REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wielkie zmiany w testamentach i spadkach. Będzie testament audiowizualny [projekt nowelizacji kodeksu cywilnego]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Wielkie zmiany w testamentach i spadkach. Testament audiowizualny może tuż przed śmiercią nagrać rodzina testatora [projekt nowelizacji kodeksu cywilnego]
Wielkie zmiany w testamentach i spadkach. Testament audiowizualny może tuż przed śmiercią nagrać rodzina testatora [projekt nowelizacji kodeksu cywilnego]
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rząd opublikował projekt nowelizacji kodeksu cywilnego. Wprowadza istotne zmiany w testamentach. Dopuszczono możliwość nagrania testamentu w formie zapisu obrazu i dźwięku. Co więcej takiego nagrania może dokonać osoba będąca obok testatora-spadkodawcy (w tym tuż przed jego śmiercią).

Z uwagi na możliwość sfałszowania takiego testamentu sąd będzie badał stan świadomości spadkobiercy.

REKLAMA

Testament audiowizualny

REKLAMA

W praktyce testatorzy często podejmują decyzje o sporządzeniu testamentu w ostatnich chwilach życia, kiedy sporządzenie go w „zwykłej” formie ustnej może być niemożliwe z powodu braku wystarczającej liczby świadków, którzy mogliby zapamiętać i w ten sposób utrwalić treść testamentu ustnego. Utrudnione może być także sporządzenie testamentu w formie pisemnej lub notarialnej, na przykład z uwagi na nagłość zdarzenia powodującego zagrożenie życia. W takich okolicznościach będzie można wyrazić ostatnią wolę w nowy sposób. 

Ustawodawca doda nowy art. 952 § 11 k.c. regulującego nowy sposób sporządzenia testamentu ustnego – testament ustny audiowizualny. Będzie on utrwalony za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk na trwałym nośniku informacji, umożliwiającym ich odtworzenie. Umożliwi to testowanie jak największej liczbie osób będących w sytuacji zagrożenia życia. Większa liczba sposobów sporządzenia testamentów ułatwi testatorowi rozrządzenie własnym majątkiem na wypadek jego śmierci. Jednocześnie ryzyko sfałszowania tego typu testamentów, na przykład za pomocą sztucznej inteligencji, sprawia, że testament ustny audiowizualny nie będzie zaliczany do formy zwykłej, a szczególnej (podobnie jak testament ustny sporządzany z udziałem świadków). 

UWAGA! Sąd zbada stan świadomości i swobody testatora w chwili testowania. 

Pojęcie trwałego nośnika jest zdefiniowane w ustawach szczególnych, a sądy powinny móc elastycznie określać na czym polegało zarejestrowanie obrazu i dźwięku w danym przypadku. Utrwalenia może dokonać zarówno sam testator jak i inna osoba. Spadkodawca w oświadczeniu powinien podać miejsce i datę sporządzenia testamentu. Nie będzie zaś konieczna obecność świadków. Każda osoba posiadająca dostęp do trwałego nośnika informacji, na którym utrwalony  został testament ustny audiowizualny będzie zobowiązania dostarczyć go do sądu w terminie miesiąca od jego sporządzenia lub 3 miesięcy od chwili śmierci spadkodawcy. Sąd sporządzi protokół z odtworzenia takiego testamentu stosując dotychczasowe przepisy o protokole otwarcia i ogłoszenia testamentu. Nośnik będzie przechowywany w szafie pancernej sądu. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dla tego testamentu obowiązywać będą takie reguły (szczegółowe):

REKLAMA

1) Jeżeli wskutek szczególnych i nagłych okoliczności, uzasadniających obawę rychłej śmierci spadkodawcy, zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków - Odmiennie niż dotychczas, do sporządzenia testamentu nie wystarczy samo istnienie samej obawy rychłej śmierci spadkodawcy jak i samo istnienie szczególnych okoliczności wskutek których zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione. Proponowane rozwiązanie prowadzi do połączenia tych przesłanek, a dodatkowo, aby można było sporządzić testament ustny, szczególne okoliczności będą musiały wystąpić nagle. 

2) W okolicznościach, o których mowa powyżej, testament może zostać również sporządzony w ten sposób, że ustne oświadczenie spadkodawcy, obejmujące również podanie miejsca i daty jego sporządzenia oraz wskazanie tych okoliczności, zostanie utrwalone za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk na trwałym nośniku informacji, umożliwiającym ich odtworzenie (testament ustny audiowizualny).

3) Treść testamentu ustnego stwierdza się niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu miesiąca od jego sporządzenia, w ten sposób, że jeden ze świadków spisze oświadczenie spadkodawcy wraz z podaniem miejsca i daty jego złożenia, miejsca i daty sporządzenia pisma oraz wskazaniem okoliczności, o których mowa w § 1, a pismo podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie.

4) Jeżeli treść testamentu ustnego nie została stwierdzona w sposób określony powyżej przed otwarciem spadku, można ją stwierdzić w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku wyłącznie przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Do zachowania powyższego terminu wystarczy złożenie, przed jego upływem, wniosku o przesłuchanie świadków, wraz z danymi świadków, umożliwiającymi ich wezwanie. Jeżeli przesłuchanie jednego lub większej liczby świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.

5) Treść testamentu ustnego audiowizualnego stwierdza się w ten sposób, że nośnik, na którym zarejestrowano oświadczenie spadkodawcy zostanie przekazany do sądu spadku nie później niż w terminie miesiąca od chwili sporządzenia oświadczenia, a po śmierci spadkodawcy w terminie trzech miesięcy od tej chwili. Sąd dokona oględzin nośnika i sporządzi protokół zawierający treść oświadczenia.

Skrócenie terminu skuteczności testamentu szczególnego

Nowelizacja art. 955 k.c. skraca termin mocy testamentu z sześciu do trzech miesięcy. Za takim rozwiązaniem przemawia to, że z czasem słabnie pamięć świadków złożonych oświadczeń i możliwość precyzyjnego powołania rzeczywistej woli spadkodawcy, a także fakt, że okoliczności uzasadniające szczególną formę testamentu mają zwykle charakter przejściowy i po ich ustaniu testator może sporządzić testament w formie zwykłej, o nieograniczonej czasowo mocy. Sformułowanie „traci moc” rozumieć, jako opisujące stan taki, jakby testament nie został sporządzony, a żadne z zawartych w nim rozrządzeń nie wywoływało skutków prawnych. Utrata mocy testamentu szczególnego następuje po upływie wskazanego w ustawie terminu od ustania okoliczności, które uzasadniały sporządzenie testamentu.

Rozszerzenie kręgu osób, wyłączonych z możliwości bycia świadkiem przy sporządzaniu testamentu

Projektowane w art. 957 k.c. uregulowanie wskazuje, że świadkami nie będą mogły być także osoby pozostające we wspólnym pożyciu z osobą, dla której w testamencie przewidziana została korzyść. Aby zrealizować cel przepisu w postaci zagwarantowania bezstronności świadka oraz aby zapewnić brak zewnętrznych wątpliwości osób trzecich względem tej bezstronności, od bycia świadkiem testamentu wyłączono krewnych do czwartego stopnia pokrewieństwa (tak, aby objąć kręgiem osób wyłączonych od bycia świadkiem rodzeństwo cioteczne beneficjenta spadku - sytuacje takie były dostrzegane w badaniach empirycznych). Świadkiem nie będzie mogła być również osoba uprawniona do reprezentacji osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, a także wspólnik lub akcjonariusz tej osoby prawnej lub jednostki, dla której przewidziano w testamencie jakąkolwiek korzyść. Powody wyłączenia, o których mowa w § 1 art. 957 k.c., będą trwały także pomimo ustania małżeństwa, orzeczenia separacji lub rozwiązania przysposobienia. W ustawie zostanie wyraźnie napisane, że wyłączenie dotyczy także małżonka rozwiedzionego lub pozostającego w separacji. Takie osoby mogą pozostawać w bliskich relacjach z osobami, które otrzymałyby korzyść z testamentu, co może wzbudzać wątpliwości co do bezstronności.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zasiłek pielęgnacyjny nadal dochodem w pomocy społecznej

Zgodnie z aktualnymi przepisami zasiłek pielęgnacyjny stanowi dochód, który MOPS uwzględnia przy ubieganiu się o świadczenia z pomocy społecznej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej aktualnie nie pracuje nad zmianą przepisów w tym zakresie. Tak wynika z odpowiedzi na petycję, która w tym roku wpłynęła do resortu rodziny.

W 2025 r. ZUS też zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to złożenie wniosku do 20 maja 2025 r.

Zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców – 20 maja 2025 r. to ostatni dzień na rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne, musisz uwzględnić to rozliczenie w dokumentach za kwiecień.

Wybory papieża: 135 kardynałów wybierze następcę papieża Franciszka. Jak przebiega konklawe?

135 kardynałów wybierze nowego papieża. Tak jak w 2013 r. Jak przebiega konklawe? Opowiada kardynał Rainer Maria Woelki, który uczestniczył w wyborze papieża Franciszka.

Czy była żona dziedziczy po byłym mężu i na odwrót?

Jak rozwód wpływa na dziedziczenie po byłym małżonku? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, czy też ustawowym. Oto ważne przepisy!

REKLAMA

Tysiąclecie Korony Polskiej: Warszawa, program na niedzielę, 27 kwietnia 2025 r.

Obchody Tysiąclecia Korony Polskiej już w niedzielę, 27 kwietnia 2025 r. Warszawa stanie się centrum ogólnopolskich obchodów tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski. W programie wyjątkowe wydarzenie o charakterze historyczno-kulturowym, na które wstęp będzie całkowicie bezpłatny. Czeka nas dzień pełen emocji, edukacji, zabawy i dumy narodowej. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów.

Dodatek do renty: Przecież niepełnosprawność to nie wybór. Nikt nie wybiera sobie wieku, w którym zachoruje czy ulegnie wypadkowi

Wciąż wpływają do rządu apele o szybkie wprowadzenie drugiego dodatku dla rencistów. Pierwszy otrzymują beneficjenci renty socjalnej. O podobny dodatek zabiegają renciści z tytułu niezdolności do pracy. W obu przypadkach nie chodzi o dodatek dla każdego rencisty. Musi on dodatkowo mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ten wymóg powoduje, że pokrzywdzeni czują się często renciści nie dysponujący tym orzeczeniem – pokrzywdzenie wynika z tego, że nie mogą liczyć na istotne podwyżki renty zasadniczej (z wyjątkiem podwyżek okołoinflacyjnych).

Pogrzeb papieża Franciszka [Transmisja NA ŻYWO]

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek, 21 kwietnia 2025 r. o godz. 7:35. Miał 88 lat. Przyczynami śmierci był udar mózgu i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Trumna z ciałem papieża Franciszka wystawiona jest w bazylice Św. Piotra. Wierni mogą oddać mu hołd. O godz. 20:00 rozpocznie się obrzęd zamknięcia trumny przed sobotnią ceremonią pogrzebową.

Dyskryminacja cudzoziemców w warszawskim urzędzie? RPO żąda wyjaśnień

Cudzoziemiec chciał zarejestrować auto, ale urząd odmówił przyjęcia go poza wyznaczonymi godzinami dla obcokrajowców. Rzecznik Praw Obywatelskich mówi wprost: to może być naruszenie zasad równego traktowania. RPO domaga się pilnych wyjaśnień i zmian w warszawskich urzędach.

REKLAMA

Kamery monitoringu w szpitalu, w gabinecie zabiegowym. Nagrania przechowywane 3 miesiące. Krytyka płynie od RPO, UODO i NIK. MZ: nie wpłynęły żadne skargi i wzrosło bezpieczeństwo pacjentów

Od prawie dwóch lat zmienione przepisy ustawy o działalności leczniczej pozwalają kierownikom podmiotów leczniczych na szersze stosowanie monitoringu wizyjnego (kamery) w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Zdaniem obywateli, a także Rzecznika Praw Obywatelskich te przepisy nadmiernie ingerują w prawo do prywatności i ochronę danych osobowych pacjentów. RPO Marcin Wiącek kieruje w tej sprawie pisma do ministra zdrowia. A ten odpisał, że przepisy są dobre, bo zwiększają bezpieczeństwo pacjentów. W najnowszym piśmie RPO argumentuje, że określenie przesłanek monitoringu w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych powinno znaleźć się w przepisach rangi ustawowej. Rzecznik wskazuje też niepokojącą praktykę stosowania kamer w gabinetach lekarskich i zabiegowych, co zauważyły też inne instytucje państwowe: Najwyższa Izba Kontroli i Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych.

Krótszy tydzień pracy: 28 kwietnia 2025 r. MRPiPS przedstawi kolejny etap zmian. Pracodawcy: lepsze stopniowe zmniejszanie czasu pracy o 2-5 godzin w tygodniu

Zgodnie z zapowiedziami, jeszcze w kwietniu 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ma zaprezentować założenia programu ograniczającego tydzień pracy z pięciu do czterech dni przy jednoczesnym zachowaniu obecnej wysokości wynagrodzenia. Rozwiązania te są promowane przez Minister Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk, a jednocześnie mocno sceptycznie przyjmowane przez przedsiębiorców. – To na pewno nie jest czas na takie zmiany. Taka dyskusja w tym momencie ma charakter teoretyczny, żeby nie powiedzieć, że nieco wirtualny – mówi Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie.

REKLAMA