Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kryminalizacja dopingu w sporcie - historia i teoria

Maciej Szumowski
Kryminalizacja dopingu w sporcie - historia i teoria/Fot. Shutterstock
Kryminalizacja dopingu w sporcie - historia i teoria/Fot. Shutterstock
fot.Shutterstock
Doping w sporcie jest jednym z największych zagrożeń dla uczciwości współzawodnictwa sportowego. Jakie są prawne aspekty kryminalizacji dopingu w sporcie? Na czym polega stosowanie zakazanych środków przez sportowców? Aby odpowiedzieć na to pytanie warto poznać kwestie historyczne i teoretyczne nielegalnego dopingu.

Wprowadzenie

Głównym przedmiotem prawa karnego jest uregulowanie zespołu przepisów prawnych, które określają, jakie zachowania człowieka stanowią czyny zabronione jako przestępstwa oraz jakie za te czyny grożą kary i inne środki penalne. Reguły prawa karnego ustalają zasady odpowiedzialności karnej za te czyny i zasady stosowania sankcji w postaci kar lub innych środków wobec sprawców[1].

Wśród czynów zabronionych wyróżnia się nie tylko zjawiska powszechne i spotykane na co dzień, ale również przestępstwa popełniane wyłącznie przez określone grupy społeczne czy zawodowe. Wraz z rozwojem cywilizacji i komercjalizacją różnych rozrywek, w tym sportu, nasiliły się kolejne zachowania idące wbrew zasadzie fair play, czyli etyce polegającej na tzw. „czystej grze”[2].

W pewnym stopniu w sporcie od zawsze pojawiały się niedozwolone zjawiska, jednak w ostatnim czasie nasiliły się w spotęgowanych rozmiarach i w postaci spektakularnych przypadków, co doprowadziło do działań zmierzających do ich wyeliminowania[3]. Współcześnie dwoma największymi zagrożeniami dla uczciwości współzawodnictwa sportowego stały się korupcja i doping. Aby skutecznie walczyć z osobami wykraczającymi poza właściwe reguły, konieczne jest prawne uregulowanie niesprawiedliwych zjawisk i ujęcie ich nawet jako przestępstwa, czyli jako czyny zabronione uznane za zasadniczo społecznie szkodliwe lub społecznie niebezpieczne, konkretnie zdefiniowane i zagrożone karą na mocy prawa karnego[4].

Celem niniejszego artykułu jest skupienie się na prawnych aspektach kryminalizacji dopingu w sporcie. Aby jednak móc tego dokonać, konieczne jest przytoczenie historii nielegalnego dopingu oraz wyjaśnienia, na czym polega stosowanie zakazanych substancji lub metod oraz wskazanie, jakie mogą być tego skutki.

Międzynarodowy Komitet Olimpijski zauważył, że jako pojęcie dopingu należy rozumieć podanie lub zastosowanie przez sportowca jakiejkolwiek substancji obcej dla organizmu lub jakiejkolwiek fizjologicznej substancji użytej w nieprawidłowej dawce lub niefizjologiczną drogą w zamiarze podwyższenia w sztuczny, a zarazem nieuczciwy, sposób zdolności wysiłkowej podczas zawodów[5]. Bez znaczenia ma być okoliczność, czy sportowiec świadomie, czy nieświadomie, użył substancji zabronionej[6]. Można przyjąć, że doping jest postacią oszustwa w sporcie, gdyż stanowi drastyczne oraz podstępne naruszenie zasady uczciwej i czystej rywalizacji zgodnej z zasadą równych szans konkurentów[7].

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Idąc za tym, powszechnie przyjęto, że wiążący się z ostracyzmem społecznym doping jest zjawiskiem zakazanym, wobec czego, w problematyce prawnej związanej z dopingiem w sporcie, doniosłym zagadnieniem jest egzekwowanie z tego tytułu odpowiedzialności dyscyplinarnej i odpowiedzialności karnej[8].

Należy przede wszystkim zadać pytanie, czy kryminalizacja dopingu wydolnościowego wśród sportowców jest słuszna, a także czego powinna dotyczyć. Zachodzi pytanie, czy karalnymi powinny być tylko czyny związane z dopingiem zagrażające zdrowiu i życiu, czy również uderzające w inne dobra i wartości[9]. Podjęcie takich rozważań jest możliwe wyłącznie wraz z przytoczeniem historii światowego dopingu w sporcie i z przeanalizowaniem poszczególnych regulacji międzynarodowych i krajowych.

Historia dopingu w sporcie

Doping w sporcie przejawiał się już w czasach starożytnych, kiedy rozgrywane były antyczne igrzyska olimpijskie[10]. Wtedy jednak metody wspomagające nie były uznawane za coś złego, a karze poddawana była wyłącznie korupcja polegająca na przekupstwie sportowego konkurenta lub sędziego. Jako przykład nieuczciwego zachowania na sympozjum Światowej Agencji Antydopingowej dr Ramlan Abdul Aziz przybliżył, że woźnice rydwanów karmili swoje konie np. miodem pitnym, dzięki któremu te biegały szybciej, natomiast gladiatorzy odurzali się środkami halucynogennymi oraz łykali stymulanty, takie jak strychnina, dzięki czemu nie odczuwali zmęczenia i kontuzji oraz zwiększali intensywność swoich walk[11].

Od tamtego czasu doping wydolnościowy na dłuższy czas przestał pozostawać w obszarze zainteresowań sportowców, a jego niepodważalne przypadki stosowania w dzisiejszym rozumieniu znane są z końca XIX wieku. Sportowcy mieli wtedy pić wino, do którego dodawano liście koki, wobec czego pod wpływem etanolu uwalniana zostawała kokaina[12], która miała pomagać w osiąganiu lepszych rezultatów.

W skali masowej problem dopingu w sporcie pojawił się jednak i upowszechnił dopiero w drugiej połowie XX w., m.in. za sprawą postępującej komercjalizacji rywalizacji sportowej. Coraz większa presja wyniku, postępujący rozwój naukowy i technologiczny, a także coraz lepszy status majątkowy zawodników, którzy sięgali w sporcie po najwyższe laury, skłaniał wielu z nich do poszukiwania pomocy w farmakologii. Nim jednak walka z dopingiem osiągnęła stan, jaki znamy współcześnie, zjawisko to było przez dekady bagatelizowane i marginalizowane - zarówno w debacie i polityce publicznej, jak i przez samo środowisko sportowe[13].

Pierwsze próby walki z dopingiem

Pierwszą światową organizacją, która postanowiła zwalczać doping, było Międzynarodowe Stowarzyszenie Federacji Lekkoatletycznych (w skrócie: IAAF), pierwotnie funkcjonujące jako Międzynarodowa Amatorska Federacja Lekkiej Atletyki. W 1928 roku organizacja zakazała formalnie wszelkich form dopingu wydolnościowego, jednak nie stworzyła struktury, która miała zajmować się wykrywaniem przypadków zakazanego „wspomagania” wśród uczestników zawodów[14]. De facto nie istniał żaden organ, który faktycznie kontrolował sportowców. Wszystko opierało się wyłącznie na zasadzie wzajemnego zaufania, według której sportowcy oświadczali na piśmie, że nie stosowali żadnych niedozwolonych substancji lub metod. W rzeczywistości ich postępowanie nie było weryfikowane i sprawdzane.

Minęły cztery dekady i na podobny, jednak bardziej stanowczy krok zdecydowały się między innymi Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej (FIFA) czy Międzynarodowa Unia Kolarska (UCI), a w 1968 roku również Międzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOl)[15]. Pojawiły się wtedy pierwsze kontrole antydopingowe, które rzeczywiście sprawdzały, czy sportowcy mają w swoim organizmie niedozwolone substancje. Wywołane to było głównie ze względu na niefortunną serię zgonów wśród sportowców stosujących doping. Rozpoczęła się debata publiczna na temat włączenia się państw w walkę z dopingiem w sporcie.

W efekcie tego powstały pierwsze narodowe organizacje antydopingowe. We Francji dokonano tego w 1959 r., natomiast w Austrii w 1962 roku. Ponadto krajowi ustawodawcy zaczęli wprowadzać pierwsze przepisy dotyczące walki z dopingiem do swoich porządków prawnych (Francja w 1963 r., a następnie Belgia w 1965 r.)[16].

Do popularnych wtedy substancji wspomagających należały między innymi amfetamina w połączeniu z alkoholem oraz kokaina i efedryna[17]. Doprowadziło to do tego, że w 1972 roku zdobywca złotego medalu igrzysk olimpijskich Rick DeMont został zdyskwalifikowany. W kolejnych latach nieuczciwi sportowcy decydowali się z kolei między innymi na stosowaniu tzw. dopingu krwią[18].

Przełomowe postępowania

Pomimo upływu kilkudziesięciu lat, a, co za tym idzie, coraz liczniejszych kontroli i wyższych sankcji, nadal zdarzają się przypadki nieuczciwego zachowania wśród sportowców. W celu ukazania istoty tego problemu należy zwrócić uwagę na największe afery dopingowe w historii i przełomowe postępowania, które zostały wszczęte nie tylko wobec nieuczciwych sportowców, ale również wobec osób należących do poszczególnych sztabów.

Wysokie, jak na tamten czas, kary wymierzono podczas wyścigu kolarskiego Tour de France w roku 1998. Od wszystkich uczestników pobrane zostały próbki płynów ustrojowych, co okazało się fatalne w skutkach dla niektórych sportowców. Z zawodów zdyskwalifikowany został cały zespół Festina. Masażysta zespołu, Willy Voet, który miał zorganizować system dostarczania zakazanej erytropoetyny i sterydów anabolicznych zawodnikom, został ukarany pozbawieniem wolności[19]. Z kolei lider zespołu, Richard Virenque, został zdyskwalifikowany na dwa lata.

Kilka lat później, 1 października 2004 roku, w kontrowersyjnym procesie, włoski sąd wydał spektakularny wyrok wobec doktora Michela Ferrariego[20]. Lekarz został pierwotnie skazany na rok więzienia i karę grzywny w wysokości 900 Euro za oszustwa sportowe i nadużywanie zawodu farmaceuty. Jego skazanie oparte było w głównej mierze na zeznaniach włoskiego kolarza Filippa Simeoniego. Ferrari następnie odwołał się od wyroku, wobec czego 27 maja 2006 roku został uniewinniony ze względu na brak konkretnych dowodów popierających postawione mu zarzuty[21].

Jako największy skandal dopingowy w historii współczesnego sportu wyróżnia się aferę związaną z reprezentacją Rosji. W grudniu 2014 roku w niemieckiej telewizji ARD wyemitowany został film dokumentalny, w którym poinformowano, w jaki sposób Rosjanie stosowali niedozwolone substancje podczas zawodów międzynarodowych[22]. W 2019 roku podjęto przełomową decyzję. Kara zastosowana przez Światową Agencję Antydopingową była dotychczas niespotykana[23]. Według niej reprezentacja Rosji na cztery lata została wykluczona z udziału w igrzyskach olimpijskich i na mistrzostwach świata. Zdaniem ukaranych kara była zbyt surowa, jednak wcześniej dochodziło do utrudniania przebiegu sprawy i mataczenia w prowadzonym śledztwie[24]. Komitet Wykonawczy WADA swoją decyzję podjął na mocy jednogłośnego wyroku. Należy pamiętać, że przestępstwo popełniali nie tylko sportowcy i ich najbliższe otoczenie, ale również pracownicy akredytowanych laboratoriów i urzędnicy państwowi.

Innym wyrokiem przełomowym może okazać się sprawa pięściarskiego mistrza świata, Niemca Felixa Sturma, któremu za stosowanie dopingu, napaść i oszustwa podatkowe, Sąd Okręgowy w Kolonii wydał wyrok trzech lat bezwzględnego pozbawienia wolności[25]. Należy jednak mieć na uwadze, że doping w tym przypadku jedynie dodatkowo pogrążył oskarżonego. Jednocześnie przyczyniło się to do stanowczych ruchów niemieckiego ustawodawcy, według których w planach jest wydawanie coraz surowszych kar wobec sportowców stosujących doping[26].

Wielu uczestników współzawodnictwa sportowego nawołuje jednak, aby doping był uznawany przez systemy prawa karnego na całym świecie jako przestępstwo. Do zwolenników takiej regulacji należy między innymi olimpijczyk, Carl Lewis, który apelował o to już w roku 2008[27].

W drugiej części artykułu przedstawiony zostanie międzynarodowy i polski system walki z dopingiem.

Maciej Szumowski - student III roku prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, członek zarządu Koła Naukowego Prawa Sportowego „Ius et Sport”. Od 2013 r. dziennikarz WP SportoweFakty specjalizujący się w sportach walki i w piłce ręcznej.

Bibliografia:

Literatura

  1. Andren-Sandberg A., The history of doping and antidoping, Sztokholm 2015.
  2. Colucci M., Candela G., Civale S., Coni A., „Sports law in Italy, Amsterdam 2018.
  3. Gałązka M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2012.
  4. Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2019.
  5. Gleaves J., Hunt T.M., A global history of doping in sport. Drugs, policy, and politics, Nowy Jork 2015.
  6. Hammersbach P., Thieme T. (red.), Doping in sport, Berlin 2010.
  7. Kornobis-Romanowska D. (red.), Aktualne problemy prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego - aspekty teoretyczne i praktyczne, Wrocław 2017.
  8. Kędzior K., Rzeszotarski R., Ustawa o sporcie. Komentarz, Wrocław 2011.
  9. Leciak M. (red.). Sport a przestępczość zorganizowana, Warszawa 2018.
  10. Leciak M. (red.), Leksykon prawa sportowego. 100 podstawowych pojęć, Warszawa 2017.
  11. Szwarc A. J. (red.), Odpowiedzialność dyscyplinarna z tytułu dopingu w sporcie, Poznań 2017.
  12. Wetoszka D. (red.), Prawo sportowe, Warszawa 2018.
 

[1] M. Gałązka (red.), „Kodeks karny. Komentarz”, Warszawa 2012.

[2] S. Stwora, Co to jest zasada fair play?, "Experto24", https://www.experto24.pl/lifestyle/hobby/sport/pilka-nozna/podstawy-pilki-noznej/co-to-jest-zasada-fair-play.html [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[3] A. J. Szwarc, Aktualne aspekty zjawiska kryminalizacji dopingu w sporcie, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego”, nr 43, 2017.

[4] L. Gardocki, „Prawo karne”, Warszawa 2019.

[5] D. Kornobis-Romanowska (red.), „Aktualne problemy prawa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego - aspekty teoretyczne i praktyczne”, Wrocław 2017.

[6] M. Kędzior, R. Rzeszotarski, „Ustawa o sporcie. Komentarz”, Wrocław 2011.

[7] A. Wach, Odpowiedzialność prawna osób trzecich w sprawach dopingowych, „Sport Wyczynowy”, nr 9-10, 2004.

[8] D. Wetoszka (red.), „Prawo Sportowe”, Warszawa 2018.

[9] A. J. Szwarc, ot cit.

[10] L. Bowers, Athletic drug testing, "Clinics in Sports Medicine”, nr 17/2, 1998.

[11] M. Iwankiewicz, Od Starożytnej Grecji po rosyjską aferę. Doping jest w sporcie od zawsze, „TVP Sport”, https://sport.tvp.pl/45760320/doping-w-sporcie-historia-dopingu [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[12] T. Murray, Cocaine in a sport, "The Hastings Center Report”, nr 8, 1983.

[13] M. Leciak (red.). „Sport a przestępczość zorganizowana”, Warszawa 2018.

[14] J. Gleaves, T.M. Hunt, A global history of doping in sport. Drugs, policy, and politics”, Nowy Jork 2015.

[15] A. Andren-Sandberg, „The history of doping and antidoping”, Sztokholm 2015.

[16] D. Thieme, P. Hammersbach (red.), Doping in sport", Berlin 2010.

[17] M. Ługowski, Historia dopingu cz. 2., „PrawoSportowe.pl”, https://prawosportowe.pl/a/historia-dopingu-cz-2 [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[18] Polska Agencja Prasowa, Czym jest doping krwi?, „Dziennik Polski”, https://dziennikpolski24.pl/czym-jest-doping-krwi/ar/2102044 [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[19] G. Knapp, An extract from... Breaking the chain, drugs and cycling. The true Ssory by Willy Voet, Cyclingnews”, http://autobus.cyclingnews.com/features/chain.shtml [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[20] AFP, Rogers cuts ties with controversial sports doctor, „ABC News”, https://www.abc.net.au/news/2006-07-04/rogers-cuts-ties-with-controversial-sports-doctor/1793252 [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[21] J. Jones, Stage 19 wrap-up: A gift for Garate, ”Cyclingnews”, http://autobus.cyclingnews.com/news.php?id=news/2006/may06/may27news [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[22] P. Olterman, Russia accused of athletics doping cover-up on German TV, „The Guardian”, https://www.theguardian.com/sport/2014/dec/03/russia-accused-athletics-doping-cover-up-olympics [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[23] M. Żukowski, Kara za doping - Rosji nie ma, Rosjanie będą, „Rzeczpospolita”, https://www.rp.pl/Komentarze/191209402-Miroslaw-Zukowski-Kara-za-doping---Rosji-nie-ma-Rosjanie-beda.html [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[24] P. Wilkowicz, Najgłupsza wpadka od lat? Rosjanie tuszowali doping w idiotyczny sposób, „Sport”, https://www.sport.pl/inne/7,64998,25437830,najglupsza-wpadka-ostatnich-lat-rosyjska-federacja-lekkoatletyczna.html [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[25] M. Fabian, Felix Sturm skazany na trzy lata więzienia. Za oszustwa podatkowe, „WP SportoweFakty”, https://sportowefakty.wp.pl/boks-zawodowy/880413/boks-felix-sturm-skazany-na-trzy-lata-wiezienia-za-oszustwa-podatkowe [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[26] R. Czykiel, Niemcy chcą więzienia dla dopingowiczów. Mistrz świata w boksie trafi za kraty?, „WP SportoweFakty”, https://sportowefakty.wp.pl/sportowybar/644613/felix-sturm-wpadl-na-dopingu-mistrz-swiata-moze-nawet-trafic-do-wiezienia [dostęp: 20 maja 2020 r.].

[27] M. Kowalczyk, Lewis: Niech doping stanie się przestępstwem, "Przegląd Sportowy", https://www.przegladsportowy.pl/lekkoatletyka/lewis-niech-doping-stanie-sie-przestepstwem/9g8tsjy [dostęp: 20 maja 2020 r.].

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Koło Naukowe Prawa Sportowego Ius et Sport
Organizacja studencka działająca przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Wynagrodzenie minimalne 2023 [quiz]
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/15
    Kiedy będą miały miejsce podwyżki minimalnego wynagrodzenia w 2023 roku?
    od 1 stycznia i od 1 lipca
    od 1 stycznia i od 1 czerwca
    od 1 lutego i od 1 lipca
    Następne
    Prawo
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Udział w marszu 4 czerwca. Co myślą Polacy? SONDAŻ

    54 proc. ankietowanych wątpi w to, że marsz organizowany 4 czerwca przez opozycję będzie sukcesem - wynika z sondażu Instytutu Badań Pollster wykonanego na zlecenie "Super Expressu”. Przeciwnego zdania jest 46 proc. badanych.

    Ministerstwo Sprawiedliwości zaostrza kary dla pijanych kierowców

    Ochrona bezpieczeństwa na drogach i zwalczanie groźnych zachowań nieodpowiedzialnych kierowców. To cel, który Ministerstwo Sprawiedliwości konsekwentnie realizuje, zaostrzając kary dla przestępców drogowych - informuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

    Wiadomo, kiedy będą wypłaty 800 plus

    800 plus. Od 1 stycznia 2024 r. wysokość świadczenia wychowawczego wzrośnie z kwoty 500 zł do 800 zł - zakłada opublikowany w piątek projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Zmiana wysokości świadczenia nastąpi z urzędu, bez konieczności składania dodatkowego wniosku.

    Rodzicu, pamiętaj o złożeniu wniosku na nowe 500+

    Pierwsze 600 mln zł zostało przelanych na konta rodziców. 1 czerwca rozpoczął się kolejny roczny okres wypłaty świadczenia Rodzina 500+. Tak, jak dotychczas w każdym miesiącu będzie dziesięć terminów wypłat. Zdecydowana większość rodziców i opiekunów zachowała dotychczasowy termin wypłat, co ułatwia planowanie domowego budżetu. 

    Niedrożność porażenna jelit - przyczyny, objawy i pilna konieczność interwencji medycznej

    Niedrożność porażenna jelit, znana również jako niedrożność paraliżująca, to stan, w którym mięśnie jelit tracą zdolność do skurczów i prawidłowego poruszania pokarmem. Jest to poważny problem, który prowadzi do zahamowania ruchów perystaltycznych jelit, co uniemożliwia przemieszczanie się pokarmu wzdłuż przewodu pokarmowego.

    800+ od 2024 roku - ruszyły konsultacje projektu ustawy. Kto dostanie wyższe świadczenie wychowawcze?

    1 czerwca 2023 r. w przedszkolu w Żabiej Woli Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki ogłosił rozpoczęcie konsultacji dotyczących ustawy, która zwiększa świadczenie „Rodzina 500+” do 800 zł miesięcznie.

    „Dyrektywa plastikowa” od 1 lipca 2024 r. Zniknie wiele produktów jednorazowych!

    Polska wdraża „dyrektywę plastikową”. Z półek zniknie wiele produktów jednorazowych. Zmiany od 1 lipca 2024 roku.

    Umył psa w myjni samochodowej. Stanie przed sądem

    Zarzut znęcania się nad zwierzęciem usłyszał 45-letni oświęcimianin, który umył psa w myjni samochodowej przy użyciu znajdujących się tam detergentów i lancy z wodą pod ciśnieniem – podała w środę oświęcimska policja. Zatrzymany stanie przed sądem.

    500 plus 2023 - wniosek, terminy, wypłata. Kiedy złożyć wniosek i jakich błędów nie można popełnić?

    Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że gdy rodzic złoży wniosek o 500 plus do 31 maja 2023 r., otrzyma prawo do świadczenia od 1 czerwca 2023 r. do 31 maja 2024 roku. Błędów we wnioskach jest mniej niż w ubiegłym roku, ale wciąż zdarzają się sytuacje, kiedy dwoje rodziców wnioskuje na to samo dziecko – wskazuje rzecznik ZUS Paweł Żebrowski.

    Dzień Dziecka. Roduś nauczy dzieci chronić dane osobowe

    Z Rodusiem chronimy dane osobowe – to tytuł e-lekcji, na którą uczniów klas 1–3 zaprosił Urząd Ochrony Danych Osobowych. Lekcja ma na celu m.in. nauczenie dzieci ochrony swoich danych osobowych. Wydarzenie odbędzie się w Dzień Dziecka.

    1 czerwca - XXIX sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży

    W Międzynarodowym Dniu Dziecka uczniowie będą obradować na XXIX sesji Sejmu Dzieci i Młodzieży. Temat tegorocznej sesji związany jest z 80. rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim, dotyczy walki zbrojnej żydowskich organizacji bojowych.

    Rynek pracy - czym jest i jakie stoją przed nim wyzwania?

    Rynek pracy jest często używanym pojęciem w kontekście poszukiwania pracy. Jak można go zdefiniować? Jakim wyzwaniom obecnie podlega?

    Zachowek po zmianach w 2023 r.

    Czym jest zachowek i komu przysługuje? Jakie zmiany weszły w życie 22 maja 2023 r.? Oto najważniejsze informacje.

    Jak podróżować z dzieckiem po Unii Europejskiej?

    O czym warto pamiętać, gdy podróżujemy z dzieckiem samolotem, autem lub pociągiem? Jakie dokumenty są niezbędne? Na co zwrócić uwagę, wybierając hotel?

    Wszystko zaczyna się od fundatora, czyli o roli założyciela fundacji rodzinnej

    Jaka jest rola fundatora w fundacji rodzinnej? Jakie możliwości i kompetencje daje fundatorowi konstrukcja prawna fundacji rodzinnej? 

    Dzień Dziecka 2023. 10 pomysłów na wspólne spędzenie czasu

    Dzień Dziecka coraz bliżej, a to doskonała okazja na prezent w postaci wspólnie spędzonego czasu. Oto 10 propozycji, z których każdy znajdzie coś dla siebie. 

    Czy urzędnicy otrzymają wynagrodzenie za nadgodziny?

    Obecne regulacje sprawiają, że zatrudnieni w służbie cywilnej otrzymują za nadgodziny czas wolny, a nie wynagrodzenie. Jednak planowane zmiany w prawie zakładają większą elastyczność w tym zakresie i umożliwienie zapłaty za nadgodziny dla urzędników.

    Stan klęski żywiołowej

    Stan klęski żywiołowej – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w celu zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych lub awarii technicznych noszących znamiona klęski żywiołowej oraz w celu ich usunięcia.

    Stan wyjątkowy

    Stan wyjątkowy – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zagrożenia konstytucyjnego ustroju państwa, bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

    Stan wojenny

    Stan wojenny – stan nadzwyczajny, który może zostać wprowadzony w sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa, agresji zbrojnej lub zobowiązań sojuszniczych do wspólnej obrony.

    Fiskus sprawdza podatników w social mediach

    Fiskus sprawdza podatników na Facebooku, Instagramie i platformach handlowych. Przeglądając zdjęcia i ogłoszenia, skarbówka szuka informacji o osobach, które nie płacą podatków, zaniżają ich wysokość, prowadzą działalność gospodarczą bez rejestracji lub traktują wydatki wakacyjne jak koszty podróży służbowej - podaje Prawo.pl.

    II Ogólnopolski Moot Court z Prawa i Postępowania Karnego

    Konkurs jest doskonałą okazją, aby przećwiczyć w praktyce umiejętności konstruowania argumentów, pisania pism procesowych oraz pracy w zespole. 

    4200 złotych płacy minimalnej pułapką dla przedsiębiorców?

    Przedsiębiorcy nie dyskutują z koniecznością podnoszenia płac pracownikom, ale mają realne obawy, że kolejny skok może być dla wielu branż trudny do udźwignięcia. Czy pracodawcy będą stawiać na automatyzację?

    Granica z Białorusią. Rosyjskie i białoruskie naczepy nie przejadą

    Ruch towarowy na granicy z Białorusią dla pojazdów zarejestrowanych w Rosji i na Białorusi zostanie całkowicie zawieszony od 1 czerwca. Obecna decyzja dotyczy w praktyce zarejestrowanych w tych państwach naczep – ruch ciężarówek został zawieszony jeszcze w lutym. 

    Fundacja rodzinna

    Fundacja rodzinna jest sposobem na sukcesję. Pozwala bowiem zapewnić ciągłość działania firmy. Jakie przepisy regulują działalność fundacji rodzinnej?