UOKiK pozywa fundusz hipoteczny

Odwrócona hipoteka

Odwrócona hipoteka, którą oferuje swoim klientom Fundusz Hipoteczny Dom, jest nowością na rynku. Jest to oferta kierowana do starszych osób, które są właścicielami nieruchomości. Polega ona na tym, iż w zamian za comiesięczną pensję (rentę) seniorzy przenoszą prawo własności do nieruchomości na fundusz z zachowaniem prawa dożywocia, czyli możliwością zamieszkiwania na niej aż do śmierci. Po śmierci fundusz staje się właścicielem takiej nieruchomości. Wartość comiesięcznej renty zależy przy tym od wartości nieruchomości. Im nieruchomość droższa, tym wyższa jest renta.

Zobacz serwis: Odwrócona hipoteka

Niedozwolone postanowienia umowne?

Badając działalność Funduszu Hipotecznego Dom urzędnicy UOKiK stwierdzili, iż wzory umów, proponowane klientom, zawierają w ich opinii niedozwolone klauzule umowne. Chodzi o klauzule umowne, które w sposób niekorzystny kształtują sytuację konsumentów. Ich stosowanie jest zabronione w obrocie konsumenckim.

W związku z wynikami kontroli Prezes Urzędu złożyła do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pozew o wpisanie do rejestru klauzul niedozwolonych pięciu postanowień znajdujących się w umowach dożywocia oferowanych przez Fundusz Hipoteczny Dom.

O tym, że dane postanowienie stanowi niedozwoloną klauzulę umowną decyduje sąd. Może tego dokonać w ramach konkretnego przypadku (np. w sporze między konsumentem X a przedsiębiorcą Y) każdy sąd lub też Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w ramach tzw. kontroli abstrakcyjnej. Rejestr klauzul niedozwolonych prowadzi UOKiK a znajdują się tam klauzule uznane za niedozwolone przez Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Zobacz: Jak sprawdzić czy klauzula umowna jest niedozwolona?

Zakwestionowane postanowienia

Urząd zakwestionował m.in. postanowienie zgodnie, z którym Fundusz Hipoteczny DOM może bezwarunkowo zażądać od konsumenta zrzeczenia się prawa do użytkowania lokalu (czyli służebności osobistej mieszkania) w zamian za odpowiednie wynagrodzenie. Tymczasem prawo nie przewiduje takiej możliwości. Zdaniem Urzędu przedsiębiorca umieścił postanowienie w umowie celowo – licząc, że kontrahenci – często osoby w podeszłym wieku – są nieświadomi obowiązujących przepisów i w przypadku wezwania zastosują się do niezgodnych z prawem warunków.  Zrzekając się prawa do służebności osobistej mieszkania w rezultacie pozbędą się swojego miejsca zamieszkania, którego zapewnienie stanowiło podstawowy obowiązek przedsiębiorcy i warunek zawarcia przez nich umowy o dożywocie. 

Zgodnie z inną zakwestionowaną przez Prezes UOKiK klauzulą konsument za odstąpienie od przedwstępnej umowy obciążany jest karą w wysokości 3 tys. zł, podczas gdy spółka może zrezygnować bez konsekwencji finansowych. Zdaniem UOKiK postanowienia, które wyłącznie na konsumenta nakładają obowiązek zapłaty ustalonej sumy na wypadek rezygnacji z umowy są niedozwolone.

Zobacz: Co to są niedozwolone klauzule umowne

Niedozwolona reklama

Poza tym UOKiK zarzuca funduszowi stosowanie także nieuczciwych praktyk rynkowych. Prezes UOKiK wszczęła także postępowanie w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów przez Fundusz Hipoteczny DOM. Urząd zarzuca przedsiębiorcy, że wprowadził konsumentów w błąd. W latach 2009-2010 w urzędach pocztowych, klubach seniora oraz siedzibach Polskich Związków Emerytów, Rencistów i Inwalidów pojawiały się plakaty, które sprawiały wrażenie urzędowego komunikatu informującego o rencie hipotecznej przysługującej osobom urodzonym przed 31 grudnia 1944 roku. Tymczasem w rzeczywistości plakaty były reklamą jednego z produktów oferowanych przez Fundusz Hipoteczny DOM. W toku postępowania Urząd zbada, czy doszło do niezgodnego z prawem wprowadzania konsumentów w błąd.

Źródło: uokik.gov.pl