REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Adwokat z urzędu w postępowaniu karnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Wilimborek
Osoby, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu.
Osoby, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu.

REKLAMA

REKLAMA

Jednym z podstawowych praw oskarżonego w procesie karnym jest prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy. Każdy ma możliwość ustanowienia adwokata na własną rękę i korzystania z jego pomocy we wszystkich stadiach procesu karnego. Istnieją jednak szczególne wypadki, kiedy sąd powinien wyznaczyć oskarżonemu obrońcę z urzędu, w przeciwnym razie wydane w sprawie orzeczenie będzie wadliwe.

Kiedy możemy złożyć wniosek o wyznaczenie adwokata?

Zarówno na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego jak i kodeksu postępowania karnego, storna ( w procesie cywilnym) lub oskarżony ( w procesie karnym), którzy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu. Należy w nim wykazać niemożność poniesienia kosztów obrony, bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

REKLAMA

REKLAMA

Kto może być obrońcą?

Obrońcą może być osoba wpisana na listę adwokatów i wykonywająca ten zawód w jednej z form wymienionych w art.4a ustawy o adwokaturze, chodzi tutaj m.in. o kancelarie adwokackie, spółki cywilne, partnerskie komandytowe, które świadczą pomoc prawną. W niektórych przypadkach obrońcą może być też aplikant adwokacki.

Wymóg posiadania adwokata

Jak wspomniałam we wstępie, kodeks postępowania karnego reguluje przypadki obrony obligatoryjnej. W sytuacji gdy oskarżonym jest osoba nieletnia, osoba głucha, niema lub niewidoma oskarżony musi mieć adwokata.

Prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy, z urzędu( inicjatywa oskarżonego nie jest tutaj wymagana, w odróżnieniu od przykładu opisanego powyżej) wyznacza takiego obrońcę, jeśli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru. Nie trzeba przy tym wykazywać swojej niezamożności. Udział obrońcy jest obowiązkowy w rozprawie oraz w tych posiedzeniach, w których obowiązkowy jest udział oskarżonego.

REKLAMA

Ustawodawca zdecydował się na zastosowanie w tych przypadkach obrony obligatoryjnej ze względu to iż osoby te nie są w stanie samodzielnie bronić swoich interesów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nieletni

Polskie prawo karne za nieletniego uznaje osobę do 17 roku życia. Co do zasady nie ponosi ona odpowiedzialności karnej na podstawie kodeksu karnego. Wyjątek stanowią osoby w wieku od 15 do 17 lat, które dopuszczają się najpoważniejszych przestępstw, enumeratywnie wyliczonych w art.10par. 2 kk a okoliczności sprawy, stopień ich rozwoju, właściwości i warunki osobiste przemawiają za surowszym ich traktowaniem. Właśnie te osoby muszą mieć u swego boku obrońcę ( postępowanie musi być wszczęte przed ukończeniem przez nie 18 roku życia).

Głuchy, niemy, niewidomy

Orzecznictwo wskazuje, iż tylko całkowita utrata słuchu, wzroku czy mowy, uprawnia do obrony obligatoryjnej na podstawie art. 79 par1 pkt2. Natomiast częściowe upośledzenie zmysłów( np. mowa bełkotliwa, częściowa utrata słuchu) może uzasadniać ustanowienie obrońcy na podstawie art.79 par 2. Zgodnie z tym przepisem sąd ustanawia adwokata również wtedy gdy uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.

Uzasadniona wątpliwość co do poczytalności sprawcy

Zakłócenia psychiczne, które uniemożliwiają oskarżonemu rozpoznanie znaczenia swojego czynu lub pokierowanie swoim postępowaniem, również uzasadniają przyznanie obrońcy oskarżonemu. Nie trzeba tutaj udowadniać tej okoliczności, wystarczy jedynie uzasadniona wątpliwość co do poczytalności sprawcy. Warto dodatkowo pamiętać, iż niepoczytalność sprawcy w chwili popełnienia przestępstwa wyłącza winę, natomiast ograniczona poczytalności uzasadnia zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Sąd okręgowy

Oskarżony musi mieć również obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności. Tutaj wymóg obrony obligatoryjnej został wprowadzony ze względu na wagę sprawy.

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego z roku 2006 dot. postępowania przyśpieszonego, również nałożyła na sąd obowiązek wyznaczenia oskarżonemu obrońcy.

Konsekwencje naruszenia przepisów o obronie obligatoryjnej

Braku obrońcy , w w/w przypadkach, gdy przepis prawa stanowi o jej obligatoryjności, jest bezwzględną przesłanką odwoławczą i obliguje sąd II instancji do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Na zakończenie warto jeszcze raz podkreślić, że obrona z urzędu jest subsydiarna w stosunku do obrony z wyboru. Oznacza to, iż sąd ustanowi adwokata, jedynie w sytuacji gdy strona nie ustanowiła go wcześniej.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

REKLAMA

Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

Zbliża się Black Friday i trwa boom rekrutacyjny na Black Friday. Czy wystarczy rąk do pracy?

Fala zakupowego szaleństwa dopiero przed nami, bo w listopadzie, ale w handlu, e-commerce i logistyce gorączka rekrutacyjna trwa od września. Firmy z całej Polski walczą z czasem, aby uzupełnić zespoły przed Black Friday, kiedy liczba zamówień i klientów potrafi wzrosnąć nawet o kilkadziesiąt procent. Jednak coraz trudniej o odpowiednie kadry: młode osoby częściej wybierają zajęcia z perspektywą stabilnego zatrudnienia, a cudzoziemcy zmagają się z przewlekłymi procedurami urzędowymi, które hamują tempo rekrutacji. Czy znajdą się pracownicy, którzy zapewnią operacyjną płynność w czasie zakupowej gorączki?

Czy moja żona ma prawo do spadku po moich rodzicach?

„Kilka lat temu, kiedy byłem jeszcze kawalerem, zmarła moja mama. Teraz jestem już żonaty i niedawno zmarł mój ojciec. Jakie prawa do spadku ma moja żona? Czy dziedziczy ona razem ze mną?” – pyta Czytelnik.

Każdy pracownik powinien dostać tę jedną dodatkową pensję. Pracodawca ma obowiązek wypłacić pieniądze

Dodatkowa pensja kojarzy się z pracownikami zatrudnionymi w sferze budżetowej. Jednak prawo do takiego świadczenia ma w określonych okolicznościach każdy pracownik, a pracodawca jest zobowiązany wypłacić mu należne pieniądze. Jednak aby tak było, konieczne jest spełnienie określonych warunków.

REKLAMA

Nowe przepisy drogowe 2025: odbiorą prawo jazdy i zablokują kasowanie punktów karnych

Jeszcze w tym roku, w listopadzie lub grudniu wejdą w życie przepisy, które całkowicie zmienią zasady dla kierowców. Nowelizacja Prawa o ruchu drogowym wprowadza rozwiązania, o których mówi się od miesięcy. Nowe regulacje zaskoczą wielu kierowców, bo prawo jazdy będzie można stracić znacznie szybciej niż dotąd.

Dodatek dopełniający - co to za świadczenie, dla kogo, ile można dostać?

Od 1 stycznia 2025 r. weszła w życie ustawa zmieniająca ustawę o rencie socjalnej. Zmiana ta była dość istotna, bowiem nowelizacja wprowadziła nowy dodatek – tak zwany dodatek dopełniający. Komu przysługuje, na jakich zasadach i ile wynosi?

REKLAMA