Rozwód a kontakty z dzieckiem - 5 najważniejszych zasad

1. Kontakty z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej

Kontakty z dzieckiem, obok władzy rodzicielskiej i alimentów na dziecko są częścią wyroku rozwodowego.

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Warto pamiętać, iż pojęcia władzy rodzicielskiej i kontaktów nie są tożsame. Zgodnie z art. 95 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.

2. Małżonkowie mogą się porozumieć

Jeżeli małżonkowie sporządzą pisemne porozumienie, dotyczące władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem sąd uwzględni je, jeżeli będzie ono zgodne z dobrem dziecka. W przeciwnym wypadku sąd samodzielnie wyda rozstrzygnięcie. Weźmie przy tym pod uwagę prawo do wychowania dziecka przez oboje rodziców.

3. Sąd nie zawsze rozstrzyga o kontaktach

Sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem na zgodny wniosek stron.

W praktyce nie musi to być wspólne pismo rodziców. Przykładowo wniosek taki może zostać złożony przez jednego z małżonków z pozwie rozwodowym (np. Wnoszę o nieorzekanie o kontaktach stron z ich małoletnim dzieckiem). Drugi z małżonków może potwierdzić wniosek w odpowiedzi na pozew czy podczas rozprawy.

Co w sytuacji, gdy małżonkowie wnioskowali o nierozstrzyganie o kontaktach, a po rozwodzie nie mogą dojść w tej sprawie do porozumienia? Wówczas należy złożyć do sądu rejonowego odpowiedni wniosek o uregulowanie kontaktów.

4. Możliwe jest zabezpieczenie kontaktów na czas rozwodu

Wniosek o zabezpieczenie kontaktów może być pomocnym rozwiązaniem w sytuacji, gdy podczas rozwodu rodzic ma utrudniony kontakt z dzieckiem. Żądanie takie może być elementem pozwu o rozwód lub odpowiedzi na pozew, może również stanowić samodzielne pismo.

Zgodnie z art. 730¹ Kodeksu postępowania cywilnego udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględni interesy stron lub uczestników postępowania w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

Wniosek o zabezpieczenie kontaktów podlega opłacie 100 zł. Jest to nowa stawka obowiązująca od 21 sierpnia 2019 r. Przed przedmiotową nowelizacją ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych obowiązywała kwota 40 zł.

5. Prawo dopuszcza możliwość zmiany orzeczenia sądu

Sąd opiekuńczy może zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów. Stanowi o tym art. 113⁵ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przesłanką takiej zmiany jest dobro dziecka. Sąd może ograniczyć kontakty, zakazać ich utrzymywania lub przeciwnie - uchylić takie ograniczenia. Zawsze decydować będzie dobro dziecka. Rodzic, który chciałby zmiany orzeczenia w kwestii kontaktów, powinien wnieść do sądu rejonowego odpowiedni wniosek. Podobnie jak w przypadku wniosku o zabezpieczenie, pismo takie po ostatniej zmianie przepisów podlega opłacie w wysokości 100 zł.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2017 r., poz. 682 z późn. zm.);

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 1460 z późn. zm.);

Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (j. t. Dz. U. z 2019 r., poz. 785 z późn. zm.).

Polecamy serwis: Kontakty z dzieckiem