Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto i kiedy może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej

 Kancelaria Radców Prawnych Zdanowicz i Wspólnicy Sp.K.
Profesjonalista w zakresie szeroko rozumianego prawa gospodarczego i cywilnego
Wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej. /fot. Fotolia
Wniosek o ubezwłasnowolnienie osoby starszej i chorej. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W jakich sytuacjach można starać się o ubezwłasnowolnienie osób starszych lub chorych? Jakie kroki prawne należy podjąć, aby zagwarantować bezpieczeństwo najbliższym?

REKLAMA

Choroby demencyjne, trwałe schorzenia somatyczne oraz choroba Alzhaimera powodują, iż osoby nimi dotknięte z czasem tracą zdolności i możliwości działania w codziennych sprawach takich jak opłata rachunków, pobieranie emerytury, dokonywanie zakupów, zarząd swoimi sprawami osobowymi i majątkowymi. Co więcej, bardzo często choroby takie sprawiają, że zachowania chorych w sprawach życia codziennego stają się nieracjonalne i szkodzące ich interesom. Taka sytuacja jest bardzo trudna dla bliskich bowiem pomimo świadomości sytuacji nie mają żadnych podstaw do działania za chorego, który często nie ma również pełnej świadomości swoich czynów i ich skutków.

REKLAMA

Rozwiązaniem powyższego problemu jest ubezwłasnowolnienie częściowe lub całkowite osoby starszej dotkniętej chorobami trwałymi.  Przy czym istotne jest, iż ubezwłasnowolnienie jest możliwe wówczas, gdy dana osoba nie jest w stanie samodzielnie pokierować swoim postępowaniem z uwagi na chorobę psychiczną, niedorozwój umysłowy lub innego rodzaju zaburzenia  psychiczne. Nie jest to zatem środek prawny w sytuacjach, w których osoba jest świadoma swoich działań i zdolna do podejmowania racjonalnych decyzji wobec swojej osoby i majątku. Ubezwłasnowolnienie osoby starszej jest zatem możliwe w sytuacjach, w których osoba taka ma zaawansowane problemy z pamięcią, nieuzasadnione stany agresji, jak również w wyniku choroby traci kontakt z rzeczywistością i nie jest w stanie bez opieki i nadzoru funkcjonować w społeczeństwie, w tym załatwić podstawowych czynności życia codziennego.

Zobacz serwis: Sprawy rodzinne

REKLAMA

Postępowanie o ubezwłasnowolnienie, jako procedura najdalej posuniętej w skutkach inwazji sądu w sytuację osobistą osoby, jest zastrzeżone do prowadzenia sądowi okręgowemu, który orzeka w składzie trzech sędziów zawodowych. Postępowanie to toczy się w trybie nieprocesowym, w którym sąd nie ma roli jedynie arbitra, ale przede wszystkim kreatora postępowania sądowego poprzez znaczne ograniczenie zasady kontradyktoryjności – sporności. Ponadto w sprawie o ubezwłasnowolnienie istotne znaczenie odgrywają biegli, którzy w sposób kolegialny oceniają stan zdrowia osoby objętej wnioskiem.

Podkreślenia wymaga fakt, iż wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite może zostać złożony wobec osoby, która ukończyła 13 lat przez ograniczony krąg osób. Wnioskodawcą w takim postępowaniu może być: małżonek, krewni w linii prostej (rodzice, dziadkowie, dzieci) oraz rodzeństwo, przedstawiciel ustawowy. Wniosek taki zatem nie może być zgłoszony przez osoby poboczne, tj. znajomych, sąsiadów czy dalszą rodzinę – ten krąg podmiotów może podejmować jedynie działania pośrednie w uzgodnieniu z podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku lub organizacjami społecznymi oraz prokuraturą. W postępowaniu o ubezwłasnowolnienie zawsze udział bierze prokurator, którego rolą jest ochrona praworządności, w tym praw osoby objętej wnioskiem, jak również jej małżonek, o ile nie był wnioskodawcą w sprawie.  Istotne jest, iż złożenie wniosku w złej wierze lub lekkomyślnie naraża wnioskodawcę na grzywnę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz serwis: Sprawy urzędowe

Wniosek jest składany do sądu okręgowego właściwego z uwagi na miejsce zamieszkania osoby nim objętej, a w przypadku jego braku sąd miejsca jej pobytu. Wniosek podlega opłacie sądowej w kwocie 40 zł. We wniosku należy opisać okoliczności, w tym rodzaje zachowań osoby objętej wnioskiem oraz złożyć wszelkie dokumenty medyczne uzasadniające chorobę i zachowania osoby chorej. Brak świadectwa medycznego w tym zakresie może spowodować odrzucenie wniosku. Możliwe jest również powołanie dowodu z zeznań świadków i innej dokumentacji niż medyczna. Obligatoryjnie w toku postępowania odbywa się wysłuchanie osoby objętej wnioskiem, przy czym sąd może zarządzić jej sprowadzenie do sądu lub odbyć sesję wyjazdową do miejsca jej pobytu. Obligatoryjnym dowodem w toku sprawy o ubezwłasnowolnienie jest przeprowadzenie opinii biegłego psychiatry, psychologa oraz neurologa, a razie konieczności również oddanie osoby objętej wnioskiem na obserwację do zakładu leczniczego.

Sąd rozstrzyga wniosek po przeprowadzeniu rozprawy, na której wysłuchuje uczestników postępowania. Na rozprawie słuchaniu podlega również osoba objęta wnioskiem, jednak jeżeli jej stan zdrowia nie pozwala na uczestniczenie w rozprawie, sąd ustanawia dla niej kuratora. Kuratorem najczęściej zostaje osoba bliska, inna niż wnioskodawca. Ubezwłasnowolnienie orzekane jest w drodze postanowienia, w którym sąd wskazuje czy jest to ubezwłasnowolnienie całkowite czy częściowe oraz z jakiej przyczyny (dysfunkcji zdrowotnej) zostało orzeczone. Postanowienie takie podlega zaskarżeniu apelacją, którą może złożyć samodzielnie również osoba ubezwłasnowolniona, nawet o ile ma ustanowionego kuratora lub doradcę tymczasowego. Sąd może bez wniosku osoby objętej wnioskiem ustanowić jej pełnomocnika z urzędu. Po uprawomocnieniu postanowienia o ubezwłasnowolnieniu sąd z urzędu przesyła akta do sądu opiekuńczego, tj. sądu rejonowego, wydziału rodzinnego miejsca pobytu osoby ubezwłasnowolnionej, celem ustanowienia opiekuna prawnego.

Zobacz serwis: Prawa seniora

Zwrócić uwagę należy na stosunkowo młodą regulację w zakresie postępowań o ubezwłasnowolnienie, czyli na możliwość ustanowienia dorady tymczasowego. Jest to możliwe na każdym etapie postępowania, o ile osoba objęta wnioskiem jest pełnoletnia. Ustanowienie doradcy tymczasowego powoduje, iż osoba, której wniosek dotyczy ma ograniczoną zdolność do czynności prawnej, jest traktowana jak osoba częściowo ubezwłasnowolniona. Doradcą tymczasowym ustanawiani są z reguły bliscy osoby objętej wnioskiem, może być nim wnioskodawca. Doradca tymczasowy jest przedstawicielem ustawowym osoby objętej postępowaniem do czasu oddalenia wniosku o ubezwłasnowolnienie lub ustanowienia opiekuna prawnego. Regulacja ta stanowi swoiste zabezpieczenie postępowania poprzez tymczasowe uregulowanie sytuacji prawnej osoby objętej wnioskiem w zakresie jej spraw osobowych i majątkowych.

Sprawy z zakresu ubezwłasnowolnienia są sprawami, które powinny być prowadzone co do zasady w szybkim tempie, mają bowiem na celu zabezpieczenie sytuacji osoby, która nie może samodzielnie pokierować swoim zachowaniem. Warto wobec delikatności problemu zarówno w zakresie prawnym, jak również społecznym, skontaktować się z prawnikiem, by wybrać najlepsze rozwiązanie w takiej sytuacji.

Paulina Adamczyk
Adwokat
Kancelaria Radców Prawnych Marek Zdanowicz i Wspólnicy Sp.k.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Czas urzędowy w Polsce

    Jaki czas urzędowy obowiązuje w Polsce? Gdzie można znaleźć odpowiednie przepisy? Czym jest czas środkowoeuropejski i czas letni środkowoeuropejski?

    Raport: "Greedflation" odstrasza 71% konsumentów

    Badanie przeprowadzone przez Intrum wśród 20 000 konsumentów w 20 europejskich krajach pokazuje, że wysoki poziom inflacji oraz stopy procentowe są wyzwaniem dla terminowego wywiązywania się z zobowiązań finansowych. Wraz z rosnącą inflacją i malejącą siłą nabywczą, konsumenci zwracają się ku firmom, które rozumieją ich trudną sytuację. 

    Wybory 2023. Najważniejsze terminy dla wyborców

    15 października 2023 r. odbędą się wybory parlamentarne. Polacy wybiorą 460 posłów i 100 senatorów na czteroletnią kadencję. Lokale wyborcze będą otwarte od godz. 7 do godz. 21. O jakich przedwyborczych terminach warto pamiętać?

    Wybory 2023. Ostatnia szansa, aby zgłosić chęć głosowania korespondencyjnego!

    Termin zgłoszenia chęci głosowania korespondencyjnego upływa do 13. dnia przed dniem wyborów. 2 października to więc ostatni moment! Można to zrobić przez internet albo w urzędzie. 

    REKLAMA

    Czy przekazane gospodarstwo rolne wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków? Uchwała SN

    „Gospodarstwo rolne przekazane na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin następcy pozostającemu w ustroju ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków” – uznał Sąd Najwyższy w uchwale z 21 czerwca 2023 r.

    Adwokat i radca prawny w 2024 r. zarobi dwa razy więcej? Na ten cel ma być przeznaczona dodatkowa kwota 120 milionów złotych, co da łącznie 240 milionów zł.

    Podwojenie stawek dla adwokatów i radców prawnych z urzędu w 2024 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zwiększyło przyszłoroczny budżet na ich wynagrodzenia.

    Chcesz zmienić miejsce głosowania? Możesz to zrobić online!

    Przygotuj się do głosowania w wyborach 2023 r. Formalności możesz załatwić online. Sprawdź co!

    Dodatkowe ponad 125 zł obniżki na rachunkach dla wszystkich rodzin w Polsce już obowiązuje. Trzeba spełnić jeden z niewymagających warunków

    Dodatkowe ponad 125 zł obniżki na rachunkach dla wszystkich rodzin w Polsce już obowiązuje. Trzeba spełnić  jeden z niewymagających warunków. Sprawdź co zrobić!

    REKLAMA

    Zmiany w szkoleniach nauczycieli. Rozporządzenie weszło w życie 29 września 2023 r.

    Zmiany w szkoleniach nauczycieli. Rozporządzenie w sprawie dofinansowania doskonalenia zawodowego nauczycieli, szczegółowych celów szkolenia branżowego oraz trybu i warunków kierowania nauczycieli na szkolenia branżowe weszło w życie 29 września 2023 r.

    Książeczka żeglarska 2023 - nowy wzór i nowe rozporządzenie od 14 października. Co się zmieniło?

    W dniu 14 października 2023 r. wejdzie w życie nowe rozporządzenie ministra infrastruktury z 27 września 2023 r. w sprawie książeczki żeglarskiej. Zostało ono właśnie opublikowane w Dzienniku Ustaw. Rozporządzenie to wprowadza nowy wzór książeczki żeglarskiej, a także zmienia tryb wydawania tych dokumentów przez dyrektorów urzędów morskich.

    REKLAMA