REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Na czym polega pozbawienie praw publicznych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Julia Zygmunt

REKLAMA

REKLAMA

Pozbawienie praw publicznych to środek karny o charakterze represyjnym stanowiący moralne potępienie sprawcy czynu zabronionego.

Na czym polega

REKLAMA

Pozbawienie praw publicznych obejmuje utratę czynnego (do wybierania) i biernego prawa wyborczego (do bycia wybieranym) do organów władzy publicznej (np. do Sejmu, Senatu, wybieralnych organów samorządu terytorialnego wszystkich szczebli, a także na stanowisko Prezydenta, Rzecznika Praw Obywatelskich, członka Krajowej Rady Sądownictwa, prezesa NIK).

Utrata prawa wyborczego dotyczy także organów samorządu zawodowego i gospodarczego. Należy zauważyć, że utrata praw wyborczych do tych organów nie obejmuje samego członkostwa w samorządzie.

Wymiar sprawiedliwości

REKLAMA

Skutkiem orzeczenia o pozbawieniu praw publicznych jest także utrata prawa do udziału w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, zarówno w charakterze zawodowym (np. sędzia, prokurator, obrońca, komornik, notariusz), jak i społecznym (np. ławnik sądowy).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pozbawienie praw publicznych obejmuje ponadto utratę prawa do pełnienia funkcji w organach i instytucjach państwowych oraz samorządu terytorialnego lub zawodowego.
Pozbawienie praw publicznych powoduje również utratę posiadanego stopnia wojskowego i powrót do stopnia szeregowego (degradacja).

Nagrody i odznaczenia

Z pozbawieniem praw publicznych wiąże się wreszcie utrata orderów, odznaczeń i tytułów honorowych, jak również zdolności do ich uzyskania w okresie trwania tego środka. Chodzi tutaj o ordery i inne odznaczenia państwowe, których nadawanie należy do uprawnień Prezydenta RP, jak również o odznaczenia nadawane przez inne organy władzy państwowej oraz samorządu terytorialnego.

Należy wyjaśnić, że pozbawienie praw publicznych skutkuje utratą tytułów honorowych (np. tytuł doktora honoris causa), nie obejmuje natomiast tytułów naukowych i zawodowych (np. profesor, magister inżynier).

Należy dodać, że osoba pozbawiona praw publicznych nie może być ustanowiona opiekunem (art. 148 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Orzekanie

Orzeczenie pozbawienia praw publicznych ma charakter fakultatywny i jest związane z wystąpieniem dwóch przesłanek.

REKLAMA

Pierwszą z nich jest skazanie sprawcy na karę pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Środek ten może zostać orzeczony zarówno wobec sprawcy zbrodni, jak i występku, za który wymierzono mu taką właśnie karę. Sformułowanie "na czas nie krótszy niż 3 lata" odnosi się bowiem do kary faktycznie orzeczonej, a nie do kary grożącej.

Drugą przesłanką jest ustalenie, że sprawca dopuścił się przestępstwa „w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie”. Kodeks karny nie zawiera ustawowego określenia sformułowania „motywacja zasługująca na szczególne potępienie”. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że chodzi jaskrawo naganne motywy działania sprawcy, które przekraczają próg ”zwykłego” potępienia. Przykładowo za motywację zasługującą na szczególne potępienie może zostać uznane zabójstwo z chęci zysku, działanie w celu poniżenia godności ofiary, motywowane szczególną nienawiścią czy sadyzmem. Kwestia, czy przypisane sprawcy przestępstwo zostało popełnione z takiej właśnie motywacji, podlega ocenie sędziowskiej przez pryzmat okoliczności konkretnej sprawy.

Obie wymienione wyżej przesłanki muszą wystąpić łącznie. Trzeba podkreślić, że nawet przy ich zaistnieniu pozbawienie praw publicznych ma charakter fakultatywny.

Czas trwania

Pozbawienie praw publicznych jest środkiem terminowym. Orzeka się je w latach, od roku do 10 lat, przy czym okres ten nie biegnie w okresie odbywania przez sprawcę kary pozbawienia wolności (art. 43 k.k.).

Upływ okresu, na który orzeczono środek karny w postaci pozbawienia praw publicznych, nie oznacza automatycznego przywrócenia sprawcy wszystkich praw, których został pozbawiony. Ex lege odzyskuje on jedynie te prawa, które związane są z jego pozycją jako obywatela (np. prawo wyborcze). Odnośnie praw przyznanych sprawcy indywidualnie, nabywa on jedynie zdolność do ich ponownego uzyskania.

Utrata stanowisk, funkcji w wymiarze sprawiedliwości oraz organach i instytucjach państwowych i samorządowych, stopni wojskowych, orderów, odznaczeń i tytułów honorowych ma charakter bezpowrotny.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Drewno dobrej jakości nie trafi już do pieca! Nowe przepisy wchodzą w życie i zmieniają wszystko

Elektrownie i elektrociepłownie nie mogą już spalać pełnowartościowego drewna. Nowe przepisy to rewolucja dla energetyki, branży drzewnej i ochrony środowiska. Surowiec, który do tej pory trafiał do pieców, teraz zasili przemysł meblarski i stolarski, a do spalania będą wykorzystywane wyłącznie odpady i drewno niskiej jakości. Co to oznacza?

Ubezpieczyłeś zwierzęta? Możesz domagać się refundacji 70 proc. opłaconej składki! Ze złożeniem wniosku trzeba się pospieszyć

Jeszcze do 29 września 2025 roku można złożyć wniosek o refundację już uiszczonych składek ubezpieczenia zwierząt od szeregu chorób. Ich lista jest długa i została poszerzona. Kto dostanie pieniądze i jakie warunki musi spełnić?

Urlop okolicznościowy na ślub brata. Jak skorzystać z wolnego, gdy ślub odbywa się w piątek? Nie każdy wie, co wynika z przepisów

Choć przez wiele lat dniem zwyczajowo zarezerwowanym na śluby i wesela były soboty, to jednak od pewnego czasu równie popularnym terminem jest piątek. To jednak rodzi trudności na gruncie prawa pracy. Czy można skorzystać z wolnego na piątkowy ślub brata?

Rząd przypieczętował los zasiłku pielęgnacyjnego dla 1 mln. Bo jest świadczenie wspierające dla 120 000

Zasiłek pielęgnacyjny jest skazany na marginalizację. Pretekstem do tego jest wprowadzenie …. świadczenia wspierającego. Rząd przyznaje, że zasiłek pielęgnacyjny ma zbyt niską wartość, ale mówi że rekompensatą za to jest wysokie świadczenie wspierające. Jest to słaby argument bo zasiłek pielęgnacyjny otrzymuje 1 milion osób niepełnosprawnych w stopniu od umiarkowanego aż po znaczny oraz osoby 75+.

REKLAMA

500 zł z ZUS co miesiąc dla rodzica jeżeli opiekuje się swoim małym dzieckiem w domu. Jak uzyskać?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że świadczenie "Aktywnie w domu" to wsparcie finansowe wypłacane przez ZUS w wysokości 500 zł miesięcznie. Kwota ta jest taka sama, niezależnie od tego, czy dziecko posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Świadczenie przysługuje rodzicom oraz opiekunom faktycznym, którzy sprawują opiekę nad dzieckiem w domu. Aby je otrzymać, należy złożyć wniosek.

Najemcy płacą, choć nie muszą. Wszystko przez te zapisy w umowach. O co chodzi? O niedozwolone przerzucanie kosztów podatku

Wynajmujesz nieruchomość od jednostki samorządowej? Lepiej przeanalizuj zapisy umowy. Możliwe, że płacisz podatek, choć wcale nie musisz. Dlaczego tak się dzieje? Bo nikt nie zwraca na to uwagi, a wynajmujący chcą uniknąć dodatkowych kosztów.

Rewolucyjne zmiany w umowach o pracę. Nadchodzi prawdziwe trzęsienie ziemi

Bez urlopu, bez zwolnienia lekarskiego… tak się pracuje na śmieciówkach uchodzących za jedną z największych patologii na polskim rynku pracy. Rząd wreszcie zamierza z tym skończyć i szykuje prawdziwą rewolucję. Zawarte niezgodnie z prawem mowy cywilnoprawne będą automatycznie przekształcane w etaty. Co więcej inspekcja pracy zyska możliwość przeprowadzania zdalnych kontroli. Kary dla firm mają być dwukrotnie wyższe. Radykalne zmiany zostaną wprowadzone w przyszłym roku.

Rząd odpowiada na wysokie ceny energii! Nie boi się weta prezydenta Nawrockiego

Rząd w najbliższy wtorek zajmie się ustawą, która ma zagwarantować utrzymanie cen energii na dotychczasowym poziomie – zapowiedział minister energii Miłosz Motyka. Dodał, że od stycznia 2026 r. możliwe będzie odejście od mrożenia cen energii.

REKLAMA

Prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, za jazdę po zatrzymaniu prawka – ponowny egzamin i obowiązkowe kaski dla rowerzystów i użytkowników hulajnóg elektrycznych. Rząd zmienia przepisy prawa o ruchu drogowym

Większa mobilność osób młodych, czyli prawo jazdy kat. B od 17 roku życia, cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami w przypadku prowadzenia samochodu po zatrzymaniu prawa jazdy oraz obowiązkowe kaski dla dzieci do 16 roku życia, poruszających się rowerem lub hulajnogą elektryczną. To najważniejsze założenia nowego projektu ustawy o zmianie prawa o ruchu drogowym autorstwa rządu.

Sąd w Warszawie pyta TSUE o WIBOR. Czy bank jasno informował konsumentów o ryzyku i zasadach ustalania zmiennego oprocentowania kredytu? Komentarz radcy prawnego

W dniu 30 czerwca 2025 roku, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał postanowienie w sprawie II C 1440/24, w którym sformułował pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące wskaźnika WIBOR. Uzasadnienie tego postanowienia komentuje dla infor.pl Beata Strzyżowska, radca prawny, której Kancelaria reprezentuje kredytobiorców w tej sprawie.

REKLAMA