Rozwód bez sądu? Szybki sposób na rozwiązanie małżeństwa

• Nowy typ rozwodu – bez sądu i bez rozprawy
• Kto będzie mógł skorzystać z uproszczonej procedury?
• Jak będzie wyglądał rozwód przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego?
• Czy rozwód pozasądowy będzie można unieważnić?
• Kiedy przepisy wejdą w życie?

Nowy typ rozwodu – bez sądu i bez rozprawy

Rząd przygotowuje rewolucję w prawie rodzinnym. Już wkrótce możliwe stanie się przeprowadzenie rozwodu poza sądem – szybko i bez zbędnych formalności. Na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw.

Projekt nowelizacji zakłada wprowadzenie do prawa polskiego możliwości pozasądowego rozwiązania małżeństwa – tzw. rozwodu pozasądowego. Rozwiązanie małżeństwa będzie następowało w drodze czynności podejmowanych przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Będzie on weryfikował spełnienie ustawowych przesłanek rozwodu pozasądowego i dokona odpowiednich wpisów w rejestrze stanu cywilnego.

Kto będzie mógł skorzystać z uproszczonej procedury?

Nowe przepisy umożliwią zakończenie małżeństwa bez konieczności angażowania sądu. Skorzystanie z tej uproszczonej procedury rozwodowej będzie możliwe wyłącznie dla małżonków spełniających określone kryteria.

Kluczowe przesłanki to:

• nieposiadanie wspólnych małoletnich dzieci;
• co najmniej roczny staż związku małżeńskiego;
• zupełny i trwały rozkładu pożycia.

Z rozwodu pozasądowego będą mogli skorzystać tylko małżonkowie będący oboje obywatelami polskimi albo małżonkowie nieposiadający wspólnego obywatelstwa, którzy mają miejsce zamieszkania w Polsce.

Małżonkowie będą musieli zgadzać się co do istnienia przesłanek rozwodu oraz co do woli rozwiązania związku małżeńskiego. Zgoda małżonków musi obejmować także sam tryb przeprowadzenia procedury rozwodowej. Nawet przy spełnieniu tych warunków, małżonkowie będą mogli wybrać sądową drogę przeprowadzenia rozwodu.

Jak będzie wyglądał rozwód przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego?

Czynności prowadzące do rozwiązania małżeństwa będą dokonywane przed kierownikiem dowolnego, wybranego przez małżonków urzędu stanu cywilnego. W przypadku obywateli polskich przebywających za granicą, odpowiednie czynności mogą też zostać podjęte przed polskim konsulem.

Proponowane przepisy zakładają dwuetapową procedurę pozasądowego rozwiązania małżeństwa, która ma się zakończyć dołączeniem do aktu małżeństwa przez kierownika urzędu stanu cywilnego wzmianki dodatkowej o rozwiązaniu związku małżeńskiego.

W pierwszym etapie procedury małżonkowie, którzy zamierzają rozwiązać małżeństwo, złożą w wybranym urzędzie stanu cywilnego pisemne zapewnienia, potwierdzające istnienie przesłanek rozwodu pozasądowego. Niezależnie od oświadczeń małżonków składanych w ramach zapewnień, kierownik urzędu stanu cywilnego sprawdzi poszczególne przesłanki rozwodu pozasądowego, w tym minimalny staż małżeński czy posiadanie wspólnych małoletnich dzieci.

Rozpoczęcie drugiego etapu procedury rozwodu pozasądowego będzie możliwe dopiero po upływie jednego miesiąca od dnia odebrania od małżonków pisemnych zapewnień. Małżonkowie będą musieli złożyć oświadczenia, że: nie toczy się między nimi sprawa o rozwód, posiadają obywatelstwo polskie (w razie gdy nie mają wspólnego obywatelstwa oświadczenie o tym, że mają miejsca zamieszkania w Polsce), nie mają wspólnych małoletnich dzieci, nastąpił między nimi zupełny i trwały rozkład pożycia. Odebranie tych oświadczeń pozwoli kierownikowi urzędu stanu cywilnego przyjąć od małżonków zgodne oświadczenia o woli rozwiązania małżeństwa.

Ostatnim elementem procedury rozwodu pozasądowego będzie dołączenie przez kierownika urzędu stanu cywilnego do aktu małżeństwa wzmianki dodatkowej o rozwiązaniu związku.

Czy rozwód pozasądowy będzie można unieważnić?

Rozwód pozasądowy będzie mógł zostać unieważniony przez sąd w wyjątkowych przypadkach, np. w razie stwierdzenia wad oświadczenia woli lub ujawnienia, że w chwili wyrażania tej woli małżonkowie mieli wspólne małoletnie dzieci.

Kiedy przepisy wejdą w życie?

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw zakłada, że ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.