Habemus Papam i biały dym: czekamy, trwa głosowanie

• 8 maja 2025 - drugi dzień Konklawe i możliwe 4 głosowania, dwa przed południem, dwa po południu
• „Habemus papam”, czyli „Mamy papieża”
• Biały dym – symbol wyboru papieża
• Czarny dym - symbol braku wyboru papieża
• Przebieg wyboru papieża
• Co reguluje Universi Dominici gregis?
• Kto wybiera papieża?
• Tajemnica konklawe
• Jeżeli w trakcie pierwszego głosowania nikt nie uzyska wymaganej liczby głosów, kolejne głosowania odbywają się następnego dnia według zasady, że dwa głosowania odbywają się przed południem i dwa po południu
• Przysięga i liczenie głosów
• Wybór nowego papieża i akceptacja

Trwa konklawe. Oczy ludzi na całym świecie skierowane są na Watykan. Czekamy na historyczne: „Habemus papam” i biały dym unoszący się z komina. Współczesne konklawe trwa zazwyczaj od 1 do 5 dni, ale zdarzały się przypadki, gdy wybór nowego papieża zajmował nawet kilka lat, czy wręcz dzień lub dwa albo kilkadziesiąt godzin.

8 maja 2025 - drugi dzień Konklawe i możliwe 4 głosowania, dwa przed południem, dwa po południu

W pierwszym dniu konklawe, w dniu 7 maja 2025 r. nie udało się wybrać Papieża. Procedura jest taka, że jeżeli w trakcie pierwszego głosowania nikt nie uzyska wymaganej liczby głosów, kolejne głosowania odbywają się następnego dnia według zasady, że dwa głosowania odbywają się przed południem i dwa po południu

„Habemus papam”, czyli „Mamy papieża”

„Habemus papam”, czyli „Mamy papieża” - to tradycyjne łacińskie ogłoszenie wyboru nowego przywódcy Kościoła katolickiego. Słowa te wypowiada kardynał protodiakon z balkonu Bazyliki św. Piotra w Watykanie, obwieszczając światu wynik konklawe. Czy nastąpi to dzisiaj?

Zwyczaj używania tej formuły sięga XV wieku. Najstarszy znany przypadek pochodzi z 1484 roku, kiedy kardynał Francesco Piccolomini ogłosił wybór Innocentego VIII na papieża. Od tamtej pory stało się to nieodłącznym elementem ceremonii papieskiej inauguracji. Po tym ogłoszeniu: „Habemus papam” nowo wybrany papież pojawia się na balkonie i udziela pierwszego błogosławieństwa „Urbi et Orbi”, czyli „Miastu i Światu”.

Biały dym – symbol wyboru papieża

Ważnym znakiem dla wiernych na całym świecie jest biały dym unoszący się z komina Kaplicy Sykstyńskiej. Oznacza on, że kardynałowie-elektorzy osiągnęli porozumienie i wyłonili nowego papieża. Po każdym głosowaniu karty wyborcze są spalane w piecu. Aby dym był biały, dodaje się specjalne substancje chemiczne, takie jak: chloran potasu, laktoza, żywica sosnowa.

Czarny dym - symbol braku wyboru papieża

Czarny dym, oznaczający brak decyzji, powstaje poprzez spalanie kart wyborczych z dodatkiem siarki i azotanów.

Przebieg wyboru papieża

Decyzją papieża Jana Pawła II zniesione zostały sposoby wyboru, zwane „przez aklamację lub natchnienie” oraz „przez kompromis” (kompromis przewidywał możliwość scedowanie prawa głosu przez wszystkich kardynałów na rzecz kilku określonych kardynałów, którzy dokonywali wyboru). Zgodnie z decyzją Papieża Wojtyły wybór Biskupa Rzymu jest dokonywany wyłącznie przez głosowanie wszystkich kardynałów elektorów uczestniczących w konklawe. Do dokonania wyboru wymaga się, aby elekt otrzymał co najmniej dwie trzecie głosów elektorów obecnych i głosujących, czyli co najmniej dwie trzecie faktycznie oddanych głosów. W przypadku obecnego konklawe liczba ta wynosi 89 głosów.

Co reguluje Universi Dominici gregis?

Konstytucja Universi Dominici gregis o wakacie Stolicy Apostolskiej i wyborze Papieża, ogłoszona 22 lutego 1996 roku zmieniła i zaktualizowała obowiązujące wcześniej przepisy dotyczące następstwa apostolskiego na Stolicy Piotrowej, regulowane wcześniej przez Konstytucję Pwła VI Romano Pontifici eligendo z 1975 roku. Konstytucja Universi Dominici gregis została znowelizowana przez papieża Benedykta XVI 22 lutego 2013 roku. Jak jej tytuł wskazuje, treść Konstytucji zawiera dwie części i dotyczy dwóch obszarów działalności Kościoła w okresie tzw. sede vacante, czyli wakatu na Stolicy Piotrowej. Jedna część określa zasady funkcjonowania Stolicy Apostolskiej w okresie wakatu, a druga reguluje szczegółowo zasady wyboru nowego papieża.

Kto wybiera papieża?

Zgodnie z przepisami prawa kanonicznego wyłącznie uprawnieni kardynałowie Kościoła rzymskiego mają prawo i dokonują wyboru nowego papieża. Od momentu decyzji Pawła VI z 1970 roku, nie mogą jednak brać udziału w konklawe ci, którzy przed śmiercią papieża lub dniem powstania wakatu w Stolicy Apostolskiej, na skutek jego rezygnacji, ukończyli 80 rok życia. To oznacza, że kardynałowie, którzy już po zaistnieniu sede vacante, ale przed elekcją kolejnej głowy Kościoła ukończą 80 rok życia, mogą brać udział w konklawe.

Tajemnica konklawe

Aby zapewnić tajemnicę konklawe kardynałowie elektorzy od rozpoczęcia elekcji mają zakaz utrzymywania korespondencji pisemnej, telefonicznej lub za pomocą mediów społecznościowych. Osoby obecne w Watykanie z racji pracy związanej z konklawe nie mogą rozmawiać z kardynałami. Za zgodą Kamerlinga i po złożeniu przysięgi milczenia mogą przebywać w Watykanie jedynie Sekretarz Kolegium Kardynalskiego, Mistrz ceremonii liturgicznych, ośmiu ceremoniarzy i dwóch zakonników odpowiedzialnych za zakrystię papieską, duchowny wyznaczony przez dziekana Kolegium do pomocy, spowiednicy mówiący w różnych językach, dwóch lekarzy na wypadek nagłych wypadków, personel techniczny, kuchni i sprzątający oraz dowódca Gwardii Szwajcarskiej i funkcjonariusze służb odpowiadających za bezpieczeństwo.

Jeżeli w trakcie pierwszego głosowania nikt nie uzyska wymaganej liczby głosów, kolejne głosowania odbywają się następnego dnia według zasady, że dwa głosowania odbywają się przed południem i dwa po południu

Jeżeli w ciągu trzech dni głosowań (czyli po siedmiu pierwszych głosowaniach) nie nastąpi wybór papieża, następuje jednodniowa przerwa w procedurze wyboru, poświęcona na modlitwę, medytację, rozmowy.

Następnie rozpoczynają się serie kolejnych siedmiu głosowań. Maksymalnie wszystkich głosowań według tych zasad może być 34. Jeżeli okażą się one nieskuteczne, w kolejnym głosowaniu głos może zostać oddany wyłącznie na jednego z dwóch kandydatów, którzy otrzymali największą liczbę głosów w ostatnim z głosowań. Jeżeli są to elektorzy, nie mają oni prawa oddania głosu. Wymagana jest także w tym przypadku, zgodnie z decyzją Benedykta XVI z 2013 roku, większość przynajmniej dwóch trzecich głosów. Głosowania więc winny odbywać się aż do jej osiągnięcia.

Przysięga i liczenie głosów

Głosowanie jest tajne. Kardynał podchodzi do urny ze złożoną we dwoje kartą widoczną dla wszystkich, składa przysięgę: „Wzywam na świadka Chrystusa Pana, który mnie osądzi, że głosuję na tego, który zgodnie z wolą Bożą powinien zostać wybrany”. Następnie wrzuca kartę do urny i wraca na miejsce.

Po wrzuceniu kart przez wszystkich elektorów następuje liczenie głosów. Pierwszy skrutator potrząsa kilkakrotnie urną mieszając w ten sposób karty, a następnie ostatni skrutator je liczy. W przypadku niezgodności liczby kart z liczbą kardynałów – wszystkie karty się pali.

Po wymieszaniu kart pierwszy skrutator odczytuje nazwisko z karty, przekazuje drugiemu, który również czyta nazwisko wpisane na kartce, a trzeci skrutator wypowiada je na głos, aby wszyscy słyszeli. Nazwiska są zapisywane, karty są przebijane igłą i nawlekane na nić, następnie odkładane na bok.

Wybór nowego papieża i akceptacja

Jeżeli któryś z kandydatów uzyska wymaganą liczbę głosów, wybór nowego papieża został prawomocnie dokonany. Następnie kardynał przewodniczący konklawe pyta wybranego: „Czy przyjmujesz swój kanoniczny wybór na papieża?”, a następnie: „Jak chcesz, żeby Cię nazywano?” Jeżeli jest już biskupem, z chwilą akceptacji wyboru nowy Papież uzyskuje pełnię władzy nad Kościołem powszechnym. Gdyby elekt nie miał święceń biskupich, natychmiast powinny być mu udzielone i dopiero z chwilą przyjęcia święceń uzyskuje władzę papieską.

Źródło: Vatican News