Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Adwokat z urzędu w postępowaniu karnym

Katarzyna Wilimborek
Osoby, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu.
Osoby, które znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu.

REKLAMA

REKLAMA

Jednym z podstawowych praw oskarżonego w procesie karnym jest prawo do obrony, w tym prawo do korzystania z pomocy obrońcy. Każdy ma możliwość ustanowienia adwokata na własną rękę i korzystania z jego pomocy we wszystkich stadiach procesu karnego. Istnieją jednak szczególne wypadki, kiedy sąd powinien wyznaczyć oskarżonemu obrońcę z urzędu, w przeciwnym razie wydane w sprawie orzeczenie będzie wadliwe.

Kiedy możemy złożyć wniosek o wyznaczenie adwokata?

Zarówno na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego jak i kodeksu postępowania karnego, storna ( w procesie cywilnym) lub oskarżony ( w procesie karnym), którzy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o wyznaczenie obrońcy z urzędu. Należy w nim wykazać niemożność poniesienia kosztów obrony, bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.

REKLAMA

Kto może być obrońcą?

Obrońcą może być osoba wpisana na listę adwokatów i wykonywająca ten zawód w jednej z form wymienionych w art.4a ustawy o adwokaturze, chodzi tutaj m.in. o kancelarie adwokackie, spółki cywilne, partnerskie komandytowe, które świadczą pomoc prawną. W niektórych przypadkach obrońcą może być też aplikant adwokacki.

Wymóg posiadania adwokata

Jak wspomniałam we wstępie, kodeks postępowania karnego reguluje przypadki obrony obligatoryjnej. W sytuacji gdy oskarżonym jest osoba nieletnia, osoba głucha, niema lub niewidoma oskarżony musi mieć adwokata.

Prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy, z urzędu( inicjatywa oskarżonego nie jest tutaj wymagana, w odróżnieniu od przykładu opisanego powyżej) wyznacza takiego obrońcę, jeśli oskarżony nie ma obrońcy z wyboru. Nie trzeba przy tym wykazywać swojej niezamożności. Udział obrońcy jest obowiązkowy w rozprawie oraz w tych posiedzeniach, w których obowiązkowy jest udział oskarżonego.

Ustawodawca zdecydował się na zastosowanie w tych przypadkach obrony obligatoryjnej ze względu to iż osoby te nie są w stanie samodzielnie bronić swoich interesów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nieletni

Polskie prawo karne za nieletniego uznaje osobę do 17 roku życia. Co do zasady nie ponosi ona odpowiedzialności karnej na podstawie kodeksu karnego. Wyjątek stanowią osoby w wieku od 15 do 17 lat, które dopuszczają się najpoważniejszych przestępstw, enumeratywnie wyliczonych w art.10par. 2 kk a okoliczności sprawy, stopień ich rozwoju, właściwości i warunki osobiste przemawiają za surowszym ich traktowaniem. Właśnie te osoby muszą mieć u swego boku obrońcę ( postępowanie musi być wszczęte przed ukończeniem przez nie 18 roku życia).

Głuchy, niemy, niewidomy

Orzecznictwo wskazuje, iż tylko całkowita utrata słuchu, wzroku czy mowy, uprawnia do obrony obligatoryjnej na podstawie art. 79 par1 pkt2. Natomiast częściowe upośledzenie zmysłów( np. mowa bełkotliwa, częściowa utrata słuchu) może uzasadniać ustanowienie obrońcy na podstawie art.79 par 2. Zgodnie z tym przepisem sąd ustanawia adwokata również wtedy gdy uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.

Uzasadniona wątpliwość co do poczytalności sprawcy

Zakłócenia psychiczne, które uniemożliwiają oskarżonemu rozpoznanie znaczenia swojego czynu lub pokierowanie swoim postępowaniem, również uzasadniają przyznanie obrońcy oskarżonemu. Nie trzeba tutaj udowadniać tej okoliczności, wystarczy jedynie uzasadniona wątpliwość co do poczytalności sprawcy. Warto dodatkowo pamiętać, iż niepoczytalność sprawcy w chwili popełnienia przestępstwa wyłącza winę, natomiast ograniczona poczytalności uzasadnia zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary.

Sąd okręgowy

Oskarżony musi mieć również obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności. Tutaj wymóg obrony obligatoryjnej został wprowadzony ze względu na wagę sprawy.

Nowelizacja kodeksu postępowania karnego z roku 2006 dot. postępowania przyśpieszonego, również nałożyła na sąd obowiązek wyznaczenia oskarżonemu obrońcy.

Konsekwencje naruszenia przepisów o obronie obligatoryjnej

Braku obrońcy , w w/w przypadkach, gdy przepis prawa stanowi o jej obligatoryjności, jest bezwzględną przesłanką odwoławczą i obliguje sąd II instancji do uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Na zakończenie warto jeszcze raz podkreślić, że obrona z urzędu jest subsydiarna w stosunku do obrony z wyboru. Oznacza to, iż sąd ustanowi adwokata, jedynie w sytuacji gdy strona nie ustanowiła go wcześniej.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Raport: "Greedflation" odstrasza 71% konsumentów

    Badanie przeprowadzone przez Intrum wśród 20 000 konsumentów w 20 europejskich krajach pokazuje, że wysoki poziom inflacji oraz stopy procentowe są wyzwaniem dla terminowego wywiązywania się z zobowiązań finansowych. Wraz z rosnącą inflacją i malejącą siłą nabywczą, konsumenci zwracają się ku firmom, które rozumieją ich trudną sytuację. 

    Wybory 2023. Najważniejsze terminy dla wyborców

    15 października 2023 r. odbędą się wybory parlamentarne. Polacy wybiorą 460 posłów i 100 senatorów na czteroletnią kadencję. Lokale wyborcze będą otwarte od godz. 7 do godz. 21. O jakich przedwyborczych terminach warto pamiętać?

    Wybory 2023. Ostatnia szansa, aby zgłosić chęć głosowania korespondencyjnego!

    Termin zgłoszenia chęci głosowania korespondencyjnego upływa do 13. dnia przed dniem wyborów. 2 października to więc ostatni moment! Można to zrobić przez internet albo w urzędzie. 

    Czy przekazane gospodarstwo rolne wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków? Uchwała SN

    „Gospodarstwo rolne przekazane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin następcy pozostającemu w ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków” – uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 21 czerwca 2023 r.

    REKLAMA

    Adwokat i radca prawny w 2024 r. zarobi dwa razy więcej? Na ten cel ma być przeznaczona dodatkowa kwota 120 milionów złotych, co da łącznie 240 milionów zł.

    Podwojenie stawek dla adwokatów i radców prawnych z urzędu w 2024 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zwiększyło przyszłoroczny budżet na ich wynagrodzenia.

    Chcesz zmienić miejsce głosowania? Możesz to zrobić online!

    Przygotuj się do głosowania w wyborach 2023 r. Formalności możesz załatwić online. Sprawdź co!

    Dodatkowe ponad 125 zł obniżki na rachunkach dla wszystkich rodzin w Polsce już obowiązuje. Trzeba spełnić jeden z niewymagających warunków

    Dodatkowe ponad 125 zł obniżki na rachunkach dla wszystkich rodzin w Polsce już obowiązuje. Trzeba spełnić  jeden z niewymagających warunków. Sprawdź co zrobić!

    Zmiany w szkoleniach nauczycieli. Rozporządzenie weszło w życie 29 września 2023 r.

    Zmiany w szkoleniach nauczycieli. Rozporządzenie w sprawie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli, szczegółowych celów szkolenia branżowego oraz trybu i warunków kierowania nauczycieli na szkolenia branżowe weszło w życie 29 września 2023 r.

    REKLAMA

    Książeczka żeglarska 2023 - nowy wzór i nowe rozporządzenie od 14 października. Co się zmieniło?

    W dniu 14 października 2023 r. wejdzie w życie nowe rozporządzenie ministra infrastruktury z 27 września 2023 r. w sprawie książeczki żeglarskiej. Zostało ono właśnie opublikowane w Dzienniku Ustaw. Rozporządzenie to wprowadza nowy wzór książeczki żeglarskiej, a także zmienia tryb wydawania tych dokumentów przez dyrektorów urzędów morskich.

    Niższe ceny prądu od 1 października 2023 r. Zamiast 785 zł za MWh będzie to 693 zł za MWh

    Od 1 października 2023 r. obowiązuje nowe ceny prądu. Wybrane grupy zapłacą mniej. Sprawdź dla kogo nowe taryfy są korzystne!

    REKLAMA