Symulacja coraz częstszą przyczyną nieważności małżeństwa kościelnego [WYWIAD]

Dowodzenie może być trudne, te trudności mogą wynikać z różnych racji. Po pierwsze, takim koronnym dowodem jest przyznanie się osoby wykluczającej coś. Trudność polega jednak na tym, iż nie zawsze wykluczający bierze udział w procesie. Strona powodowa może przecież zaproponować ten tytuł po stronie pozwanej. Nie zawsze też – nomen omen – symulujący chce się przyznać. Pomijam już sytuację postawienia pod znakiem zapytania jego wiarygodności, która przecież już raz „zaszwankowała”. Po drugie, dowodem zwykle są zeznania świadków. Przy tym z kolei środku dowodowym trudność może polegać na tym, iż symulant nie zawsze rozpowiada innym, jaka jest jego prawdziwa wola. Pomijam taki niuans, iż gdy nawet artykułuje on to innym, to sąd czyni rozróżnienie pomiędzy pozyskaniem wiedzy w tym zakresie przed ślubem a pozyskaniem jej po ślubie, gdy strona miała już na uwadze tzw. swój interes. Mimo tych trudności jest naturalnie możliwe otrzymanie wyroku pozytywnego, gdyż bierze się pod uwagę nie tylko słowa, ale i konkretne zachowania strony symulującej.

Jakie to mogą być zachowania?

Na przykład gdy strona wyklucza dzieci, to raczej będzie stosowała antykoncepcję. Gdy strona wyklucza wierność, może dochodzić do zdrad.

Co w sytuacji, gdy nie mamy pewności, że rzeczywiście istnieje symulacja? Czy proces może być wówczas prowadzony z kilku tytułów?

Pytanie głębokie. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby prowadzić proces z kilku tytułów – co jest warte zaakcentowania – po tej samej stronie procesowej, gdy jest tylko ku temu zasadność. Natomiast według innej zasady, z niektórych tytułów nie można orzekać nieważności małżeństwa niejako naraz po tej samej stronie. Przykładowo dotyczy to orzeczenia nieważności z tytułu niezdolności i symulacji, a dalej z przyczyny symulacji całkowitej i częściowej, następnie z przymusu i bojaźni oraz symulacji całkowitej.

Dla zobrazowania problemu posłużmy się kilkoma przykładami.

X może nie chcieć mieć potomstwa, ale to niechcenie może mieć swoje źródło w jego niezdolności natury psychicznej w postaci jadłowstrętu psychicznego. Albo też inny przykład: Y może nie chcieć być wiernym, ale również ma to swoje źródło w jakimś psychicznym zaburzeniu, czyli w niezdolności natury psychicznej w postaci na przykład hiperseksualizmu. I na koniec ostatni jeszcze przykład: Z może nie chcieć zawierać małżeństwa, jak i nie chcieć mieć potomstwa. Wiemy już jednak, iż symulacja zgody to owszem niechcenie wyjścia za mąż czy ożenienia się. Wykluczenie potomstwa to nic innego jak chcenie wstąpienia w związek małżeński, a niechcenie „tylko” dziecka. Dużo zależy tu od środków dowodowych.

Wspominała Pani, iż negatywną konsekwencją symulacji może być zakaz zawarcia w przyszłości małżeństwa. Czy to oznacza, iż osoba symulująca po wyroku orzekającym nieważność małżeństwa nie będzie mogła w przyszłości wziąć ślubu?

Tu można uczynić pewną analogię do rozważanej już niezdolności natury psychicznej do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich. Także przy symulacji może bowiem pojawić się zakaz zawarcia nowego kościelnego ślubu. Zakaz można jednak cofnąć. Wreszcie nie powinno się zapominać czy pomijać tego, iż przez zakaz chodzi o ochronę przyszłej rodziny, przyszłego małżeństwa. Chodzi o to, aby nie doszło kolejny już raz do nieważnego zawarcia małżeństwa, Celem jest tu przede wszystkim wyeliminowanie ewentualnego dramatu drugiej strony związku.

Bardzo dziękuję za rozmowę.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny