REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto otrzyma niższy zachowek?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Szmigiel
testament, niegodność dziedziczenia, usiłowanie, przestępstwo umyślne
testament, niegodność dziedziczenia, usiłowanie, przestępstwo umyślne

REKLAMA

REKLAMA

W pewnych okolicznościach osoba uprawniona do zachowku nie otrzyma go w pełnej wysokości lub wcale. Od kogo dochodzić wypłaty zachowku w takiej sytuacji?

Z zachowkiem mamy do czynienia  kiedy zmarły spisał testament i na tej podstawie dochodzi do dziedziczenia. Jeżeli dziedziczenie odbywa się na podstawie ustawy nie spotykamy się z zachowkiem. Zachowek przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom zmarłego, jeżeli zmarły nie miał dzieci. Obowiązek wypłaty zachowku spoczywa na spadkobiercach zmarłego oraz zapisobiorcach windykacyjnych.  Wypłata zachowku następuje tylko i wyłącznie w pieniądzach. Nie jest  możliwe wydanie uprawnionemu przedmiotów należących do spadku tytułem zachowku. Wypłacana jest cała kwota zachowku. Możliwe jest również żądanie uzupełnienia sumy pieniężnej należnej do pokrycia należnego zachowku, kiedy np. uprawniony do zachowku otrzymał darowiznę od spadkodawcy.

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz: Jak napisać odpowiedź na pozew?

Wysokość zachowku

Osoby trwale niezdolne do pracy i niepełnoletnie w chwili śmierci spadkodawcy uprawnieni są do zachowku w wysokości dwóch trzecich wartości udziału spadkowego, który by im przypadł w razie dziedziczenia ustawowego. Pozostałe osoby uprawnione otrzymują  połowę wartości tego udziału, czyli jedną szóstą.  

Przy obliczaniu zachowku dolicza się do spadku zapis windykacyjny oraz darowiznę uczynioną przez spadkodawcę. Nie doliczamy drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych w danych warunkach, ani darowizn dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, oraz darowizn na rzecz osób nie będących spadkobiercami, ani uprawnionymi do zachowku. Przy obliczaniu zachowku dla małżonka zmarłego nie doliczamy do spadku darowizn, które spadkodawca uczynił przed zawarciem z nim małżeństwa. Przy obliczaniu zachowku należnego dziecku zmarłego nie dolicza się do spadku darowizn czynionych przez spadkodawcę w czasie kiedy nie miał  jeszcze dzieci.

REKLAMA

Kup ebook: Zachowek - uprawnieni, obliczanie, wydziedziczenie

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Do zachowku należnego zstępnemu, na należny mu zachowek dolicza się koszty wychowania i wykształcenia zstępnego, jeżeli koszty te przekraczają zwyczajowo przyjęte sumy w danym środowisku.

Kiedy zapłacimy mniejszy zachowek lub nie zapłacimy go wcale?

Przedawnienie

Po pierwsze spadkobierca może odmówić wypłaty zachowku, kiedy roszczenie o wypłatę zachowku przedawniło się.

Roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo jego uzupełnienia przedawnia się z upływem pięciu lat od ogłoszenia testamentu.

Jeżeli roszczenie o uzupełnienie zachowku wnosimy przeciwko osobie zobowiązanej do wypłaty takiego zachowku z tytułu otrzymanego od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny roszczenie przedawnia się z upływem pięciu lat od dnia otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy).

Wydziedziczenie

Drugą sytuacją, w której nie będziemy musieli wypłacić zachowku uprawnionemu, będzie wydziedziczenie uprawnionego do zachowku.

Wydziedziczenia dokonuje spadkodawca w testamencie. Polega ono na pozbawieniu zstępnych, małżonka i rodziców prawa do zachowku. Powodami wydziedziczenia są:

1)      uporczywe postępowanie wbrew woli spadkodawcy w sposób niezgodny z zasadami współżycia społecznego;

2)      popełnienie przestępstwa umyślnego przeciwko życiu, zdrowiu, wolności albo rażącej obrazy czci względem spadkodawcy, albo jednej z najbliższych mu osób;

3)      uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

W testamencie spadkodawca musi podać powody wydziedziczenia. Jeżeli spadkodawca przebaczył uprawnionemu do zachowku, nie może go wydziedziczyć.

Dzieci wydziedziczonego są uprawnieni do zachowku, chociażby wydziedziczony nadal żył.  

Niegodność dziedziczenia

Kolejną sytuacją w której uprawniony do zachowku nie otrzyma go jest uznanie uprawnionego za niegodnego dziedziczenia.

Niegodność dziedziczenia może być przyczyną pozbawienia prawa do zachowku tylko po stwierdzeniu tej niegodności przez sąd. Przyczynami uznania za niegodnego mogą być:

  • zniszczenie, ukrycie lub przerobienie testamentu spadkodawcy lub świadome skorzystanie z takiej sytuacji, kiedy czynności tych dokonała inna osoba;
  • dopuszczenie się umyślnego ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy. Przestępstwo może nastąpić również w formie usiłowania, podżegania lub pomocnictwa;
  • nakłanianie spadkodawcy do sporządzenia testamentu w określonej treści podstępem lub groźbą.

Z żądaniem o uznanie za niegodnego dziedziczenia może wystąpić do sądu każdy kto ma w tym interes. Może to więc być osoba zobowiązana do zapłaty zachowku, wierzyciel takiej osoby,  prokurator lub nawet osoba, która ma moralny interes w uznaniu kogoś za niegodnego.

Kwotę zachowku obniżyć można o wspomniane już potrącenia o kwoty darowizn, wykształcenia, wychowania. Jeżeli do zachowku uprawniony jest wnuk spadkodawcy, jego zachowek pomniejszany jest o wszelkie darowizny i zapisy windykacyjne poczynione na rzecz jego rodzica.

Zobacz: Zasiłek rodzinny w 2012 r.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: W 2026 r. nowe zaświadczenia dla pracodawcy. A w nich potwierdzenia okresów potrzebnych do przeliczenia stażu pracy. Wnioski tylko przez PUE ZUS

Kto składa wnioski i otrzymuje zaświadczenia z ZUS? Pracownicy, którzy będą mieli 2 lata na wdrożenie najnowszego przywileju z Kodeksu Pracy. Polega on na ponownym przeliczeniu okresu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w nim umów cywilnoprawnych i prowadzenia własnej firmy. Np. w 2026 r. pracodawca doliczy pracownikowi do okresu zatrudnienia (staż pracy) 4 lata przepracowane na umowie zlecenia z okresu studiów w 2018 r. Dzięki temu będzie miał dłuższy urlop (26 dni a nie 20 dni) czy wyższą odprawę. UWAGA! Pracodawca nie załatwi dokumentów niezbędnych do przeliczenia stażu pracy za pracownika. Musi mieć dokument (zaświadczenie) będący podstawą prawną. To wystawia ZUS tylko na wniosek pracownika.

Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

REKLAMA

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

REKLAMA

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

REKLAMA