REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Bank a parabank

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Bank a parabank./ Fotolia
Bank a parabank./ Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Parabank nie posiada prawnej definicji. Jest nim podmiot wykonujący działalność podobną do banków, ale bankiem niebędący. Pojęcie parabanku jest trudne do zdefiniowania ze względu na szeroki wachlarz czynności bankowych. W związku z tym różnorodne grupy podmiotów wykonują czynności podobne do bankowych.

Banki

W świetle art. 2 ustawy Prawo bankowe bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

REKLAMA

REKLAMA

Zobacz również serwis: Bank

Wyraz „bank” lub „kasa”

Wyrazy „bank” lub „kasa” mogą być używane w nazwie oraz dla określenia działalności lub reklamy wyłącznie banku w powyższym rozumieniu. Ustawa przewiduje od tej zasady dwa wyjątki:

  1. nie dotyczy to jednostek organizacyjnych używających wyrazów „bank” lub „kasa”, z których działalności jednoznacznie wynika, że jednostki te nie wykonują czynności bankowych,
  2. wyraz „kasa” może być także używany w nazwie oraz do określenia działalności lub reklamy jednostki organizacyjnej, która na podstawie odrębnej ustawy gromadzi oszczędności oraz udziela pożyczek pieniężnych osobom fizycznym zrzeszonym w tej jednostce.

Badanie i ustalenie, czy umieszczony w firmie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyraz „bank” został użyty w kontekście, z którego jednocześnie wynika, że spółka ta nie wykonuje czynności bankowych, dokonywane jest z punktu widzenia osoby przeciętnego nabywcy (odbiorcy) usług (towarów) tejże spółki i zwykłych warunków działalności gospodarczej. Powinno ono uwzględniać w szczególności: przedmiot działania spółki wpisany do rejestru handlowego, krąg rzeczywistych i potencjalnych odbiorców, a także brzmienie skrótu firmy (Wyrok SN z dnia 25 marca 1997 r., sygn. III CKN 11/97).

REKLAMA

Zysk

Banki są przedsiębiorcami nastawionymi na osiąganie zysku.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Forma działalności

Działają jako: banki państwowe, spółki akcyjne czy banki spółdzielcze.

Polecamy również serwis: Spółka akcyjna

Komisja Nadzoru Finansowego

Ich działalność podlega nadzorowi państwowemu dokonywanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF). W przypadku nieprzestrzegania przez banki obowiązującego prawa KNF stosuje cały katalog środków nadzoru.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Co z zainwestowanymi środkami klientów w razie upadku banku? Środki każdego z deponentów są zagwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) do wysokości 100 000 euro. Wyższe wkłady podlegają egzekucji w postępowaniu upadłościowym.

Zobacz również: Jaką rolę pełni Bankowy Fundusz Gwarancyjny?

Czynności bankowe

Czynnościami bankowymi są:

  1. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów,
  2. prowadzenie innych rachunków bankowych,
  3. udzielanie kredytów,
  4. udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw,
  5. emitowanie bankowych papierów wartościowych,
  6. przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych,
  7. wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego,
  8. wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach.

Działalność gospodarcza, której przedmiotem są powyższe czynności, może być wykonywana wyłącznie przez banki. Dopuszcza się jednak wyjątek pozwalający na ich wykonywanie przez jednostki organizacyjne inne niż banki, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego. Przykładem takiego upoważnienia są spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK). W związku z tym określane są pojęciem parabanku.

Czynnościami bankowymi są również następujące czynności, o ile są one wykonywane przez banki:

  1. udzielanie pożyczek pieniężnych,
  2. operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty,
  3. wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu,
  4. terminowe operacje finansowe,
  5. nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych,
  6. przechowywanie przedmiotów i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych,
  7. prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych,
  8. udzielanie i potwierdzanie poręczeń,
  9. wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych,
  10. pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.

Powyższe czynności mogą być również wykonywane przez inne podmioty i nie jest konieczne w tym celu upoważnienie ustawowe.
Analizując katalog czynności wykonywanych przez banki, można dojść do wniosku, że podmiotów niebędących bankami, a wykonujących podobne zadania może być wiele. Należy jednak mieć na względzie fakt, że z uwagi na inny charakter prawny banków i parabanków konsekwencje skorzystania z oferowanych przez nie usług mogą być różne.

Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe

Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe zostały upoważnione do wykonywania czynności kredytowo-depozytowych. Ich czynności są obecnie najbardziej zbliżone do bankowych. Jednak dzieli je kilka istotnych różnic.

Kasa jest spółdzielnią, do której w zakresie nieuregulowanym odmiennie ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 16 września 1982 r. - Prawo spółdzielcze (art. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych). Nazwa „spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa" może być używana wyłącznie przez podmioty zwane „kasami" w rozumieniu ustawy.

Niezarobkowy charakter

Charakter działalności SKOKu, w odróżnieniu od banku, jest niezarobkowy (art. 3 ust. 2 ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych). To spółdzielnia osób fizycznych połączonych więzią społeczną o charakterze zawodowym czy organizacyjnym. Aby skorzystać z usług SKOKu, należy uzyskać członkostwo w spółdzielni.

Cel

Celem kas jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej.

Zobacz również: Pożyczka i kredyt: czym się różnią?

Od 27 października 2012 r. nadzór Komisji Nadzoru Finansowego

Co istotne, od 27 października 2012 r. SKOKi będą podlegały nadzorowi KNF podobnemu do banków. To wyraz ogólnoświatowej tendencji stopniowego zrównywania pozycji banków i parabanków. Celem nowej regulacji jest wzrost bezpieczeństwa powierzonych środków.

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK

Środki zdeponowane w SKOK-ach są gwarantowane do wysokości 100 000 euro przez Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych SKOK. TUW SKOK stanowi integralną część systemu spółdzielczych kas. W razie upadku SKOKu brak jest pewniejszej, państwowej gwarancji odzyskania zainwestowanych środków jak w przypadku banków (BFG).

Zobacz również: Czy warto ubezpieczać się w towarzystwie ubezpieczeń wzajemnych (TUW)?

Inne parabanki

Działające na polskim rynku firmy udzielające pożyczek wykonują czynności niezastrzeżone dla banków, nie podlegają nadzorowi KNF i w konsekwencji dopuszczają się licznych nadużyć. Szokujący może okazać się fakt, że nikt nie udziela takim podmiotom zezwoleń na prowadzenie działalności, ani nie sprawdza kryminalnej przeszłości osób prowadzących taką działalność. Co więcej, udzielać pożyczek można praktycznie w każdej formie prawnej (także w formie zwykłej działalności gospodarczej).

Gdy udzielenie pożyczki przez taki podmiot wiąże się z zapłatą wynagrodzenia, a następnie klient nie otrzymał obiecanych środków, zwykle musi dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. Jednak zdarza się, że pomimo wygranej sprawy, klienci nie odzyskują opłat. Dzieje się to z różnych przyczyn, np. z powodu niewypłacalności przedsiębiorcy.

Obchodzenie prawa i wykorzystywanie niewiedzy konsumentów

Należy mieć na uwadze, że opisywane podmioty bardzo często stosują praktyki mające na celu obejście prawa i wykorzystujące niewiedzę konsumentów. Przy zawieraniu umowy z firmą udzielającą pożyczek należy uważnie przeanalizować jej treść oraz zwrócić uwagę na niedokładnie sformułowane zdania. Często można nie zauważyć ukrytych wysokich opłat, co w konsekwencji podwyższy koszty spłaty takiej pożyczki. Opłaty mogą dotyczyć np. wizyty przedstawiciela firmy w domu klienta.

Zobacz również serwis: Konsument - usługi

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (ostatnia zmiana: Dz.U. z 2011 r., Nr 232, poz. 1378);

Ustawa z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (ostatnia zmiana: Dz.U. z 2011 r., Nr 199, poz. 1175).

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zdolność kredytowa w październiku 2025 r. Kolejny rekord pobity: prawie milion złotych dla rodziny ze średnimi zarobkami

W ciągu roku zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny dysponującej dwiema średnimi krajowymi wzrosła o 1/4. Najmocniej sytuacja poprawiła się w ciągu ostatnich 6 miesięcy, w trakcie których mediana zdolności kredytowej konsekwentnie wyznaczała kolejne historyczne rekordy. Dziś kwota, którą banki skłonne są pożyczyć na zakup mieszkania rodzinie z dwiema średnimi krajowymi, to 940 tysięcy złotych. Choć nominalnie jest to najwyższy zanotowany wynik, to po korekcie o inflację do rekordu wciąż brakuje kilkunastu procent.

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest wprawdzie jeszcze oficjalnie wiadome, ile dokładnie wyniesie trzynastka w 2026 roku, ale na podstawie dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz przepisów, można już oszacować z dużą dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa trzynastka. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane makroekonomiczne.

Uwaga na nowy sposób oszustów! Bazuje na zmianie przepisów. Każdy powinien wiedzieć i ostrzec seniorów

Koniec roku to moment, w którym oszuści intensyfikują swoje działania. W tym okresie często bazują na informacji o tym, że od nowego roku ma nastąpić zmiana przepisów, w związku z którą na obywateli zostaną nałożone nowe obowiązki. Warto więc wiedzieć, jaka jest prawda i odpowiednio wcześnie ostrzec seniorów.

31 października – ważna data dla studentów z rentą rodzinną. ZUS: Z tym obowiązkiem nie można się spóźnić

Jak co roku, do końca października część studentów pobierających rentę rodzinną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek dostarczenia do ZUS-u zaświadczenia z uczelni potwierdzającego kontynuowanie nauki. Brak takiego dokumentu spowoduje wstrzymanie wypłaty renty rodzinnej.

REKLAMA

Ograniczenia w używaniu fajerwerków. Toczą się prace na nowymi przepisami. Chodzi o dobrostan zwierząt. Już nie będzie można postrzelać w Sylwestra?

Rząd popiera zmiany zmierzające do ograniczenia możliwości używania fajerwerków i petard. Toczą się prace nad nowymi przepisami. Chodzi o materiały pirotechniczne klas F1, F2 i F3. Już nie będzie można strzelać w Sylwestra? Od kiedy?

Nowe uprawnienia dla młodzieży. Prezydent podpisał ustawę 15 października 2025 r.

W dniu 15 października 2025 r. Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał szereg ustaw. Jedną z nich jest ustawa z dnia 12 września 2025 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o funduszu sołeckim (dalej jako: ustawa). Co zmienia i jakie są jej konsekwencje? Warto wiedzieć - bo ustawa zacznie obowiązywać już od 1 stycznia 2026 roku. i daje nowe prawa młodzieży!

Sejm przegłosował zakaz hodowli na futro. Polacy czekali co najmniej 10 lat

17 października Sejm ponadpartyjną większością poparł wprowadzenie zakazu hodowli zwierząt na futro w Polsce. Na piątkowym głosowaniu 339 posłów zagłosowało za zakazem, 78 przeciw, a 19 wstrzymało się od głosu. Jeśli zmiany zostaną zaakceptowane przez Senat i prezydenta, ustawa wejdzie w życie jeszcze w tym roku, a fermy futrzarskie w Polsce będą musiały zamknąć działalność do końca 2033 roku.

Nowe obowiązki dla spółek. KRS ujawni, kto naprawdę prowadzi rejestry akcjonariuszy

Przedsiębiorcy będą musieli zgłaszać do KRS informacje o podmiotach prowadzących rejestry akcjonariuszy. Reforma KSH kończy erę nieprzejrzystości i wprowadza większe bezpieczeństwo obrotu. Zmiany oznaczają też nowe koszty administracyjne i technologiczne, ale przyniosą firmom jasność prawną i ochronę przed ryzykiem błędnych wpisów.

REKLAMA

Mieszkasz w mieszkaniu partnera, koleżanki lub krewnego? Zapłacisz podatek. W przepisach nie ma pojęcia uprzejmości. Za to wskazują, jak wycenić nieodpłatne świadczenie

Mieszkanie kątem u dalszej rodziny to obecnie raczej rzadkość. Nadal jednak często spotykane są przejściowe uprzejmości wobec bliskich i przyjaciół, czy wspólne życie w mieszkaniu partnera na początkowym etapie związku. Od takiej uprzejmości trzeba jednak zapłacić podatek.

Kiedy zmienić opony na zimowe w 2025 – czy w tym roku to już obowiązek? Warto uważać na symbole 3PMSF oraz M+S

Jak co roku, kierowców w Polsce dręczy pytanie, czy to już pora zmiany opon letnich na zimowe. Jesienią aura za oknem bywa niejednoznaczna, w nocy zaskakując nas pierwszymi przymrozkami, zaś w słoneczne dni nadal oferując nawet kilkanaście stopni Celsjusza na plusie.

REKLAMA