Jak dzielić spadek?

Stopień trudności: zmienny.

Wymagane dokumenty: postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku.

Koszt: zmienny.

Krok 1: Szacowanie spadku

Spadek należy oszacować, a także określić jakie przedmioty (i prawa wchodzą w jego skład). Oznacza to, że spadkobiercy powinni podjąć działania, mające na celu sprawdzenie, czy i jaki spadek mogą otrzymać.

Spadkodawcy ustawowi powinni się śpieszyć – dla nich co do zasady istotnym terminem jest pół roku od otwarcia spadku – w tym terminie powinni złożyć oświadczenie o przyjęciu, lub odrzuceniu spadku.

Oświadczenie jest istotne przy dużych długach spadkowych- wówczas spadek można przyjąć z dobrodziejstwem inwentarza, lub wręcz odrzucić. Po upływie terminu, spadek uznaje się za przyjęty wprost.

Dla spadkobierców testamentowych termin również wynosi pół roku ale zazwyczaj inaczej się go nalicza:

• od dnia w którym dowiedzieli się o podstawie dziedziczenia - jeśli więc wiedzieli, że spadkodawca powołał ich w testamencie,
• od dnia jego śmierci (jak powyżej),
• jeśli dowiedział się podczas ogłoszenia testamentu – od dnia ogłoszenia.

Jeśli spadkobiercy (a wystarczy że tylko jeden) przyjmą spadek z dobrodziejstwem inwentarza, sąd zarządza sporządzenie inwentarz – czyli „spisu” i oszacowania przedmiotów spadku – dokonuje tego komornik.

Osoby poniżej 18 roku życia, dziedziczą automatycznie z dobrodziejstwem inwentarza.

Należy pamiętać, że w skład spadku wchodzą nie tylko przedmioty, ale także zdeponowane na rachunkach bankowych pieniądze (chyba że spadkodawca postanowił inaczej – i zastrzegł że oszczędności powinny być przekazane odpowiedniej osobie), kwota zebrana na OFE, udziały i akcje, oraz wierzytelności.

Należy sprawdzić (o ile się tego nie wie) wszystkie te rzeczy. Część z nich można uzyskać z publicznych rejestrów (udziały, akcje), część wymaga udania się do odpowiedniej instytucji, lub przejrzenia ksiąg rachunkowych przedsiębiorstwa.

Czasami akt zgonu nie wystarczy- konieczne będzie przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

Zobacz: Jak napisać wniosek o dział spadku

Po sporządzeniu spisu przedmiotów należących do spadku, lub w oparciu o inwentarz, należy przystąpić do obliczania „schedy spadkowej”.

Obliczanie schedy spadkowej jest analogiczne do wyliczania zachowku- wiąże się z obowiązkiem zaliczania darowizn – jednak bardziej ograniczonym:

• dotyczy wyłącznie spadkodawców ustawowych – przy dziedziczeniu ustawowym,

• dotyczy wyłącznie – dziedziczenie zstępnych (dzieci, wnuków) oraz małżonka spadkodawcy.

Oznacza to, że w sytuacji, w której dziedziczy małżonek łącznie z rodzicami, lub rodzeństwem , albo kiedy dziedziczą rodzice i rodzeństwo- zaliczanie nie następuje.