mDowód, e-dowód, dowód osobisty, dowód cyfrowy i elektroniczny. Czym są i jakie mają funkcje?

• Dowód osobisty - czym jest i jak stał się e-Dowodem
• Certyfikaty w e-dowodzie
• mDowód
• E-dowód i mDowód to NIE to samo
• mDowód ma wyłącznie formę cyfrową

Dowód osobisty - czym jest i jak stał się e-Dowodem

Dowód osobisty to dokument materialny wykonany z plastiku, który potwierdza tożsamość i obywatelstwo polskie. Wszyscy pełnoletni obywatele, którzy mieszkają w Polsce, mają obowiązek posiadania dowodu osobistego. Można również zawnioskować o dowód dla osoby małoletniej (na przykład po to, aby mieć dodatkowy dokument podróży).  

Dowód osobisty zawiera najważniejsze informacje o jego posiadaczu, między innymi: wygląd fizyczny posiadacza, imię (imiona), nazwisko (w tym rodowe), imiona rodziców, datę i miejsce urodzenia, płeć, wzór podpisu oraz dane dokumentu.  

Dowód osobisty zmieniał się z biegiem lat pod kątem wyglądu, zawartych danych i zastosowanych w dokumencie technologii. Do najważniejszych zmian należy zaliczyć dodanie do każdego dowodu osobistego wydanego od dnia 4 marca 2019 roku czipu z warstwą elektroniczną. To właśnie dzięki temu czipowi dowód osobisty stał się… e-dowodem! 

Pomimo tej nazwy jest to jak najbardziej materialny dokument wykonany z plastiku. Gdzie więc jego elektroniczność? Chodzi o wmontowany w niego chip, w którym umieszczane są certyfikaty elektroniczne (obligatoryjnie certyfikat identyfikacji, uwierzytelniania i podpisu). Od listopada 2021 roku wprowadzane są dodatkowe dane biometryczne, identyfikujące właściciela, między innymi jego zdjęcie i odciski palców.  

Dla wielu osób może być zaskoczeniem, że już ten dokument posiadają, bo e-dowód to po prostu każdy dowód osobisty wydawany od dnia 4 marca 2019 roku. Gwoli jasności, e-dowód zwany jest również elektronicznym dokumentem tożsamości lub dowodem elektronicznym.  

Certyfikaty w e-dowodzie

W warstwie elektronicznej e-dowodu mogą znaleźć się 4 certyfikaty. Trzy z nich można bezpłatnie uzyskać w urzędzie, a czwarty zakupić od wybranego dostawcy komercyjnego.

Certyfikaty, które można mieć w e-dowodzie i ich funkcje:

• Automatycznie w każdym e-dowodzie umieszczany jest certyfikat obecności. Nie wymaga on kodu PIN. Można nim potwierdzić obecność w danym miejscu i czasie, np. będąc w sejmie RP.
• Drugi to certyfikat identyfikacji i uwierzytelniania, potrzebny do potwierdzania tożsamości online, np. podczas składania wniosku o profil zaufany lub podczas realizacji usług online. Wymaga on samodzielnego nadania 4-cyfrowego kodu PIN w czasie odbioru e-dowodu i aktywacji jego warstwy elektronicznej.
• Trzeci to certyfikat podpisu osobistego. Należy o niego zawnioskować w trakcie składania wniosku o e-dowód, ponieważ nie można dodać go do warstwy elektronicznej dokumentu w późniejszym czasie. Umożliwia on złożenie podpisu osobistego za pomocą e-dowodu i wymaga ustalenia przez posiadacza 6-cyfrowego kodu PIN (tzw. PIN2) podczas odbioru dokumentu, a także aktywacji warstwy elektronicznej e-dowodu.
• Czwarty to certyfikat podpisu kwalifikowanego, który nie jest już bezpłatny i można zakupić od dostawcy komercyjnego i wgrać do e-dowodu. Lista firm oferujących certyfikat podpisu kwalifikowanego prowadzona jest przez Narodowy Bank Polski. Definiuje ona dostawców usług zaufania, od których można nabyć podpis kwalifikowany i wgrać do e-dowodu.

To nie koniec zalet tego dokumentu:

• Dzięki warstwie elektronicznej umożliwia on szybszą odprawę na lotniskach, które oferują bramki automatyczne. Za sprawą zdjęcia biometrycznego wystarczy użyć e-dowodu i skierować twarz do kamery. Dzięki aplikacji ICAO w warstwie elektronicznej e-dowodu niepotrzebne jest spotkanie z personelem lotniskowym w celu odprawy.
• E-dowód można zawiesić na maksymalnie 14 dni, jeśli np. się zagubił. W tym czasie nie będzie możliwości wykorzystania go przez niepowołane osoby, chociaż nie utraci on swojej ważności. Kiedy dokument się znajdzie, należy cofnąć zawieszenie. Bez tego po upływie 14 dni zostanie on unieważniony urzędowo.
• E-dowód działa bezstykowo, ponieważ korzysta z komunikacji NFC (ang. Near Field Communication). To ta sama technologia, która znana jest np. z płatności zbliżeniowych telefonem.

Więcej o e-dowodzie można przeczytać na stronie https://www.gov.pl/web/e-dowod.

mDowód

W 2024 roku, aby łatwo i szybko potwierdzać swoja tożsamość za pomocą telefonu, Ministerstwo Cyfryzaci wprowadziło cyfrowy dokument tożsamości – mDowód. To osobny dokument, który jest generowany w aplikacji mObywatel. Pobiera on dane z rejestrów państwowych (rejestr PESEL i Rejestr Dowodów Osobistych). Do jego posiadania niezbędny jest dowód osobisty, profil zaufany (lub inny akceptowalny środek identyfikacji) oraz smartfon z systemem operacyjnym Android w wersji 8.0 (lub nowszej) albo iOS w wersji 15.0 (lub nowszej). 

mDowód zawiera takie informacje jak: fotografię posiadacza, imię (imiona), nazwisko, obywatelstwo, datę urodzenia, numer PESEL, serię i numer, daty wydania i ważności. Za jego pomocą nie przekroczy się granicy kraju i nie zawnioskuje o wydanie e-dowodu.  

mDowód ma wyłącznie wirtualną postać, ponieważ jest zawarty w aplikacji mObywatel. Mówiąc obrazowo, oznacza to, że nie można wziąć go do ręki, tak jak na przykład materialnego dowodu osobistego wykonanego z plastiku. Cyfrowy dokument tożsamości można wyłącznie zobaczyć na ekranie swojego urządzenia mobilnego. 

E-dowód i mDowód to NIE to samo

Jak więc widać, pomimo że wyrazy e-dowód i mDowód brzmią podobnie, nazywają zupełnie inne dokumenty. Obywatel może za pośrednictwem ich obu potwierdzić swoją tożsamość. mDowód (cyfrowy dokument tożsamości) okaże na ekranie smartfona, a e-dowód (elektroniczny dokument tożsamości, tradycyjny dokument tożsamości, czyli po prostu dowód osobisty) wyciągnie z portfela, kieszeni czy torebki i przekroczy z nim granicę czy skorzysta z automatycznej odprawy na niektórych lotniskach.

mDowód ma wyłącznie formę cyfrową

Ministerstwo Cyfryzacji rekomenduje określanie mDowodu wyłącznie jako cyfrowy dokument tożsamości. Wszystkie inne określenia sugerują, że mDowód i dowód osobisty to to samo, a jak już wyżej wyjaśniono, jest to mit. Podstawowe podobieństwa i różnice pomiędzy mDowodem, a dowodem osobistym (e-dowodem), przedstawia tabela poniżej: 

Więcej o mDowodzie na stronie aplikacji: https://info.mobywatel.gov.pl/dokumenty/mdowod