REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Niebezpieczne pułapki w umowach o dożywocie: Jak nie stracić majątku?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Pułapki w umowach o dożywocie: Jak ich uniknąć i co zrobić w razie problemów?
Pułapki w umowach o dożywocie: Jak ich uniknąć i co zrobić w razie problemów?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Umowa o dożywocie może zapewnić seniorom spokojną przyszłość, ale nieostrożność przy jej podpisywaniu grozi utratą nieruchomości i finansowymi problemami. Brak precyzyjnych zapisów, zaniżone świadczenia czy niewypłacane renty – to tylko niektóre z zagrożeń. Sprawdź, na co zwrócić uwagę i jak skutecznie się zabezpieczyć przed ryzykiem.

Umowa o dożywocie to rozwiązanie, które może zapewnić seniorom spokojną przyszłość, ale jednocześnie niesie ze sobą poważne ryzyko. Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w ostatnich latach podpisywano rocznie około 14 tysięcy takich kontraktów – aż 99% z nich między osobami prywatnymi, a zaledwie 1% z funduszami hipotecznymi. Eksperci ostrzegają, że brak precyzyjnych zapisów w prywatnych umowach często prowadzi do problemów prawnych i finansowych, a w skrajnych przypadkach nawet do utraty nieruchomości. Wspólnie z Małgorzatą Rosińską, kierowniczką Działu Prawnego Funduszu Hipotecznego DOM, analizujemy najczęstsze pułapki, w które mogą wpaść seniorzy, oraz wskazujemy, jak skutecznie się przed nimi bronić.

REKLAMA

REKLAMA

Pułapka 1: Zła wycena nieruchomości i zaniżone świadczenia dla seniora

W nieprofesjonalnych umowach często pomija się rzetelną wycenę nieruchomości, co skutkuje zaniżeniem świadczeń pieniężnych lub innych zobowiązań. Senior może nie zdawać sobie sprawy, że wartość przekazanej nieruchomości jest znacznie wyższa, niż wykazał nowy nabywca. A przecież rynkowa cena mieszkania lub domu ma kluczowe znaczenie przy wyliczaniu wysokości comiesięcznej renty.

– Przed podpisaniem umowy należy zlecić niezależną wycenę nieruchomości u rzeczoznawcy majątkowego. Warto też dopilnować, by wysokość świadczeń pieniężnych była wpisana do kontraktu w całości, wraz z dokładnym terminem kiedy pieniądze będą wypłacane w każdym miesiącu – radzi Małgorzata Rosińska. Jeżeli świadczeniodawca poza wypłatą pieniędzy zobowiązuje się do dodatkowych usług, to warto je szczegółowo opisać. Bardzo często w umowach z osobami prywatnymi padają deklaracje o robieniu zakupów dla seniora, opiece, pomocy. Od razu warto doprecyzować – jak często, kiedy dana usługa będzie wyświadczona, co konkretnie oznaczają tak szerokie pojęcia jak pomoc, opieka etc. Im mniej niedomówień tym mniej nieporozumień i konfliktów w przyszłości.

Pułapka 2: Brak wypłaty świadczeń pieniężnych; użyj klauzuli trzech siódemek

Częstym problemem jest niewywiązywanie się nabywcy z obowiązku wypłaty renty lub zapewnienia innych świadczeń. Jeśli w umowie nie zawarto mechanizmów egzekwowania tych zobowiązań, senior może pozostać bez środków do życia.

REKLAMA

Jak sobie z tym poradzić? Najpierw można wezwać nabywcę do realizacji świadczeń w formie pisemnej (z podaniem terminu). Jeśli wezwanie nie przyniesie skutku, należy złożyć pozew do sądu cywilnego o rozwiązanie umowy (art. 913 § 2 Kodeksu cywilnego). Można również zwrócić się do komornika o egzekucję niewypłaconych świadczeń na podstawie wyroku sądu. Warto pamiętać, że przed zgłoszeniem sprawy do sądu trzeba zgromadzić dowody potwierdzające brak wypłat (np. korespondencję, czy wyciągi bankowe).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– W tym miejscu chciałabym też przypomnieć o tzw. klauzuli trzech siódemek (czyli art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego), którą najczęściej stosuje się w umowach sprzedaży, ale można ją też zastosować w umowie o dożywocie. Przykładem może być akt notarialny obejmujący umowę o dożywocie lub umowę renty odpłatnej, w której nabywca nieruchomości (świadczeniodawca) może poddać się egzekucji w zakresie zapłaty comiesięcznych świadczeń, w kwocie uzgodnionej ze zbywcą. W praktyce oznacza to, że jeśli nabywca nieruchomości (świadczeniodawca) spóźni się z wypłatą renty dożywotniej, chociażby o jeden dzień, jej dotychczasowy właściciel może wystąpić do sądu o nadanie aktowi notarialnemu tzw. klauzuli wykonalności (zgodnie z przepisami sąd nadaje taką klauzulę niezwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni), po czym zwraca się bezpośrednio do komornika, by ten wyegzekwował należne mu pieniądze. Jest to najprostszy i najszybszy sposób dochodzenia roszczeń – radzi Małgorzata Rosińska.

Ważne

Klauzulę trzech siódemek, wynikającą z przepisów art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego, można również zastosować w umowie o dożywocie.

Pułapka 3: Umowa nie zawiera zapisu o służebności osobistej mieszkania; brak ochrony seniora

Służebność osobista mieszkania gwarantuje seniorowi, że nawet po przekazaniu prawa własności do nieruchomości, będzie mógł on dalej zamieszkiwać w swoim lokum, dożywotnio. Warto tu podkreślić, że umowa o dożywocie bardzo często (choć nie zawsze) zawiera w swojej treści służebność osobistą mieszkania. Zdarza się nawet, że nabywca nieruchomości idzie o krok dalej i przyjmuje seniora jako domownika. Natomiast umowa renty już powyższych zapisów nie ma i należy „przypilnować”, by one się tam znalazły. Jeśli ich zabraknie, to nabywca będzie mógł przejąć nieruchomość i pozbawić seniora prawa do dalszego zamieszkiwania. A taka sytuacja może prowadzić do eksmisji.

– To bardzo trudna, wręcz dramatyczna sytuacja, która wskazuje, że najlepiej zawierać tego typu kontrakty z profesjonalnymi instytucjami, które stosują w swoich umowach odpowiednie zapisy a przede wszystkim działają zgodnie z normami etycznymi. Jeżeli natomiast nieprofesjonalna umowa nie chroni seniora, można spróbować dochodzić swoich praw w sądzie. Jeżeli dojdzie do ponownego negocjowania umowy, co nie zawsze musi się zdarzyć, warto do niej wprowadzić zapis o służebności i dokonać odpowiedniego wpisu do księgi wieczystej nieruchomości – mówi Małgorzata Rosińska, prawniczka z Funduszu Hipotecznego DOM.

Tabela: Pułapki związane z umową o dożywocie i sposobach ich uniknięcia

Oto tabela podsumowująca kluczowe informacje o pułapkach związanych z umową o dożywocie i sposobach ich uniknięcia:

PułapkaOpis problemuJak się zabezpieczyć?

Zła wycena nieruchomości i zaniżone świadczenia

Brak rzetelnej wyceny nieruchomości prowadzi do zaniżenia świadczeń pieniężnych lub zobowiązań nabywcy. Senior może nieświadomie oddać nieruchomość poniżej jej wartości.

Zlecić niezależną wycenę rzeczoznawcy. Zapisać wysokość świadczeń pieniężnych w umowie oraz określić dokładne terminy ich wypłaty. Wyszczególnić dodatkowe zobowiązania nabywcy (np. pomoc, opiekę).

Brak wypłaty świadczeń pieniężnych

Nabywca nieruchomości nie wypłaca renty lub nie realizuje innych zobowiązań. Senior może zostać bez środków do życia.

Wezwać pisemnie nabywcę do realizacji świadczeń. Jeśli to nie pomoże, złożyć pozew o rozwiązanie umowy lub zwrócić się do komornika. Wprowadzić do umowy klauzulę trzech siódemek (art. 777 § 1 pkt 4 KPC), umożliwiającą szybką egzekucję świadczeń.

Brak zapisu o służebności osobistej mieszkania

Senior może stracić prawo do zamieszkania w nieruchomości po jej przekazaniu. Może to skutkować eksmisją.

Upewnić się, że umowa zawiera zapis o służebności osobistej mieszkania i dokonano odpowiedniego wpisu do księgi wieczystej. Unikać nieprofesjonalnych umów i wybierać renomowane instytucje.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dlaczego warto udzielić pełnomocnictwa do konta bankowego? Jakie prawa ma pełnomocnik a jakie współwłaściciel konta?

Choć nikomu tego nie życzymy, to niespodziewane zdarzenia mogą przytrafić się każdemu. Na skutek choroby, niesprawności, dłuższego wyjazdu czy innych okoliczności właściciel konta może nie być w stanie dostać się do banku i skorzystać ze swoich pieniędzy. Jak można się przygotować na taką sytuację? Rozwiązaniem może być ustanowienie pełnomocnictwa dla innej zaufanej osoby.

Bon ciepłowniczy 2025/2026: dopłaty od 500 do 3500 zł. Zamrożenie cen prądu do końca 2025 r. Rada Ministrów podjęła decyzję

Rada Ministrów przyjęła 9 września 2025 r. projekt ustawy o bonie ciepłowniczym i zamrożeniu cen prądu dla gospodarstw domowych w IV kwartale 2025 r. na poziomie 500 zł za MWh netto - poinformował na konferencji prasowej minister energii Miłosz Motyka. Bon ciepłowniczy ma być przyznawany dwukrotnie - za II połowę 2025 r. i cały 2026 r. - w kwotach od 500 zł do 3500 zł (w zależności od płaconej ceny za tzw. ciepło systemowe).

Czy pracownik musi zapłacić pracodawcy za stłuczony wyświetlacz telefonu? To wcale nie jest oczywiste. Sprawdź zasady

Zasady odpowiedzialności materialnej pracownika wcale nie są proste. Choć może to wydawać się oczywiste - zepsułeś, to zapłać, to jednak obowiązujące w tym zakresie przepisy są bardziej skomplikowane i uwzględniają wiele dodatkowych okoliczności.

To ostatnie dni na to, by pracownicy zdecydowali o swoich uprawnieniach. Później wedle swojego uznania zrobi to pracodawca

Choć o wielu sprawach dotyczących przebiegu stosunku pracy pracodawca i pracownik powinni decydować wspólnie, to jednak jednocześnie to pracodawca jako podmiot profesjonalny ponosi ewentualną odpowiedzialność za niewywiązanie się ustawowych obowiązków. Dotyczy to m.in. prawa pracowników do wypoczynku, czyli urlopów.

REKLAMA

Sejm na żywo: 9 września 2025 [Transmisja online]

We wtorek, 9 września o godz. 12:00 rozpocznie się czterodniowe posiedzenie Sejmu.

Wzór na wyższą emeryturę [obliczenia] ZUS: Emerytura wyższa nawet o kilkanaście procent za każdy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego

ZUS dość regularnie przypomina, że opłacalne jest późniejsze przejście na emeryturę. Im dłużej będziemy aktywni zawodowo (czyli im dłużej będziemy płacili składki emerytalne) po osiągnięciu wieku emerytalnego, tym większe świadczenie z ZUS-u można otrzymać tytułem emerytury. ZUS szacuje, że każdy dodatkowy rok pracy może podnieść emeryturę nawet o kilkanaście procent. Dłuższej aktywności sprzyjają potrzeby rynku i otwartość pracodawców, a analizy ekspertów ZUS jasno pokazują, że warto odłożyć w czasie decyzję o zakończeniu pracy.

Ile zyskuję kupując 3 masła w Biedronce? UOKiK stawia zarzuty: kombinacje z wielosztukami, fałszywe obniżki i niewidoczne najniższe ceny w sklepach

W dniu 9 września 2025 r. poinformowano, że Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska (właścicielowi sieci sklepów Biedronka) zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Za niejasno komunikowane ceny Jeronimo Martins Polska grozi kara do 10 proc. obrotu. Zarzuty usłyszały również trzy osoby zarządzające, którym grozi kara do 2 mln zł. Podstawą działań podjętych przez UOKiK były sygnały napływające od konsumentów, którzy opisywali różne nieprawidłowości podczas akcji promocyjnych sieci Biedronka. Klienci sklepów skarżyli się w szczególności na problemy z odczytaniem właściwej ceny przy zakupie wielosztuk oraz podawanie informacji o najniższych cenach z 30 dni przed obniżkami w sposób nieczytelny, w tym zbyt małą czcionką. W ramach sprawdzenia wykonywania przepisów dyrektywy Omnibus i badania sieci handlowych, podległa UOKiK Inspekcja Handlowa przeprowadziła kontrole również w sklepach sieci Biedronka. Inspektorzy zgromadzili obszerną dokumentację zdjęciową, przede wszystkim etykiet cenowych i wywieszek, prezentujących obniżki cenowe oferowane konsumentom. Analiza zebranego materiału dowodowego potwierdziła - zdaniem Prezesa UOKiK - sygnalizowane nieprawidłowości.

Znamy nowe stawki abonamentu RTV. Polacy zapłacą więcej

Wszyscy czekają na nowe rozwiązania dotyczące opłat za radio i telewizję. Od dłuższego czasu jest zapowiadane zniesienia abonamentu RTV. Jak się podkreśla, rozwiązanie to jest już przestarzałe i system finansowania mediów publicznych musi ulec zmianie. Ustalenia nadal trwają, a stawki za abonament rosną. W przyszłym roku zapłacimy więcej.

REKLAMA

GIP: pilotaż czterodniowego tygodnia pracy to genialne rozwiązanie. Może być początkiem nowej ery

Główny Inspektor Pracy, Marcin Stanecki uważa, że pilotaż czterodniowego tygodnia pracy to genialne rozwiązanie. Może być początkiem nowej ery, kiedy będziemy pracować mniej. Od 100 lat praca organizowana jest w systemie 5 dni po 8 godzin. Czas na zmianę.

Drewno dobrej jakości pod ochroną! Czy kominki, piece kaflowe i kotły opalane drewnem mogą działać jak dotąd?

Elektrownie i elektrociepłownie nie mogą już spalać pełnowartościowego drewna. Nowe przepisy to rewolucja dla energetyki, branży drzewnej i ochrony środowiska. Surowiec, który do tej pory trafiał do pieców, teraz zasili przemysł meblarski i stolarski, a do spalania będą wykorzystywane wyłącznie odpady i drewno niskiej jakości. Co to oznacza?

REKLAMA