Czy bank może sprzedać kredyt bez zgody kredytobiorcy?

Zawierzenie poglądowi o poufności stosunków pomiędzy bankiem a jego klientami, opartym na prawnej koncepcji tajemnicy bankowej, może prowadzić do przykrych niespodzianek. W szczególności mogą je odczuć osoby zadłużone w banku z tytułu kredytów. Bank bowiem może sprzedać wierzytelności swoich klientów np. firmom windykacyjnym. W jakich sytuacjach może to zrobić?

Zgodnie z ogólną zasadą wierzyciel, czyli bank, może bez zgody dłużnika, czyli kredytobiorcy, przenieść wierzytelność (np. niespłacany w terminie kredyt) na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W pierwszej zatem kolejności należy stwierdzić, czy w umowie kredytu strony nie zastrzegły konieczności uzyskania zgody dłużnika na sprzedaż wierzytelności.

Zobacz serwis: Umowy w finansach

Niezależnie od treści samej umowy ograniczenia w obrocie wierzytelnościami banku, w tym w szczególności kredytowymi, wynikają z obowiązku zachowania przez bank tajemnicy bankowej, która ma chronić klienta przed udostępnieniem osobom trzecim informacji dotyczących dokonanych na jego rzecz czynności bankowych bez jego zgody. Do czynności bankowych zalicza się również udzielenie kredytów, a zatem wszelkie informacje uzyskane w związku z udzieleniem kredytu (w szczególności dotyczące osoby kredytobiorcy oraz warunków kredytu) objęte są tajemnicą bankową.

Zobacz: Pożyczka i kredyt - czym się różnią?

Ustawodawca przewiduje przypadki, w których – na zasadzie wyjątku – tajemnica bankowa nie obowiązuje lub bank zostaje z niej zwolniony. Wśród tych przypadków znajdują się trzy dotyczące sprzedaży wierzytelności przez bank:

1) Publiczna sprzedaż wierzytelności bankowych

Instytucję tę przewiduje ustawa z 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw. Przy publicznej sprzedaży wierzytelności bankowych nie obowiązuje tajemnica bankowa w zakresie wierzytelności oferowanych do sprzedaży. Sprzedaż przeprowadzona na podstawie tej ustawy może dotyczyć wyłącznie wierzytelności wymagalnych (tj. takich, których zapłaty bank może już dochodzić), a oferta nabycia wierzytelności musi zostać w odpowiedni sposób skierowana do nieograniczonego kręgu adresatów. Co istotne, w takim przypadku do przelewu wierzytelności nie jest wymagana zgoda dłużnika, choćby nawet co innego wynikało z umowy kredytu. Musi on jednak zostać poinformowany przez bank o zamiarze sprzedaży wierzytelności.