięcia cudzoziemcom poszczególnych zezwoleń pobytowych. Przepis ten praktycznie pozbawia ich prawa do skutecznego skorzystania z instytucji ponaglenia na przewlekłość lub bezczynność organu. Cudzoziemiec zostanie pozbawiony jedynego instrumentu zdyscyplinowania organu do skutecznego działania.

Przez ponad osiem miesięcy właściwe organy nie będą zobowiązane do terminowego załatwiania tych spraw. Cudzoziemiec, który np. złoży wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy w kwietniu 2022 r. (po wejściu w życie ustawy), musi liczyć się z tym, że jego sprawa może zostać załatwiona dopiero w lutym 2023 r. W tym czasie będzie on pozbawiony możliwości wpływu na tok i szybkość postępowania, w tym wniesienia skargi do sądu administracyjnego, a w dalszej kolejności również ewentualnego zasądzenia odszkodowania i wymierzenia organowi grzywny z tytułu przewlekłości bądź bezczynności.

Przepis ten nie odnosi się bezpośrednio do spraw związanych z migracjami wojennymi z Ukrainy i dotyczy wszystkich cudzoziemców, nie tylko tych, wobec których zastosowanie znajdują przepisy nowelizowanej ustawy. O ile zrozumiałe jest, że niektóre organy administracji mają obecnie znacząco więcej pracy, to jednak reakcją państwa na tę sytuację nie powinno być niezałatwianie spraw cudzoziemców przez osiem miesięcy.

RPO wielokrotnie wskazywał na problem przewlekłości postępowań administracyjnych wojewodów w sprawach legalizacji pobytu cudzoziemców. Cudzoziemcy czekają na zgody na pobyt nawet kilkanaście miesięcy. Mimo licznych interwencji i wdrażania przez wojewodów nowych rozwiązań, sytuacja nie poprawiła się. Jej przyczyn należy dopatrywać się w wieloletnim niedofinansowaniu właściwych organów, a przez to braku możliwości zorganizowania obsługi gwarantującej załatwianie spraw w sposób respektujący prawo do dobrej administracji.

Zasadna byłaby zatem próba rozwiązania problemu przewlekłości poprzez wzmocnienie kadrowe i finansowe urzędów odpowiedzialnych za prowadzenie postępowań legalizacyjnych, a nie poprzez pozbawienie cudzoziemców możliwości zareagowania na taką sytuację. A chodzi wszak np. o ich dostęp do edukacji, prawo do pracy czy prowadzenia działalności gospodarczej, korzystania ze świadczeń socjalnych itd.

Piecza zastępcza dla dzieci z Ukrainy

Nowelizacja umożliwia tymczasowe powierzenie przez sąd opiekuńczy pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka wobec dziecka z Ukrainy niespokrewnionemu obywatelowi polskiemu, który nie ukończył wymaganych szkoleń. W ocenie RPO jest to zmiana niekorzystna i potencjalnie niebezpieczna z punktu widzenia ochrony praw dziecka.

Nawet bowiem zawodowe rodziny zastępcze mogą mieć problem z właściwym wykonywaniem swych funkcji wobec dziecka, które mogło przeżyć traumę wojenną, stracić rodziców bądź być rozdzielonym z rodzicami, doświadczać stresu pourazowego, a dodatkowo jest oddzielone jest od opiekunów-obywateli RP barierą językową.

Umieszczanie dziecka u niedoświadczonego, nieszkolonego opiekuna w trybie pieczy całodobowej i pełnowymiarowej rodzi wyjątkowo duże ryzyko niewłaściwych zachowań i groźnych, zwłaszcza dla dziecka, konsekwencji. Zagrożenia wynikające z tego przepisu zdają się nie być proporcjonalne do spodziewanych korzyści.

Przetwarzanie danych osobowych cudzoziemców

Zakres przetwarzanych danych w rejestrze prowadzonym przez Komendanta Głównego Straży Granicznej ma zostać poszerzony o unikalny numer ewidencyjny nadany przez organ ukraiński, o ile występuje. W rejestrze ma być także przetwarzany numer PESEL, o ile został nadany.

W trakcie pandemii COVID-19 w celu uzyskania informacji o zaszczepionych studentach, pracownikach naukowych oraz doktorantach organy władzy publicznej zestawiły ze sobą dwa rejestry. O ile zatem intencją projektodawcy było zestawianie danych przetwarzanych w tym rejestrze z innymi rejestrami, np. z udostępnionymi władzom polskim rejestrami ukraińskimi, o tyle podejmowanie takich działań należy uznać za niedopuszczalne.

Ustawa rozszerza katalog podmiotów, którym minister ds. informatyzacji udostępnia dane z rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano numer PESEL. Zgodnie z art. 1 rozporządzenia RODO, dane przetwarzane mają być zgodnie z prawem, rzetelnie, a także w sposób przejrzysty dla osoby, której dane dotyczą. Mają być one zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach i nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami.

Tymczasem dane udostępnione tak szerokiemu katalogowi podmiotów mogą być przetwarzane, po ich udostępnieniu, w celach innych niż pierwotnie założono. Mając na uwadze strukturę przepisów ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, można podać w wątpliwość przejrzystość sposobu przetwarzania danych obywateli Ukrainy - wskazuje RPO.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Rzecznik Praw Obywatelskich

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wyliczenia ZUS: Emerytury w dół od 1 kwietnia 2024 r. Kiedy o 103 zł i 136 zł? Kiedy obniżka o 27 zł i 19 zł?

    Obniżki dotyczą nowych emerytur i wynikają z nowych tablic GUS. ZUS wyliczył kwoty obniżek dla osób z kapitałem 700 000 zł i 500 000 zł.

    Wyciek danych pacjentów wrocławskiej kliniki. Prezes UODO monitoruje sprawę

    Wyciekły dane pacjentów jednej z wrocławskich klinik. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zna sprawę i podejmie odpowiednie działania w ramach przysługujących mu uprawnień i zadań.

    Rada Ministrów: Rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie sygnalistów

    Po świętach rząd zajmie się projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa, czyli tzw. sygnalistów. Projekt przewiduje, że sygnaliści będą mieli prawo do pełnego odszkodowania w razie dopuszczenia się wobec nich działań odwetowych.

    Rodzicom kończy się czas na skorzystanie z ważnego uprawnienia. Pozostał już tylko kilka tygodni. Sprawdź, czy o tym pamiętasz.

    Katalog uprawnień związanych z rodzicielstwem w ostatnich latach systematycznie się powiększa. Jednak im starsze jest dziecko, tym mniej uprawnień przysługuje rodzicom. Warto więc pamiętać o tych niewielu, z których rodzice mogą skorzystać także na starsze dzieci.

    REKLAMA

    Rząd: Premie i wszelkie dodatki zostaną wyjęte z pensji minimalnej? Czy to oznacza podwyżki?

    Dajemy pytajniki w tytule bo jest to propozycja minister rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszki Dziemianowicz-Bąk. Płaca minimalna nie ma zawierać żadnych dodatków i premii. Musi to zaakceptować premier Donald Tusk.

    Zmiany w szkołach. Mydło, papier toaletowy i papierowe ręczniki w każdej łazience? Znowelizowane przepisy nie pozostawiają wątpliwości.

    Gdyby ktoś miał wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju środki higieniczne szkoły powinny zapewnić uczniom, to już niedługo stanie się to jasne. Procedowane są zmiany w przepisach, w wyniku których w każdej szkolnej łazience mają być dostępne co najmniej papier toaletowy, mydło do rąk i papierowe ręczniki.

    Można leczyć zęby za darmo „na NFZ”. Jaki zakres świadczeń w 2024 roku? Badania kontrolne, leczenie próchnicy, także kanałowe, protezy, usuwanie kamienia i inne

    Warto wiedzieć, że cały czas istnieje możliwość wyleczenia w Polsce zębów bezpłatnie. W ramach ubezpieczenia zdrowotnego z refundacją NFZ. Niestety nie każdy dentysta ma podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, bo tylko w takim gabinecie można skorzystać z darmowego leczenia. Ministerstwo Zdrowia chce zwiększyć zakres gwarantowanych świadczeń stomatologicznych. Właśnie ukazał się projekt rozporządzenia w tej sprawie.

    Ulga na dziecko. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”

    Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej, a nie samo jej posiadanie. Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

    REKLAMA

    Bon energetyczny to jednorazowe świadczenie. Co jak ktoś będzie miał problemy z prądem za pół roku?

    Znamy pierwsze szczegóły dofinansowania od rządu dla osób, które będą miały kłopoty po podwyżce cen prądu. Nosi nazwę "bon energetyczny". Niestety to jednorazowe świadczenie, a nie stała pomoc dla osób ubogich.

    Nowe regulacje dotyczące cen energii w Polsce

    Minister klimatu i środowiska, Paulina Hennig-Kloska, zapowiedziała w Polsat News, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Obecnie ceny energii, gazu oraz ciepła są zamrożone w ramach wprowadzonych przez poprzedni rząd tarcz antyinflacyjnych; przepisy wygasają w połowie roku.

    REKLAMA