Ochrona świadka w postępowaniu karnym

Rada Ministrów przyjęła projekt w/w ustawy na swoim posiedzeniu 15 lipca 2014 r. Zunifikowanie kwestii lepszej ochrony świadków wynika przede wszystkim z konieczności implementacji dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/99/UE oraz 2012/29/UE, ale także z bezwzględnej potrzeby poszerzenia regulacji dotyczących tego zagadnienia. Jak czytamy m.in. na stronie Premiera RP - obecny system ochrony i wsparcia dotyczy przede wszystkim świadka koronnego, obejmuje więc przestępcę, który zgodził się współpracować z wymiarem sprawiedliwości.

Zadaj pytanie na FORUM

Brak ochrony i wsparcia świadków

Przepisy kodeksu postępowania karnego chronią świadków, ale tylko w zakresie uniknięcia narażenia jego lub osoby dla niego najbliższej na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe (uchylenie się od odpowiedzi na pytanie), czy narażenia na hańbę (możliwość wyłączenia jawności rozprawy).

Szczególną ochroną objęci są wezwani z zagranicy świadkowie lub biegli nie będący obywatelami polskimi, którzy stawią się dobrowolnie przed sądem. Według art. 589 KPK nie mogą być oni ani ścigani, ani zatrzymani, ani też tymczasowo aresztowani z powodu przestępstwa będącego przedmiotem danego postępowania karnego i jakiegokolwiek innego przestępstwa popełnionego przed przekroczeniem polskiej granicy państwowej. Nie może być także w stosunku do nich wykonana kara orzeczona za takie przestępstwo.

Przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego i świadka – zmiany od 2014 r.

Ochrona świadka koronnego

Szerzej pojętym zakresem ochrony objęty jest świadek koronny, czyli podejrzany, który został dopuszczony do składania zeznań w charakterze świadka, którego status uregulowany jest w odrębnej ustawie o świadku koronnym (Dz.U. 1997 nr 114 poz. 738 z późn. zm.). Wyodrębnione w ustawie formy ochrony świadka koronnego to:

• wyłączenie jawności rozprawy – świadek koronny ma prawo wnioskować o wyłączenie jawności rozprawy na czas jego przesłuchania,
• ochrona osobista – np. w szczególnie uzasadnionych wypadkach można wydać im dokumenty umożliwiające używanie innych niż własne danych osobowych, jak również mogą uzyskać inną formę pomocy, a zwłaszcza przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego usuwającego charakterystyczne elementy wyglądu lub operacji plastycznej,
• pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu – istnieje możliwość wydania dokumentów uprawniających do przekroczenia granicy,
• pomoc w zakresie zmiany miejsca zatrudnienia - w razie niemożności zatrudnienia świadka koronnego lub osoby dla niego najbliższej, może być im przyznana pomoc finansowa, w szczególności przeznaczona na pokrycie kosztów utrzymania,
• pomoc finansowa na pokrycie kosztów uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej.