Nakaz noszenia maseczek. Jeszcze do końca kwietnia

• Dlaczego przedłużono obowiązek noszenia maseczek
• Gdzie obowiązuje nakaz noszenia maseczek
• W jakich miejscach prowadzi się działalność leczniczą
• Nakaz noszenia maseczek nie tylko w placówce medycznej
• Nakaz noszenia maseczek w aptekach 
• Kto ma obowiązek noszenia maseczek
• Czy są wyjątki dla pracowników placówek medycznych i aptek

Nakaz noszenia maseczek w budynkach, w których prowadzona jest działalność lecznicza oraz w aptekach ma obowiązywać jeszcze do 30 kwietnia 2023 r. – tak stanowi rozporządzenie podpisane przez premiera Morawieckiego. Nakaz zakrywania, przy pomocy maseczki, ust i nosa to jedno z nielicznych nadal stosowanych „obostrzeń” w stanie zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2, który obowiązuje na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej od 16 maja 2022 r. do odwołania. Stan zagrożenia epidemicznego zastąpił stan epidemii ogłoszony 20 marca 2020 r.

Dlaczego przedłużono obowiązek noszenia maseczek

Zdaniem autorów rozporządzenia przedłużenie do końca kwietnia obowiązywania aktualnych ograniczeń, nakazów i zakazów, w tym w szczególności – nakazu noszenia maseczek jest uzasadnione:

• aktualnie odnotowywaną liczbą nowych zakażeń wirusem SARS-CoV-2, jak również świadczeń opieki zdrowotnej (w tym w warunkach szpitalnych) udzielanych osobom zakażonym tym wirusem,
• odnotowywaną liczbą zakażeń wirusem grypy, która stanowi czynnik mogący negatywnie wpływać na sytuację zdrowotną populacji,
• sytuacją w innych państwach, w szczególności sąsiadujących z Rzecząpospolitą Polską.

Gdzie obowiązuje nakaz noszenia maseczek

Zakrywanie, przy pomocy maseczki, ust i nosa nakazane jest w: 

• budynkach, w których jest prowadzona działalność lecznicza, oraz 
• aptekach. 

W jakich miejscach prowadzi się działalność leczniczą

Zgodnie z ustawą o działalności leczniczej działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, to jest na działaniach służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz na innych działaniach medycznych wynikających z procesu leczenia.

Działalność leczniczą prowadzą: 

• szpitale, 
• zakłady opiekuńczo-lecznicze, 
• zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, 
• zakłady rehabilitacji leczniczej, 
• hospicja, 
• ambulatoria, 
• przychodnie, 
• poradnie, 
• ośrodki zdrowia, 
• lecznice, 
• ambulatoria z izbą chorych, 
• zakłady badań diagnostycznych oraz
• medyczne laboratoria diagnostyczne. 

Ustawowa definicja działalności leczniczej obejmuje swoim zakresem, prócz udzielania świadczeń zdrowotnych, także promocję zdrowia lub realizację zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia. 

Nakaz noszenia maseczek nie tylko w placówce medycznej

Nakaz zakrywania, przy pomocy maseczki, ust i nosa obowiązuje we wszystkich wymienionych powyżej placówkach. Rozporządzenie wyraźnie wskazuje, że nakaz ten obowiązuje w „w budynkach, w których jest prowadzona działalność lecznicza”, a zatem obowiązek jest aktualny nie tylko w pomieszczeniach, w których działalność lecznicza jest faktycznie prowadzona, ale obejmuje cały budynek, w którym znajdują się takie pomieszczenia.

Nakaz noszenia maseczek w aptekach 

Prawo farmaceutyczne dzieli apteki na trzy kategorie:

• apteki ogólnodostępne, 
• apteki szpitalne (działające na terenie szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej lub hospicjów), 
• apteki zakładowe (działające w podmiotach wykonującym działalność leczniczą utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej, np. na terenie jednostek wojskowych, lub Ministra Sprawiedliwości, np. na terenie zakładów karnych). 

Wszystkie te apteki objęte są nakazem zasłaniania, przy pomocy maseczki, ust i nosa.

Spod działania tego nakazu wyłączone są jednak punkty apteczne, które działają na ogół na terenach wiejskich, tam gdzie w danej wsi nie jest prowadzona apteka ogólnodostępna. Zgodnie z przepisami Prawa farmaceutycznego punkty apteczne nie są bowiem aptekami.

Kto ma obowiązek noszenia maseczek

Lakoniczny przepis rozporządzenia nie dopuszcza żadnych wyjątków podmiotowych ani przedmiotowych od obowiązywania nakazu zasłaniania ust i nosa, które znane były poprzednio.

Szczególne znaczenie ma brak znanego poprzednim, obowiązującym do 27 marca 2022 r. regulacjom wyjątku dotyczącego osób, których miejscem stałego lub czasowego pobytu były budynki użyteczności publicznej przeznaczone na potrzeby opieki zdrowotnej – czyli w szczególności pacjentów szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej oraz hospicjów. Obecnie pacjenci takich placówek obowiązani są zasłaniać usta i nos bez wyjątku przez cały czas pobytu w placówce prowadzącej działalność leczniczą.

Nie jest również dłużej możliwe, jak to było poprzednio, odkrycie ust i nosa w przypadku konieczności identyfikacji lub weryfikacji tożsamości danej osoby, a także w związku ze świadczeniem danej osobie usług, jeżeli jest to niezbędne do ich świadczenia. Podobnie – nie ma możliwości odkrycia twarzy w celu umożliwienia komunikowania się z osobą doświadczającą trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się.

Czy są wyjątki dla pracowników placówek medycznych i aptek

O ile do wejścia w życie aktualnego rozporządzenia osoby pracujące w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby opieki zdrowotnej miały prawo nie stosować się do nakazu zasłania ust i nosa (za wyjątkiem osób w trakcie bezpośredniej obsługi pacjentów lub interesantów), o tyle obecnie osoby te są zobowiązane zasłaniać usta i nos w każdej sytuacji, przez cały okres przebywania w miejscu pracy.  Pracownicy nie mają ponadto możliwość odkrycia ust i nosa w przypadku spożywania posiłków lub napojów w zakładzie pracy.