REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spadek po rodzicach – zasady dziedziczenia, formalności, podatek

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Prawo, spadki 2018/ Fot. Fotolia
Prawo, spadki 2018/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Dzieci oraz małżonek w pierwszej kolejności dziedziczą z ustawy spadek po rodzicach. W jakich częściach? Jakich formalności powinni dopełnić? Co z dziedziczeniem na podstawie testamentu i podatkiem od spadku?

Na podstawie testamentu

Jeżeli rodzic sporządził ważny testament, wówczas spadek po nim odziedziczy osoba wskazana jako spadkobierca.Co w sytuacji, gdy rodzic pominie któreś ze swoich dzieci?

REKLAMA

REKLAMA

Zgodnie z testamentem notarialnym do całego spadku po panu Romanie został powołany jeden z jego trzech synów. Każdy z pozostałych synów jest zatem uprawniony do zachowku.

Stanowi o tym art. 991 Kodeksu cywilnego:

„Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału (zachowek).”

REKLAMA

Zobacz również: Zachowek - ile komu się należy i jak go uzyskać?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli rodzic powołał do spadku lub do oznaczonej części spadku kilku spadkobierców, nie określając ich udziałów spadkowych, dziedziczą oni w częściach równych.

Polecamy : Poradnik Gazety Prawnej 9/18 Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

Spadek po rodzicu z ustawy

Do dziedziczenia ustawowego dochodzi wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu albo żadna z osób wskazanych w testamencie nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Zobacz również: Odrzucenie spadku przez jednego ze spadkobierców testamentowych

Co do zasady nie może być spadkobiercą osoba, która nie żyje w chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Wyjątkiem jest tu dziecko już poczęte, które zostanie spadkobiercą, jeśli urodzi się żywe.

Za osobę, która nie dożyła otwarcia spadku uznaje się także spadkobiercę niegodnego.

Zobacz również: Niegodność dziedziczenia

Dzieci oraz małżonek spadkodawcy dziedziczą w częściach równych. Część przypadająca małżonkowi nie może być jednak mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Pan Józef nie zostawił testamentu. Do dziedziczenia ustawowego uprawniona jest jego żona oraz czworo dzieci. Zgodnie z Kodeksem cywilnym żona powinna odziedziczyć jedną czwartą całości spadku. Pozostała część (trzy czwarte) przypadnie do podziału pomiędzy czworo dzieci. Każde z nich odziedziczy zatem trzy szesnaste całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

W chwili śmierci Pani Renaty żyją jej dzieci: dwie córki. Mąż zmarł, gdy dzieci były w wieku szkolnym. Pani Renata miała jeszcze syna, który zmarł dwa lata przed jej śmiercią, pozostawiając dwóch synów. Pani Renata nie sporządziła testamentu. Do spadku po niej będą zatem uprawnione córki oraz wnuki (synowie syna). Każda z córek odziedziczy po jednej trzeciej spadku, natomiast każdy z wnuków po jednej szóstej.

Wspólnota majątkowa rodziców

Wspólność majątkowa powstaje z chwilą zawarcia małżeństwa (art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Co do zasady małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Po śmierci jednego z nich wspólny majątek podlega przepisom o współwłasności w częściach ułamkowych.

Pani Jadwiga i pan Igor w czasie trwania małżeństwa wspólnie kupili mieszkanie. Po śmierci pana Igora osobami uprawnionymi z ustawy do dziedziczenia po nim są jego żona oraz dwoje dzieci. W związku z tym, iż mieszkanie wchodziło w skład majątku wspólnego małżonków, dziedziczeniu będzie podlegał udział w nim, wynoszący ½. Pani Jadwidze będzie zatem przysługiwał udział wynoszący 2/3, każdej z córek zaś po 1/6.

Stwierdzenie nabycia spadku po rodzicu

Po śmierci rodzica warto uregulować sprawy spadkowe. Można to zrobić w sądzie lub u notariusza. O ile formalności w sądzie można dokonać w każdym przypadku, to instytucja notarialnego poświadczenia dziedziczenia przewiduje kilka wyjątków.

Przede wszystkim notariusz nie poświadczy dziedziczenia, jeżeli spadkobierca zmarł przed dniem 1 lipca 1984 r. Ponadto, nie jest możliwe uzyskanie poświadczenia od notariusza, jeżeli ma ono nastąpić na podstawie testamentu szczególnego. Kolejnym wyjątkiem jest sytuacja, gdy spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadając żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą, to również będziemy musieli udać się do sądu.

Sąd może również stwierdzić nabycie spadku w toku postępowania o dział spadku.

Zwolnienie podatkowe

Spadek po rodzicach może być zwolniony z podatku od spadków i darowizn. Warunkiem jest tu jednak zgłoszenie nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Zobacz również: Podatek od spadków i darowizn - jakie są grupy podatkowe?

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Umiarkowany stopień niepełnosprawności. Co przysługuje [LISTA 2026]

Osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności nierzadko zastanawiają się nad tym, na jakiego rodzaju wsparcie mogą liczyć. Co daje orzeczenie? Jakie są przywileje w pracy? Czy w 2026 r. wzrosną kwoty dostępnych świadczeń i zasiłków? Co z kryteriami dochodowymi? Kto może dostać świadczenie wspierające z ZUS? Prezentujemy najważniejsze zasady w MOPS, PFRON i nie tylko.

Sąd unieważnił kredyt hipoteczny z WIBOR-em. W umowie zabrakło tych ważnych informacji. Co to oznacza dla innych kredytobiorców?

W dniu 23 października 2025 r. Sąd Okręgowy w Suwałkach, I Wydział Cywilny sygn. akt I C 600/23 unieważnił umowę kredytu hipotecznego opartego na stawce referencyjnej WIBOR, zawartą w 2021 r. z BNP Paribas Bank Polski S.A. To ważny sygnał dla rynku - sądy coraz uważniej przyglądają się przejrzystości umów kredytowych i temu, czy konsument ma realną szansę zrozumieć mechanizm oprocentowania.

Urlop regeneracyjny dla wszystkich. Aż 3 miesiące płatnego wolnego po spełnieniu prostych warunków. Od kiedy będzie można korzystać?

Czy już niedługo każdy pracownik będzie mógł skorzystać aż z 3 miesięcy płatnego wolnego co 7 lat? Jedynym warunkiem, który trzeba by spełnić, byłoby odpowiednio długie świadczenie pracy na rzecz jednego pracodawcy. Problemy zdrowotne nie byłyby warunkiem udzielenia wolnego.

Choroba się przedłuża i kończy się zasiłek chorobowy? ZUS: bez obaw – jest jeszcze świadczenie rehabilitacyjne. Jak je uzyskać?

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

REKLAMA

Zasiłek z MOPS na pogrzeb. Od 1 stycznia 2026 r. nowe zasady

Zasiłki celowe na pogrzeb gminy będą wypłacały bez limitu kwotowego i dochodowego. Nie każdy jednak będzie mógł takie świadczenie uzyskać. Nowe przepisy są w tym zakresie restrykcyjne i w zasadzie dają prawo do wsparcia w sytuacjach wyjątkowych. Jakie są nowe zasady na 2026 rok?

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie czekaj na oficjalne informacje! Już teraz możemy z dużą dokładnością przewidzieć, ile wyniesie trzynastka w 2026 roku. Nasze wyliczenia oparte są na danych z GUS i aktualnych przepisach. Sprawdź w naszym artykule szczegółowe kalkulacje i dowiedz się, ile możesz otrzymać.

Rozliczasz się ze znajomymi blikiem? Uważaj na skarbówkę. Urzędy śledzą operacje, których dokonujemy, a relacje towarzyskie ich nie obchodzą

Rozliczenia między rodziną i znajomymi nigdy wcześniej nie były tak nieskomplikowane od strony technicznej, jak obecnie. Wystarczy kilka sekund by oddać dług, pokryć część rachunku za kolację, czy zrobić zrzutkę na prezent. Warto jednak pamiętać o tym, że z perspektywy urzędu skarbowego dokonywane przelewy mogą wyglądać inaczej, niż z naszej.

Czy NBP oprócz rezerw złota utworzy rezerwę bitcoina?

Narodowy Bank Polski zgromadził już blisko 520 ton złota, co plasuje nasz kraj w czołówce największych posiadaczy kruszcu na świecie. W obliczu globalnych zmian pojawia się jednak pytanie: czy złoto wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju i kiedy Polska zdecyduje się sięgnąć także po bitcoina? Eksperci podpowiadają kiedy i jak tego dokonać!

REKLAMA

Nowe uprawnienia PIP od 1 stycznia 2026 r. - decyzje zamiast sądu, wyższe kary i kontrole zdalne. Co jeszcze się zmieni?

Od początku 2026 roku najprawdopodobniej wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia projektu nowelizacji ustawy o PIP oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców. Warto zaznaczyć na wstępie, że projekt ten na dzień 30 października 2025 r. nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu.

Chcesz mieć byle jaką emeryturę? Wypłacaj pieniądze z PPK na bieżące wydatki

Polska się starzeje, a pracowników ubywa. Co to oznacza dla przyszłych emerytów? Raport GUS nie pozostawia złudzeń - obciążenie systemu emerytalnego będzie coraz większe. W obliczu tych wyzwań Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) stają się kluczem do finansowej stabilności na jesień życia. Tomasz Orlik, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PFR TFI wyjaśnia dlaczego PPK to nie tylko oszczędności, ale i inwestycja w Twoją przyszłość, którą warto potraktować długoterminowo.

REKLAMA