Tematy - Prawo - Pozbawienie wolności, Skazany - INFOR.PL

Polskie prawo wykonawcze przewiduje możliwość fakultatywnego odroczenia wykonania kary pozbawiania wolności przez sąd. Dla zastosowania wymienionej instytucji podstawowe znaczenie mają okoliczności dotyczące osoby samego skazanego. Przepisy modyfikują także zasady odraczania wykonania kary na korzyść kobiet ciężarnych oraz matek sprawujących opiekę nad dzieckiem do lat trzech po porodzie.

Kara pozbawienia wolności to kara najsurowsza ze wszystkich jakie przewiduje polski kodeks karny. Jej stosowanie uzasadnione jest w odniesieniu do sprawców najsurowszych przestępstw. Orzekanie kary pozbawienia wolności powinno być ostatecznością (ultima ratio). Kodeks postępowania wykonawczego w przepisie skierowanym przede wszystkim do organów postępowania wykonawczego określa cele, jakie spełnić powinna kara pozbawienia wolności.

Sąd wymierza karę w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy oraz uwzględniając stopień społecznej szkodliwości. Sąd w każdym przypadku wymierzając karę pobawienia wolności musi mieć na uwadze także cele jakie ma osiągnąć sankcja zarówno u samego skazanego jak i w społeczeństwie.

W razie skazania na karę pozbawienia wolności lub karę 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. Sąd może na wniosek skazanego zarządzić zatarcie skazania już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolności nie przekraczała 3 lat.

Aby móc ubiegać się o przedterminowe zwolnienie sprawca musi odbyć część kary. O tym, jaka część kary musi zostać wykonana decydują przepisy prawa. Co do zasady skazany musi odbyć połowę orzeczonej kary.

Drugą wymienioną w kodeksie karnym karą jest ograniczenie wolności. Jest to kara nieizolacyjna, wymierzana najczęściej za lżejsze przestępstwa. Może ona jednak przybierać wiele postaci.

Zgodnie z art. 106 kodeksu karnego z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe. W takiej sytuacji wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Nie każdy przestępca może jednak liczyć na dobrodziejstwo jakim jest zatarcie skazania.

Najsurowszą karą przewidziana przez polski kodeks karny jest kara dożywotniego pozbawienia wolności. Jest to kara orzekana za najcięższe przestępstwa. Jest ona substytutem kary śmierci.

Jeżeli sprawca w okresie próby łamie porządek prawny wtedy sąd może a w niektórych wypadkach nawet musi orzec wykonanie kary. Kodeks bowiem wymienia zarówno obligatoryjne jak i fakultatywne przesłanki do wykonania kary.

Skazany, wobec którego zastosowano przedterminowe zwolnienie poddawany jest próbie. Oznacza to, że w określonym przez sąd czasie musi przestrzegać porządku prawnego. Jeżeli natomiast nie stosowałoby się do przepisów prawa wtedy sąd może odwołać warunkowe zwolnienie.

Według planów Ministerstwa Sprawiedliwości od 2012 roku system dozoru elektronicznego będzie uruchomiony w całym kraju. Obejmie tez stadionowych chuliganów.

Dozór elektroniczny jest alternatywną karą w stosunku do kary pozbawienia wolności. Nowelizacja ustawy o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego zakłada, że dozorem zostaną objęte osoby skazane na karę do roku pozbawienia wolności.

Pracujący więzień powinien otrzymywać co najmniej płacę minimalną, tak orzekł Trybunał Konstytucyjny (TK). W wydanym 23 lutego 2010 r. wyroku (P 20/09), TK uznał za niezgodny z konstytucją art. 123 kodeksu karnego wykonawczego, stanowiący iż wynagrodzenie skazanego powinno być ustalone w sposób zapewniający uzyskanie przynajmniej połowy minimalnego wynagrodzenia, przy przepracowaniu miesięcznego wymiaru czasu.

Kurator sądowy wykonujący nadzór nad osoba pozbawioną wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE) będzie mógł zdecydować czy spotka się ze skazanym osobiście czy wyda mu polecenia przy pomocy urządzenia stacjonarnego, znajdującego się w jego domu.

W zależności od postępów leczenia sprawcy określonego w art. 96 § 1 sąd może go skierować, na okres próby od 6 miesięcy do lat 2, na leczenie ambulatoryjne lub rehabilitację w placówce leczniczo-rehabilitacyjnej, oddając go równocześnie pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym.

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo popełnione w związku z uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego, sąd może orzec umieszczenie sprawcy w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego, jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przestępstwa związanego z tym uzależnieniem.

Skazując sprawcę na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo popełnione w stanie ograniczonej poczytalności określonej w art. 31 § 2, sąd może orzec umieszczenie sprawcy w zakładzie karnym, w którym stosuje się szczególne środki lecznicze lub rehabilitacyjne.

Jeżeli sprawca popełnia w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

Jeżeli najsurowszą karą orzeczoną za jedno ze zbiegających się przestępstw jest kara 25 lat pozbawienia wolności albo dożywotniego pozbawienia wolności, orzeka się tę karę jako karę łączną; w wypadku zbiegu dwóch lub więcej kar 25 lat pozbawienia wolności sąd może orzec jako karę łączną karę dożywotniego pozbawienia wolności – artykuł 88 kodeksu karnego.

W razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Sąd może po upływie połowy okresu, na które orzeczono środki karne wymienione w artykule 39 pkt. 1 – 3, uznać je za wykonane, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok.

Przepisy art. 78 § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do sumy dwóch lub więcej nie podlegających łącznie kar pozbawienia wolności, które skazany ma odbyć kolejno; przepis art. 78 § 2 stosuje się chociażby jedno z przestępstw popełniono w warunkach określonych w art. 64 kodeksu karnego. Skazanego można, niezależnie od warunków określonych w art. 78 § 1 lub 2, zwolnić warunkowo po odbyciu 15 lat pobawienia wolności.

Skazanego na karę pozbawienia wolności sąd może warunkowo zwolnić z odbycia reszty kary tylko wówczas, gdy jego postawa, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, okoliczności jego popełnienia oraz zachowanie po popełnieniu przestępstwa i w czasie odbywania kary uzasadniają przekonanie, iż skazany po zwolnieniu będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. W szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd wymierzając karę pozbawienia wolności może wyznaczyć surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia niż przewidziane w art. 78 kodeksu karnego.

Zawieszając wykonanie kary pozbawienia wolności sąd może w okresie próby oddać skazanego pod dozór. Jego celem nie jest jednak zwiększenie dolegliwości poprzez ograniczenie wolności skazanego.

Warunkowe zawieszenie wykonania kary może wiązać się z nałożeniem na skazanego pewnych obowiązków. Jest ono zawsze fakultatywne. Katalog obowiązków, jakie sąd ma prawo nałożyć na sprawcę przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary, służy takiemu ukształtowaniu sprawcy, aby spełniony został cel w postaci zapobieżenia ponownemu popełnieniu przestępstwa.

Na poczet orzeczonej kary zalicza się okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, zaokrąglając do pełnego dnia, przy czym jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności równa się jednemu dniowi kary pozbawienia wolności, dwóm dniom kary ograniczenia wolności lub dwóm stawkom dziennym grzywny. Na poczet orzeczonych środków karnych, o których mowa w art. 39 pkt. 2-3 zalicza się okres rzeczywistego stosowania odpowiadających im rodzajowo środków zapobiegawczych, wymienionych w art. 275 lub 276 kodeksu karnego.

Kurator organizuje i prowadzi działania mające na celu pomoc skazanemu w społecznej readaptacji, to znaczy - ma pomóc wrócić skazanemu na zgodną z prawem drogę życia.

Skazany, który został oddany pod dozór kuratora , czy to z powodu przedterminowego zwolnienia czy z powodu wyroku karnego i orzeczonej kary pozbawienia wolności w zawieszeniu - obowiązany jest do przestrzegania obowiązków ustanowionych przez sąd na okres próby lub związanych z dozorem.

Kodeks postępowania karnego przewiduje pewne sytuacje gdy tymczasowe aresztowanie jest nadal stosowane pomimo wydania wobec oskarżonego wyroku skazującego.

Oskarżony, który jest winny popełnionego przestępstwa - może starać się o złagodzenie kary, jeśli sam wniesie o swoje ukaranie i nie będzie przedłużał postępowania.

Nie zawsze o uniewinnieniu lub skazaniu decyduje wina. Często kwestią najistotniejszą jest zgromadzony materiał dowodowy.

Pozbawienie wolności, Skazany

Fakultatywne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności

Charakterystyka i cele kary pozbawienia wolności

Dyrektywy wymiaru kary pozbawienia wolności

Kiedy następuje wyłączenie zatarcia skazania (art. 107)

Po jakim czasie można ubiegać się o przedterminowe zwolnienie?

Na czym polega kara ograniczenia wolności?

Kiedy skazany nie może liczyć na zatarcie skazania?

Kiedy sąd może wymierzyć karę dożywotniego pozbawienia wolności?

Kiedy można zarządzić wykonanie kary?

Jaki długi jest okres próby przy przedterminowym zwolnieniu?

System dozoru elektronicznego w całym kraju

Kogo obejmie dozór elektroniczny?

Wyższe wynagrodzenia dla pracujących więźniów

Kurator sam zdecyduje czy spotka się ze skazanym

Skazany w zakładzie leczenia odwykowego (art. 97)

Umieszczenie sprawcy w zakładzie leczenia odwykowego (art. 96)

Szczególne środki lecznicze w zakładzie karnym (art. 95)

Ciąg przestępstw w prawie karnym (art. 91)

Na czym polega zasada absorbcji (art. 88)

Kara pozbawienia wolności jako kara łączna (art. 87)

Wykonanie środków karnych (art. 84)

Kary niepodlegające łączeniu (art. 79)

Warunkowe przedterminowe zwolnienie (art. 77)

Dozór w okresie próby (art. 73)

Obowiązki w okresie próby (art. 72)

Zaliczanie okresu rzeczywistego pozbawienia wolności na poczet kary (art. 63)

Jakie obowiązki ma kurator wobec skazanego?

Jakie obowiązki ma skazany wobec kuratora?

Tymczasowe aresztowanie po skazaniu

Dobrowolne poddanie się karze i skazanie bez rozprawy

Kiedy mogę być uniewinniony a kiedy skazany?