REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadek koronny - podstawowe informacje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
Świadkiem koronnym nie może zostać każdy podejrzany.
Świadkiem koronnym nie może zostać każdy podejrzany.
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Świadek koronny jest tytułem, który można nadać podejrzanemu, jeśli ujawnił konkretne przestępstwo, w którym sam jest podejrzanym. Jakie kryteria należy spełnić aby zostać świadkiem koronnym, w jaki sposób są traktowane zeznania świadka koronnego i kiedy przysługuje ochrona?

Pojęcie świadka koronnego i zakres stosowania

Zgodnie z art. 2 ustawy o świadku koronnym (dalej: UstŚK), pod pojęciem świadka koronnego należy rozumieć podejrzanego, który został dopuszczony do składania zeznań w charakterze świadka, na zasadach i w trybie określonych UstŚK.

REKLAMA

REKLAMA

Świadkiem koronnym nie może zostać każdy podejrzany, co wynika z art. 1 i 4 UstŚK. Można więc stwierdzić, iż ustawodawca wybrał sobie przestępstwa, które mają dla niego spore znaczenie i w rezultacie zezwolił na przyznanie tytułu świadka koronnego tylko w wybranych przypadkach.

Polecamy: Kodeks kierowcy - zmiany 2019

Według art.1 UstŚK, tytuł ten może być przyznany podejrzanemu w sprawach o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego. Dodatkowo świadkiem koronnym może zostać podejrzany o przestępstwo z art. 228 §1 i 3-6 Kodeksu karnego (dalej: k.k.) - tj. sprzedajność, art. 229 §1 i 3-5 k.k. - tj. przekupstwo, art. 230 §1 k.k. i art. 230a §1 k.k. - tj. płatna protekcja, art. 231 §1 i 2 k.k. - tj. nadużycie funkcji, art. 250a §1 i 2 k.k. - tj. nakłanianie do głosowania, art. 258 k.k. - tj. zorganizowana grupa przestępcza i związek przestępczy, art. 296a §1, 2 i 4 k.k. - tj. łapownictwo menedżerskie. Nadto świadkiem koronnym może być podejrzany na podstawie przepisów Ustawy o sporcie, które wymieniono w art. 46 ust. 1, 2 i 4 - tj. przyjęcie lub udzielenie korzyści majątkowej lub osobistej, art. 47 - tj. wykorzystywanie wiedzy o czynie zabronionym z art. 46 w zakładach wzajemnych oraz z art. 48 ust. 1 i 2 - tj. pośrednictwo w ustalaniu wyniku.

REKLAMA

Natomiast, zgodnie z art. 4 UstŚK przepisów nie stosuje się do podejrzanego, który w związku z udziałem w przestępstwie lub przestępstwie skarbowym określonym w art. 1 UstŚK: usiłował popełnić albo popełnił zbrodnię zabójstwa lub współdziałał w popełnieniu takiej zbrodni, nakłaniał inną osobę do popełnienia czynu zabronionego, określonego w art. 1 UstŚK, w celu skierowania przeciwko niej postępowania karnego bądź kierował zorganizowaną grupą albo związkiem mającymi na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Postanowienie i dowód z zeznań świadka koronnego

Postanowienie w przedmiocie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego jest wydawane przez sąd okręgowy właściwy dla miejsca prowadzenia postępowania przygotowawczego na wniosek prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze, złożony po uzyskaniu zgody Prokuratora Generalnego lub upoważnionego przez niego zastępcy Prokuratora Generalnego (art. 5 ust. 1 UstŚK). Wówczas sąd bada, na podstawie danych zawartych we wniosku i materiałach zgromadzonych w sprawie, czy zachodzą warunki określone w art. 1, 3 i 4 UstŚK. Postanowienie w przedmiocie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego wydaje się w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku, przy czym należy mieć na uwadze fakt, iż prokuratorowi przysługuje zażalenie na wydane postanowienie.

Jeżeli sąd zdecyduje się wydać postanowienie o dopuszczeniu dowodu z zeznań świadka koronnego, to wówczas prokurator sporządza odpisy materiałów dotyczących osoby wskazanej w postanowieniu sądu i wyłącza je do odrębnego postępowania, które następnie zawiesza. Zawieszenie postępowania trwa do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przeciwko pozostałym sprawcom, z kolei w sytuacji, gdy prokurator wydał postanowienie, o którym mowa w art. 5a UstŚK, albo sąd wydał postanowienie o odmowie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego, wyjaśnienia podejrzanego, o których mowa w art. 3 ust 1 pkt 1 UstŚK oraz art. 5 ust.3 UstŚK - tj. przesłuchanie, nie mogą stanowić dowodu. W takim wypadku czynności przeprowadzone na zasadach i w trybie określonych niniejszą ustawą uznaje się za niebyłe, a zniszczeniu podlegają następujące dokumenty: postanowienia o przedstawieniu zarzutów wydane w oparciu o wyjaśnienia, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 UstŚK, protokoły zawierające wyjaśnienia i oświadczenia podejrzanego, o których mowa w 3 ust 1 pkt 1 i art. 5 ust 3 UstŚK bądź wnioski prokuratora, sporządzone na podstawie art. 5 ust.1 UstŚK. W przypadku, gdy prokurator prowadzący lub nadzorujący postępowanie przygotowawcze nie występuje z wnioskiem, o którym mowa w art.5 ust.1 UstŚK, to wówczas wydaje w tym przedmiocie postanowienie i zapoznaje z jego treścią podejrzanego.

W myśl art. 3 UstŚK można dopuścić dowód z zeznań świadka koronnego, jeżeli łącznie spełniono określone warunki. Po pierwsze, do chwili wniesienia aktu oskarżenia do sądu jako podejrzany w swoich wyjaśnieniach przekazał organowi prowadzącemu postępowanie informacje, które mogą przyczynić się do ujawnienia okoliczności przestępstwa, wykrycia pozostałych sprawców, ujawnienia dalszych przestępstw lub zapobieżenia im, a nadto ujawnił majątek swój oraz znany mu majątek pozostałych sprawców przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, o których mowa w art. 1 UstŚK. Po drugie, podejrzany zobowiązał się do złożenia przed sądem wyczerpujących zeznań dotyczących osób uczestniczących w przestępstwie lub przestępstwie skarbowym oraz pozostałych okoliczności, o których mowa w pkt 1 lit. a, popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego określonego w art. 1 UstŚK. Dodatkowo z niniejszych czynności sporządza się protokół, a nadto poucza o treści art. 10 UstŚK - tj. wyłączenie stosowania przepisów, w przypadku gdy świadek koronny w toku postępowania zeznał nieprawdę lub zataił prawdę co do istotnych okoliczności sprawy albo odmówił zeznań przed sądem, popełnił nowe przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego bądź zataił majątek, o którym mowa w art. 3 ust 1 pkt 1 lit. b UstŚK. Oprócz tego świadka koronnego poucza się o treści art. 11 UstŚK - tj. wznowienie postępowania jeżeli w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania na podstawie art. 9 UstŚK : świadek koronny popełnił nowe przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, zostały ujawnione okoliczności świadczące o tym, że świadek koronny świadomie nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 3 ust 1 pkt 1 lit. b lub ust.2 UstŚK albo gdy zostały ujawnione okoliczności, o których mowa w art. 4 UstŚK. Nadto, jeżeli świadek koronny, w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania na podstawie art. 9 UstŚK, popełnił nowe przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe, postępowanie to można wznowić. W przypadku postanowienia o wznowieniu postępowania świadkowi koronnemu przysługuje zażalenie do sądu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 UstŚK. O pouczeniach z art. 10 i 11 UstŚK należy sporządzić wzmiankę w protokole.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż ustawodawca przewidział możliwość uzależnienia dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego także od zobowiązania się podejrzanego do zwrotu korzyści majątkowej odniesionej z przestępstwa lub przestępstwa skarbowego oraz naprawienia szkody nimi wyrządzonej.

Wyłączenie jawności rozprawy

Biorąc pod uwagę specyfikę analizowanego zagadnienia, trzeba pamiętać o zapewnieniu idealnych warunków dla świadka koronnego, który ma zeznawać w sprawie. W związku z czym, zgodnie z treścią art. 13 UstŚK świadka koronnego należy pouczyć o możliwości złożenia wniosku o wyłączenie rozprawy. Świadek koronny może złożyć taki wniosek i wówczas sąd zarządza zakaz wnoszenia na salę rozpraw urządzeń rejestrujących dźwięk, obraz lub zdolnych do przekazania dźwięku lub obrazu, a także poddanie się kontroli w celu realizacji tego zarządzenia.

Ochrona dla świadka koronnego

Ponieważ świadkowie koronni godząc się na współpracę z organami ścigania, podejmują ryzyko narażenia się na utratę życia czy pobicia siebie jak i najbliższych, ustawodawca postanowił dać możliwość skorzystania z ochrony.

Świadkowi koronnemu jak i osobie dla niego najbliższej tj. małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz jej małżonkowi, a także osobie pozostająca we wspólnym pożyciu (art. 115 §11 Kodeksu karnego) przysługuje ochrona w razie zagrożenia życia lub zdrowia. Zaś w szczególnie uzasadnionych wypadkach mogą być wydane im dokumenty umożliwiające używanie innych niż własne danych osobowych, w tym uprawniające do przekroczenia granicy państwowej, jak również mogą uzyskać inną formę pomocy, a zwłaszcza przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego usuwającego charakterystyczne elementy wyglądu lub operacji plastycznej (art. 14 UstŚK). Postanowienie w przedmiocie zastosowania ochrony lub pomocy wydaje prokurator na wniosek wskazanych wcześniej osób (art. 17 ust. 1 UstŚK) i jest ono zaskarżalne przez złożenie zażalenia.

Wyłączenie karalności

W myśl art. 9 UstŚK sprawca nie podlega karze za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe określone w art. 1 UstŚK, w których uczestniczył i które jako świadek koronny ujawnił w trybie określonym niniejszą ustawą. Nadto prokurator wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie przeciwko tym sprawcom, których udział w przestępstwie świadek koronny ujawnił oraz przeciwko którym zeznawał. Przepisów Kodeksu postępowania karnego wymienionych w art. 459 - tj. dopuszczalność zaskarżenia i art. 465 - tj. postępowanie przygotowawcze, nie stosuje się.

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zasady nadawania polskiego obywatelstwa w ramach realizacji strategii migracyjnej – co się zmieni?

Propozycje Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczące zaostrzenia zasad nadawania obywatelstwa polskiego to istotna zmiana w polityce migracyjnej państwa. Kierunek zaproponowany przez resort obejmuje m.in. wprowadzenie testu integracyjnego, obowiązek dobrej znajomości języka polskiego, deklarację lojalności wobec Rzeczypospolitej oraz wydłużenie wymaganego okresu pobytu. Celem rządu jest wzmocnienie znaczenia obywatelstwa jako przywileju, a nie wyłącznie formalnego statusu administracyjnego.

To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

REKLAMA

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

Rząd chce zakazać sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Branża alarmuje: to cios w małe firmy

Ministerstwo Zdrowia chce wprowadzić całkowity zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Projekt ustawy podzielił opinię publiczną. Lekarze mówią o konieczności walki z alkoholizmem, a przedsiębiorcy ostrzegają przed stratami i dyskryminacją. Sprawdzamy, co naprawdę oznaczają planowane zmiany i kto na nich straci.

Bon senioralny, najem senioralny i nowy program pobytu dziennego - 3 filary polityki senioralnej w Polsce

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

Karta sportowa to twój benefit? Pamiętaj, że to przychód, a z podatku musisz rozliczyć się sam. Wiele osób o tym zapomina, a to oznacza kłopoty

Karta sportowa to jeden z najbardziej popularnych benefitów, na który można liczyć nawiązując współpracę. Jednak każda uzyskana korzyść ma swoje konsekwencje podatkowe. Korzystający często o tym zapominają i wpadają w kłopoty.

REKLAMA

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w listopadzie 2025 r. kolejne cięcie oprocentowania. Do końca października można jeszcze kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu i październiku 2025 r. - w listopadzie kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

Czy można fajerwerkami świętować Dzień Niepodległości 11 listopada? Są za to kary czy nie?

Jeżeli ktoś ma pomysł obchodzić z hukiem – i to dosłownie – Święto Niepodległości, które już niebawem, bo do 11 listopada pozostało niewiele dni, powinien przemyśleć sposób świętowania i podejść do używania fajerwerków czy petard w ten dzień ostrożnie. Niewłaściwe użycie fajerwerków w Dzień Niepodległości może bowiem grozić karami.

REKLAMA