Ochrona i pomoc dla pokrzywdzonego i świadka na nowych zasadach

Minister Sprawiedliwości Marek Biernacki przedstawił w dniu 27 sierpnia 2014 roku Sejmowi RP pod obrady projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka, przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości. Projekt ma stanowić kompleksową regulację poświęconą ochronie pokrzywdzonych i świadków biorących udział w postępowaniu karnym i karnym skarbowym. Kompleksową, gdyż w dotychczasowym stanie prawnym unormowania dotyczące tej problematyki są rozproszone i mają charakter niejednolity. Całościowe regulacje, takie jak ustawa o świadku koronnym, służą głównie skruszonym przestępcom, nie zaś uczciwym obywatelom, gotowym wspierać wymiar sprawiedliwości. - Dlatego też obejmując stanowisko Ministra Sprawiedliwości, potraktowałem temat ochrony świadków i pokrzywdzonych, jako osobisty priorytet. Prezentowany dzisiaj projekt stanowi realizację wówczas złożonej obietnicy – mówił Minister Marek Biernacki.

Ochrona pokrzywdzonego i świadka

Prezentowany w Sejmie RP projekt ustawy o ochronie i pomocy dla pokrzywdzonego i świadka określa zasady, warunki i zakres stosowania środków ochrony i pomocy kierowanej do pokrzywdzonego i świadka oraz osób im najbliższych w sytuacji toczącego się lub zakończonego postępowania karnego (postępowania karnego skarbowego), jeśli istnieje zagrożenie dla ich życia lub zdrowia. Zagwarantowanie właściwej ochrony dla pokrzywdzonych i świadków w związku z ich udziałem w jest priorytetowym zadaniem Ministra Sprawiedliwości. W obecnym stanie prawnym brakuje kompleksowych przepisów, w postaci jednolitego aktu prawnego, chroniących świadka lub pokrzywdzonego. Ich zeznania lub wyjaśnienia, obciążające sprawcę przestępstwa, powodują często zagrożenie dla zdrowia lub życia nie tylko ich samych, ale również osób im najbliższych.

Rodzaje ochrony i pomocy

Projekt ustawy wprowadza instrumenty ochrony i pomocy pokrzywdzonemu i świadkowi z związku z postępowaniem karnym. Środki te, podobnie jak w przypadku świadka koronnego, realizowane miałyby być w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub świadka. Zastosowanie poszczególnych środków ochrony i pomocy będzie możliwe odpowiednio do stopnia zagrożenia życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub świadka, po uzyskaniu jego zgody. Są to:

• ochrona na czas czynności procesowej;
• ochrona osobista;
• pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu oraz związana z nią pomoc finansowa na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych, potrzeb mieszkaniowych lub na uzyskanie świadczeń opieki zdrowotnej.

Ochrona świadka w postępowaniu karnym

Jakie prawa przysługują pokrzywdzonemu w procesie karnym?