MOPS przegrał w TK świadczenie pielęgnacyjne. Ale tylko dla wniosków sprzed 2024 r. [stopień znaczny]

Co z tym zrobił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 18 marca 2025 r? Sędziowie uznali, że jest to niezgodne z Konstytucją RP. To rodzaj dyskryminacji. Domniemanie, że mąż osoby niepełnosprawnej będzie (jako także osoba niepełnosprawna) pobierał nienależne świadczenia z MOPS jest niczym nie uzasadnione. Takie przypadki MOPS ma obowiązek wykryć i odzyskać pieniądze. Nie oznacza to jednak, że karani mają być wszystkie osoby niepełnosprawne opiekujące się innymi osobami niepełnosprawnymi.

Dla kogo jest wyrok TK? Stare świadczenie pielęgnacyjne jest tylko na zasadzie praw nabytych

Dla prawdopodobnie nawet kilku tysięcy osób niepełnosprawnych wyrok TK z 18 marca 2025 r. jest podstawą do wznowienia postępowania w MOPS i doprowadzenia finalnie do wypłaty do średnio 40 000 - 90 000 zł. Kto skorzysta? Np. mąż jest niepełnosprawny i opiekuje się niepełnosprawną żoną (albo odwrotnie). Pomimo faktycznej opieki nie mógł otrzymać świadczenia pielęgnacyjnego. Mąż był prawnie pozbawiony świadczenia pielęgnacyjnego. Wydaje się to logiczne. Jak niby jedna osoba z poważnymi ograniczeniami zdrowotnymi mogłaby opiekować się osobą także niepełnosprawną. Jednak w praktyce w rodzinach (zwłaszcza wielopokoleniowych) występuje taka sytuacja. Ale prawo było tak napisane jakby takich sytuacji nie było - opiekunowie byli pozbawieni świadczenia pielęgnacyjnego pod pretekstem, że często będzie tu wyłudzanie przez osoby niepełnosprawne świadczeń w ramach rodziny (podobnie jak wyłudzano kilka dodatków węglowych na jeden adres kilka lat temu).

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Jest tu analogiczna sytuacja co z wyrokiem TK z 4 czerwca 2024 r., który jest podstawą do przeliczania emerytury pomniejszonej za korzystanie z wcześniejszej emerytury. Tam także nie ma publikacji wyroku TK więc emeryci najpierw kierują wniosek do ZUS, a po odmowie idą do sądu, gdzie w kilku wariantach zazwyczaj wygrywają (sądu okręgowe nie przyznają całościowej rekompensaty co do wyrównań, ale bieżące emerytury już tak).

Najnowszy wyrok TK o starym świadczeniu pielęgnacyjnym także bez publikacji. Osoby niepełnosprawne dadzą radę pójść do sądu? To stopień znaczny

TK wziął do analizy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1) matce albo ojcu,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

TK wykreślił z tego przepisu powyższy fragment. Jakie to ma skutki? Zobaczmy w przykładzie:

Dlaczego doszło do tak kuriozalnego zapisu w ustawie o świadczeń rodzinnych przeciwko osobom niepełnosprawnym? Nie było pieniędzy dla opiekunów. I była obawa nadużyć w postaci fikcyjnej opieki

Politycy twierdzili, ze przepisy miały na celu zapobieżeniu „fikcyjnemu pobieraniu świadczeń przez członków rodziny, którzy de facto nie są w stanie sprawować opieki nad osobą niepełnosprawną, ponieważ sami wymagają pomocy w codziennych czynnościach życiowych”.

Sędziowie TK uznali te argument za pozorny, nieracjonalny, asystemowy i arbitralny.

 Znaczenie wyroku TK dla osób pozbawionych świadczenia pielęgnacyjnego

Osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym mogą skorzystać z art. 190 ust. 4 Konstytucji RP.

Przepis stanowi, że: