REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przestępstwo nieudzielenia pomocy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Julia Zygmunt
Przestępstwo nieudzielenia pomocy/ fot. Fotolia
Przestępstwo nieudzielenia pomocy/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek niesienia pomocy każdemu człowiekowi znajdującemu się w bezpośrednim niebezpieczeństwie utraty życia albo doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu ma rangę obowiązku prawnego, obwarowanego sankcją karną. Przestępstwo nieudzielenia pomocy zostało uregulowane w art. 162 Kodeksu karnego.

Spośród obowiązujących przepisów zasadnicze znaczenie ma art. 162 Kodeksu karnego z 1997 roku – przepis o tzw. „dobrym Samarytaninie”.

REKLAMA

Definicja

Zgodnie z art. 162 § 1 k.k., kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Występek nieudzielenia pomocy jest przestępstwem powszechnym, co oznacza, że jego podmiotem może być każdy człowiek.

Powołany przepis obejmuje swym zakresem wszelkiego rodzaju bezpośrednie niebezpieczeństwo mogące spowodować śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu. Źródłem niebezpieczeństwa może być np.: przestępstwo, działanie sił przyrody, rozwój procesu chorobowego, jak również nagła zmiana w sytuacji pokrzywdzonego spowodowana pożarem, wypadkiem drogowym.

Zobacz: Kary i środki karne

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Istota przestępstwa

REKLAMA

Istotą omawianego przestępstwa jest zaniechanie udzielenia pomocy osobie, która znajduje się w niebezpieczeństwie utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Nieudzielenie pomocy jest przestępstwem formalnym, a co za tym idzie jest dokonane w momencie, gdy sprawca - będąc świadomy grożącego innej osobie niebezpieczeństwa - powstrzyma się od działań zmierzających do jego uchylenia. Nie wystarczy jednak aby sprawca zrobił cokolwiek.

Dla przykładu nie można przyjąć wypełnienia obowiązku pomocy w sytuacji, gdy ktoś spotkawszy na ulicy ciężko rannego człowieka przykrywa go jedynie leżącym płaszczem zamiast zawiadomić Policję lub wezwać lekarza.

Obowiązek udzielenia pomocy może zostać zrealizowany w bardzo różny sposób, muszą to być jednak działania, które z uwzględnieniem okoliczności danego przypadku, jak również kwalifikacji sprawcy, mogą prowadzić do usunięcia lub co najmniej zmniejszenia niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu lub zdrowiu człowieka.

Charakter i rodzaj nakazanej pomocy zależą od konkretnych warunków, takich jak: sytuacja, w której znalazł się pokrzywdzony, rodzaj niebezpieczeństwa, kwalifikacje osoby zobowiązanej do udzielenia pomocy, stan jej wiedzy oraz środki pozostające w jej dyspozycji w danej chwili. Jeśli osobą udzielającą pomocy jest lekarz, to jego obowiązkiem jest udzielenie pomocy lekarskiej, o ile taka jest niezbędna, a nie tylko jakiejkolwiek innej pomocy.

Zobacz: Odpowiedzialność karna

Udzielenie pomocy może polegać na prostej, możliwej dla każdego uczynności (np. umożliwienie skorzystania z telefonu, odstąpienie samochodu dla przewiezienia rannego, przeniesienie go na inne miejsce, wezwanie pogotowia), albo na bardziej specjalistycznej czynności (np. ratowanie tonącego, założenie opatrunku w celu zatamowania krwawienia).

Odpowiedzialność

REKLAMA

Warunkiem odpowiedzialności karnej jest istnienie po stronie sprawcy możliwości udzielenia pomocy. Należy wskazać, że z obowiązku niesienia pomocy zwalnia sprawcę sytuacja, w której udzielając pomocy naraziłby się sam lub inną osobę na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Tak np. osoba umiejąca dobrze pływać, która nie spieszy na pomoc tonącemu, popełnia przestępstwo, natomiast nie narusza prawa osoba nieumiejąca pływać lub pływająca słabo, która powstrzymuje się od akcji ratowniczej w obawie przed niebezpieczeństwem utonięcia.

W art. 162 § 2 k.k. określone zostały dwie sytuacje zwalniające z obowiązku niesienia pomocy, po pierwsze konieczność poddania się zabiegowi lekarskiemu (np. pobranie krwi, które może być niezbędne dla ratowania osoby zagrożonej), po drugie możliwość udzielenia niezwłocznej pomocy ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA