REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadek koronny - podstawowe informacje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sylwia Uścimiak
Prawnik, specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa i postępowania karnego
Świadkiem koronnym nie może zostać każdy podejrzany.
Świadkiem koronnym nie może zostać każdy podejrzany.
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Świadek koronny jest tytułem, który można nadać podejrzanemu, jeśli ujawnił konkretne przestępstwo, w którym sam jest podejrzanym. Jakie kryteria należy spełnić aby zostać świadkiem koronnym, w jaki sposób są traktowane zeznania świadka koronnego i kiedy przysługuje ochrona?

Pojęcie świadka koronnego i zakres stosowania

Zgodnie z art. 2 ustawy o świadku koronnym (dalej: UstŚK), pod pojęciem świadka koronnego należy rozumieć podejrzanego, który został dopuszczony do składania zeznań w charakterze świadka, na zasadach i w trybie określonych UstŚK.

REKLAMA

REKLAMA

Świadkiem koronnym nie może zostać każdy podejrzany, co wynika z art. 1 i 4 UstŚK. Można więc stwierdzić, iż ustawodawca wybrał sobie przestępstwa, które mają dla niego spore znaczenie i w rezultacie zezwolił na przyznanie tytułu świadka koronnego tylko w wybranych przypadkach.

Polecamy: Kodeks kierowcy - zmiany 2019

Według art.1 UstŚK, tytuł ten może być przyznany podejrzanemu w sprawach o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego. Dodatkowo świadkiem koronnym może zostać podejrzany o przestępstwo z art. 228 §1 i 3-6 Kodeksu karnego (dalej: k.k.) - tj. sprzedajność, art. 229 §1 i 3-5 k.k. - tj. przekupstwo, art. 230 §1 k.k. i art. 230a §1 k.k. - tj. płatna protekcja, art. 231 §1 i 2 k.k. - tj. nadużycie funkcji, art. 250a §1 i 2 k.k. - tj. nakłanianie do głosowania, art. 258 k.k. - tj. zorganizowana grupa przestępcza i związek przestępczy, art. 296a §1, 2 i 4 k.k. - tj. łapownictwo menedżerskie. Nadto świadkiem koronnym może być podejrzany na podstawie przepisów Ustawy o sporcie, które wymieniono w art. 46 ust. 1, 2 i 4 - tj. przyjęcie lub udzielenie korzyści majątkowej lub osobistej, art. 47 - tj. wykorzystywanie wiedzy o czynie zabronionym z art. 46 w zakładach wzajemnych oraz z art. 48 ust. 1 i 2 - tj. pośrednictwo w ustalaniu wyniku.

REKLAMA

Natomiast, zgodnie z art. 4 UstŚK przepisów nie stosuje się do podejrzanego, który w związku z udziałem w przestępstwie lub przestępstwie skarbowym określonym w art. 1 UstŚK: usiłował popełnić albo popełnił zbrodnię zabójstwa lub współdziałał w popełnieniu takiej zbrodni, nakłaniał inną osobę do popełnienia czynu zabronionego, określonego w art. 1 UstŚK, w celu skierowania przeciwko niej postępowania karnego bądź kierował zorganizowaną grupą albo związkiem mającymi na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Postanowienie i dowód z zeznań świadka koronnego

Postanowienie w przedmiocie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego jest wydawane przez sąd okręgowy właściwy dla miejsca prowadzenia postępowania przygotowawczego na wniosek prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze, złożony po uzyskaniu zgody Prokuratora Generalnego lub upoważnionego przez niego zastępcy Prokuratora Generalnego (art. 5 ust. 1 UstŚK). Wówczas sąd bada, na podstawie danych zawartych we wniosku i materiałach zgromadzonych w sprawie, czy zachodzą warunki określone w art. 1, 3 i 4 UstŚK. Postanowienie w przedmiocie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego wydaje się w terminie 14 dni od dnia wpływu wniosku, przy czym należy mieć na uwadze fakt, iż prokuratorowi przysługuje zażalenie na wydane postanowienie.

Jeżeli sąd zdecyduje się wydać postanowienie o dopuszczeniu dowodu z zeznań świadka koronnego, to wówczas prokurator sporządza odpisy materiałów dotyczących osoby wskazanej w postanowieniu sądu i wyłącza je do odrębnego postępowania, które następnie zawiesza. Zawieszenie postępowania trwa do czasu prawomocnego zakończenia postępowania przeciwko pozostałym sprawcom, z kolei w sytuacji, gdy prokurator wydał postanowienie, o którym mowa w art. 5a UstŚK, albo sąd wydał postanowienie o odmowie dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego, wyjaśnienia podejrzanego, o których mowa w art. 3 ust 1 pkt 1 UstŚK oraz art. 5 ust.3 UstŚK - tj. przesłuchanie, nie mogą stanowić dowodu. W takim wypadku czynności przeprowadzone na zasadach i w trybie określonych niniejszą ustawą uznaje się za niebyłe, a zniszczeniu podlegają następujące dokumenty: postanowienia o przedstawieniu zarzutów wydane w oparciu o wyjaśnienia, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 UstŚK, protokoły zawierające wyjaśnienia i oświadczenia podejrzanego, o których mowa w 3 ust 1 pkt 1 i art. 5 ust 3 UstŚK bądź wnioski prokuratora, sporządzone na podstawie art. 5 ust.1 UstŚK. W przypadku, gdy prokurator prowadzący lub nadzorujący postępowanie przygotowawcze nie występuje z wnioskiem, o którym mowa w art.5 ust.1 UstŚK, to wówczas wydaje w tym przedmiocie postanowienie i zapoznaje z jego treścią podejrzanego.

W myśl art. 3 UstŚK można dopuścić dowód z zeznań świadka koronnego, jeżeli łącznie spełniono określone warunki. Po pierwsze, do chwili wniesienia aktu oskarżenia do sądu jako podejrzany w swoich wyjaśnieniach przekazał organowi prowadzącemu postępowanie informacje, które mogą przyczynić się do ujawnienia okoliczności przestępstwa, wykrycia pozostałych sprawców, ujawnienia dalszych przestępstw lub zapobieżenia im, a nadto ujawnił majątek swój oraz znany mu majątek pozostałych sprawców przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, o których mowa w art. 1 UstŚK. Po drugie, podejrzany zobowiązał się do złożenia przed sądem wyczerpujących zeznań dotyczących osób uczestniczących w przestępstwie lub przestępstwie skarbowym oraz pozostałych okoliczności, o których mowa w pkt 1 lit. a, popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego określonego w art. 1 UstŚK. Dodatkowo z niniejszych czynności sporządza się protokół, a nadto poucza o treści art. 10 UstŚK - tj. wyłączenie stosowania przepisów, w przypadku gdy świadek koronny w toku postępowania zeznał nieprawdę lub zataił prawdę co do istotnych okoliczności sprawy albo odmówił zeznań przed sądem, popełnił nowe przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego bądź zataił majątek, o którym mowa w art. 3 ust 1 pkt 1 lit. b UstŚK. Oprócz tego świadka koronnego poucza się o treści art. 11 UstŚK - tj. wznowienie postępowania jeżeli w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania na podstawie art. 9 UstŚK : świadek koronny popełnił nowe przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, działając w zorganizowanej grupie albo związku mających na celu popełnienie przestępstwa lub przestępstwa skarbowego, zostały ujawnione okoliczności świadczące o tym, że świadek koronny świadomie nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 3 ust 1 pkt 1 lit. b lub ust.2 UstŚK albo gdy zostały ujawnione okoliczności, o których mowa w art. 4 UstŚK. Nadto, jeżeli świadek koronny, w ciągu 5 lat od uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania na podstawie art. 9 UstŚK, popełnił nowe przestępstwo umyślne lub umyślne przestępstwo skarbowe, postępowanie to można wznowić. W przypadku postanowienia o wznowieniu postępowania świadkowi koronnemu przysługuje zażalenie do sądu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 UstŚK. O pouczeniach z art. 10 i 11 UstŚK należy sporządzić wzmiankę w protokole.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż ustawodawca przewidział możliwość uzależnienia dopuszczenia dowodu z zeznań świadka koronnego także od zobowiązania się podejrzanego do zwrotu korzyści majątkowej odniesionej z przestępstwa lub przestępstwa skarbowego oraz naprawienia szkody nimi wyrządzonej.

Wyłączenie jawności rozprawy

Biorąc pod uwagę specyfikę analizowanego zagadnienia, trzeba pamiętać o zapewnieniu idealnych warunków dla świadka koronnego, który ma zeznawać w sprawie. W związku z czym, zgodnie z treścią art. 13 UstŚK świadka koronnego należy pouczyć o możliwości złożenia wniosku o wyłączenie rozprawy. Świadek koronny może złożyć taki wniosek i wówczas sąd zarządza zakaz wnoszenia na salę rozpraw urządzeń rejestrujących dźwięk, obraz lub zdolnych do przekazania dźwięku lub obrazu, a także poddanie się kontroli w celu realizacji tego zarządzenia.

Ochrona dla świadka koronnego

Ponieważ świadkowie koronni godząc się na współpracę z organami ścigania, podejmują ryzyko narażenia się na utratę życia czy pobicia siebie jak i najbliższych, ustawodawca postanowił dać możliwość skorzystania z ochrony.

Świadkowi koronnemu jak i osobie dla niego najbliższej tj. małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz jej małżonkowi, a także osobie pozostająca we wspólnym pożyciu (art. 115 §11 Kodeksu karnego) przysługuje ochrona w razie zagrożenia życia lub zdrowia. Zaś w szczególnie uzasadnionych wypadkach mogą być wydane im dokumenty umożliwiające używanie innych niż własne danych osobowych, w tym uprawniające do przekroczenia granicy państwowej, jak również mogą uzyskać inną formę pomocy, a zwłaszcza przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego usuwającego charakterystyczne elementy wyglądu lub operacji plastycznej (art. 14 UstŚK). Postanowienie w przedmiocie zastosowania ochrony lub pomocy wydaje prokurator na wniosek wskazanych wcześniej osób (art. 17 ust. 1 UstŚK) i jest ono zaskarżalne przez złożenie zażalenia.

Wyłączenie karalności

W myśl art. 9 UstŚK sprawca nie podlega karze za przestępstwa lub przestępstwa skarbowe określone w art. 1 UstŚK, w których uczestniczył i które jako świadek koronny ujawnił w trybie określonym niniejszą ustawą. Nadto prokurator wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w ciągu 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie przeciwko tym sprawcom, których udział w przestępstwie świadek koronny ujawnił oraz przeciwko którym zeznawał. Przepisów Kodeksu postępowania karnego wymienionych w art. 459 - tj. dopuszczalność zaskarżenia i art. 465 - tj. postępowanie przygotowawcze, nie stosuje się.

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Spadek i zachowek a obowiązki rodzinne. Przepisy po zmianach

Niedopełnianie obowiązków rodzinnych może wpływać na późniejsze kwestie dotyczące dziedziczenia. Niekiedy jednak odsunięcie krewnych od spadku nie należy do najłatwiejszych. Trzeba pamiętać o szeregu wymogów. Jakich?

Znalazłeś pracę, ale ją straciłeś? Nowe przepisy pozwalają bezrobotnym wrócić do zasiłku

1 czerwca 2025 roku weszła w życie nowa ustawa o rynku pracy, która wprowadza zmiany dotyczące powrotu do zasiłku dla bezrobotnych. Zgodnie z nowymi przepisami, osoba bezrobotna, która podjęła pracę lub rozpoczęła działalność gospodarczą, będzie mogła ponownie ubiegać się o zasiłek, jeśli spełni ustalone kryteria. Jakie? Oto szczegóły.

W 2026 roku pracownik z najniższym wynagrodzeniem dostanie ponad 14 tys. zł za rozwiązanie umowy. Skąd ta kwota?

Na co mogą liczyć najniżej wynagradzani pracownicy w przypadku niespodziewanej utraty pracy? Obowiązujące przepisy jasno regulują ich prawa i obowiązki pracodawców. Jednym z nich jest wypłata odprawy pieniężnej. Ale czy będzie należała się każdemu?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

REKLAMA

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

REKLAMA

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie czekaj na oficjalne informacje! Już teraz możemy z dużą dokładnością przewidzieć, ile wyniesie trzynastka w 2026 roku. Nasze wyliczenia oparte są na danych z GUS i aktualnych przepisach. Sprawdź w naszym artykule szczegółowe kalkulacje i dowiedz się, ile możesz otrzymać.

Rozliczasz się ze znajomymi blikiem? Uważaj na skarbówkę. Urzędy śledzą operacje, których dokonujemy, a relacje towarzyskie ich nie obchodzą

Rozliczenia między rodziną i znajomymi nigdy wcześniej nie były tak nieskomplikowane od strony technicznej, jak obecnie. Wystarczy kilka sekund by oddać dług, pokryć część rachunku za kolację, czy zrobić zrzutkę na prezent. Warto jednak pamiętać o tym, że z perspektywy urzędu skarbowego dokonywane przelewy mogą wyglądać inaczej, niż z naszej.

REKLAMA