REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy osoby prawne mogą być zwolnione od kosztów sądowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sienkiewicz i Zamroch. Radcowie Prawni Spółka Partnerska
Kancelaria oferuje kompleksową obsługę prawną przedsiębiorców, jak również pomoc dla klientów indywidualnych.
Rafał Rojek
Osoby prawne mogą również być zwolnione od kosztów sądowych.
Osoby prawne mogą również być zwolnione od kosztów sądowych.

REKLAMA

REKLAMA

Na gruncie przepisów polskiego prawa nie tylko osoby fizyczne mają możliwość ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych. Osoby prawne jak i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi (np. stowarzyszenia zwykłe, spółki jawne) również mogą wystąpić z odpowiednim wnioskiem do sądu, w którym sprawa się toczy lub ma być dopiero wszczęta.

Przedsiębiorcom trudniej

REKLAMA

Najczęściej o zwolnienie od kosztów sądowych starają się osoby fizyczne. Jednak art. 103 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych daje możliwość zwolnienia od kosztów sądowych osobom prawnym i innym jednostkom niebędącym os. prawnymi, które wykazały, że nie mają dostatecznych środków na ich uiszczenie. Problem może stanowić nieostre użycie pojęcia „dostatecznych środków”, które nie jest zdefiniowane na gruncie powyższej ustawy. Czy chodzi tylko o sytuacje, w których osoba prawna nie ma żadnych środków lub gdy wierzytelności przewyższają jej finansowe możliwości? Czy przepis ten odwołuje się do środków pieniężnych, czy także do innych składników majątkowych? Wreszcie, czy obejmuje też przypadek tylko okresowego braku środków na dokonanie opłat sądowych, etc.

REKLAMA

W interpretacji tego przepisu przydatne jest prześledzenie orzecznictwa. Sąd Najwyższy w postanowieniu Izby Cywilnej z 18.12.1990 r. (I CZ 217/90) postawił tezę, iż chwilowy brak środków pieniężnych na rachunku bankowym osoby prawnej nie uzasadnia domagania się zwolnienia od kosztów sądowych. Ponadto, osoba prawna w przypadku braku środków pieniężnych, ale będąca w posiadaniu np. określonych wierzytelności mogłaby uzyskać kredyt bankowy, a chcąc zostać zwolniona z kosztów powinna powołać się na okoliczności, z których wynika, że nie jest ona w stanie takiego kredytu uzyskać.

Zobacz serwis: W sądzie

Zgodnie z innymi orzeczeniami potrzebne jest wykazanie przez przedsiębiorcę, że posiadane przez niego efektywne aktywa nie wystarczają na pokrycie tych kosztów oraz posiadanie środków finansowych jest istotnym składnikiem prowadzenia działalności gospodarczej i podmioty ją prowadzące powinny uwzględniać także posiadanie odpowiednich środków na prowadzenie procesu sądowego.

Zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej jest możliwe w sytuacji, gdy wykazane zostanie, iż posiadane przez niego efektywne aktywa nie wystarczają na pokrycie tych kosztów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Taki nurt orzecznictwa, stosunkowo neutralny wobec podmiotów zazwyczaj nieprowadzących działalności gospodarczej (fundacji, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych), skutecznie utrudnia przedsiębiorcom uzyskanie tego rodzaju pomocy państwa. Jest to prawdopodobnie rodzaj wentylu bezpieczeństwa dla sądów, w częstych przypadkach, gdy przedsiębiorcy składają wnioski o zwolnienie z kosztów tylko w celu przedłużenia postępowania.

Zobacz serwis: Opłaty i koszty sądowe


Jak udowodnić złą sytuację?

REKLAMA

Najistotniejszym elementem przepisu wyrażonego w art. 103 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, z punktu widzenia praktyki, jest jednak sposób wykazania, że podmiot nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych. Pojawiają się tu liczne wątpliwości, na jakie dowody się powołać, co w przypadku, gdy strona nie złoży jakichkolwiek dowodów, itp. Przepisy nie wskazują w jaki sposób należy wykazać owy brak dostatecznych środków.

Do osób prawnych nie stosuje się – tak jak do osób fizycznych - oświadczenia obejmującego m.in. dane o stanie majątku, czy dochodach. Aby określić na jakie dowody mogą powoływać się strony postępowania dotyczącego zwolnienia z kosztów sądowych należy znowu zwrócić się do orzecznictwa.

Wskazuje ono, że w związku z brakiem wskazania w przepisach sposobu wykazania podstaw, na których powinien opierać się wniosek o zwolnienie z kosztów, sąd powinien żądać od osoby prawnej odpowiednich dowodów. Dowody te powinny zależeć od rodzaju, charakteru oraz od konkretnej sytuacji danej osoby prawnej. Mogą to być jakiekolwiek dokumenty, świadczące o złej sytuacji majątkowej np. zaświadczenie jednostki nadrzędnej tej osoby, bilans roczny wykazujący przewagę pasywów nad aktywami, sprawozdanie finansowe, wyciągi z kont, raporty kasowe, deklaracje podatkowe, umowy kredytowe, pisma oceniające zdolność kredytową, dokumenty stwierdzające obciążenia majątku hipotekami i zastawami, dokumenty stwierdzające wysokość zobowiązań, a nawet oświadczenia majątkowe osób uprawnionych do reprezentowania danej os. prawnej lub jednostki organizacyjnej. Jeżeli storna nie udowodni tych okoliczności, nie może liczyć na ulgę w opłatach.

Zobacz serwis: Pozwy

Komu to się przyda?

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych może być szczególnie przydatna dla organizacji, które nie potrafią sobie poradzić z zakończeniem działalności. Często zdarza się, iż zawiązana przed laty spółka, ale także fundacja czy stowarzyszenie, mające prowadzić działalność gospodarczą, z różnych powodów przestają funkcjonować, jednak mimo wszystko nadal znajduje się w prowadzonych przez sądy rejestrach. Brak działań może doprowadzić do narażenia członków organów danej jednostki na kolejne wydatki (np. stosowanie grzywien w przypadku przymuszeń do uzupełnienia braków w dokumentach, itp.).

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych może być przydatna dla organizacji, która nie potrafi poradzić sobie z zakończeniem działalności.

Członkowie takich organów brak działań związanych z wykreśleniem uzasadniają często właśnie wysokimi opłatami sądowymi. Wydaje się, że przypadku takich „organizacji widmo” najlepszym sposobem jest skorzystanie, przy np. postępowaniu wykreślenia danego podmiotu z rejestru, właśnie z instytucji zwolnienia od kosztów. Należy jednak pamiętać, że nie można zwolnić z opłaty za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Zobacz: Jaka opłata przy wniesieniu pozwu?

Dla OPP

Jeśli natomiast osoby prawne są organizacjami pożytku publicznego, a charakter sprawy nie dotyczy prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, to mogą one powoływać się na jeszcze bardziej korzystny przepis art. 104 Uksc, który wprost zwalnia takie organizacje z obowiązku dokonywania opłat (np. kościoły, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, a nawet kluby sportowe, które nie działają w celu osiągnięcia zysku). Z kolei inne organizacje społeczne, nieprowadzące działalności gospodarczej, sąd może zwolnić od kosztów sądowych w sprawach prowadzonych w związku z ich działalnością społeczną, naukową, oświatową, kulturalną, sportową, dobroczynną, samopomocową, w zakresie ochrony konsumenta, ochrony środowiska i opieki społecznej. Przyznając takie zwolnienie, sąd uwzględnia przede wszystkim statutowe cele działalności danej organizacji, a nie jej stan majątkowy.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W Sejmie petycja o zmiany zasad waloryzacji subkonta ZUS. I to od 2014 r.

Przez lata konto główne w ZUS miało wyższą waloryzacją (np. 14,41% w 2025 r.) niż subkonto ZUS (np. 9,49% w 2025 r.). Sejm zajmie się propozycją zrównania tych wartości i to wstecznie (aż od 2014 r.). To są spore pieniądze. Propozycja obywatela jest uczciwa, ale należy ocenić szanse jej przeprowadzenia przez parlament na 0%. Ta petycja obywatela będzie procedowana przez odpowiednią komisję, ale konkluzja będzie najpewniej taka „Nie ma na to pieniędzy w budżecie”.

Krótszy czas pracy w Polsce: Ministerstwo podało pierwsze dane z pilotażu

W trakcie pierwszego tygodnia od rozpoczęcia pilotażu skrócenia czasu pracy do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wpłynęło 150 kompletnych wniosków od pracodawców, którzy chcieliby wziąć udział w programie. Kolejne są w trakcie przygotowywania.

Duże zmiany w Karcie Nauczyciela od września 2025 r. M.in. godziny ponadwymiarowe, nagrody, odprawy ochrona przedemerytalna. Prezydent podpisał nowelizację

W dniu 21 sierpnia 2025 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta nauczyciela oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy mają w większości wejść w życie 1 września 2025 r. Nowelizacja ta zmienia także kilka innych ustaw - np. ustawę o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych i Prawo oświatowe.

Sprzedaż spadku z problemami. Notariusze ostrzegają przed pułapkami w nowych przepisach. Czy będą odmawiać sporządzania aktów notarialnych?

Kolejna nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, choć w założeniu ma ograniczyć biurokrację, w praktyce może prowadzić do licznych problemów interpretacyjnych – ostrzegają notariusze z Izby Notarialnej w Poznaniu. Chodzi o ustawę z 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, która weszła w życie 20 sierpnia 2025 r.

REKLAMA

Poczta Polska wstrzymuje przyjmowanie paczek do USA od 25 sierpnia 2025 r. Powodem są nowe amerykańskie cła

Ze względu na wejście w życie 29 sierpnia amerykańskich ceł, Poczta Polska od poniedziałku czasowo wstrzymuje przyjmowanie przesyłek do USA zawierających towary - poinformował 22 sierpnia operator. Możliwe będzie wysyłanie m.in. korespondencji i dokumentów.

Zdolność kredytowa 2025: para (dwie średnie krajowe) z dzieckiem dostanie z banku prawie 900 tys. złotych

W ciągu ostatnich 12 miesięcy zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny dysponującej dwiema średnimi krajowymi wzrosła o ponad 23%. Dziś takiej familii przeciętny bank skłonny jest pożyczyć na zakup mieszkania prawie 900 tysięcy złotych. To najwyższy wynik w historii. Łatwiejszemu dostępowi do kredytów sprzyjają rosnące wynagrodzenia i spadające oprocentowanie kredytów.

Sankcja kredytu darmowego - łatwy zysk kredytobiorcy kosztem banku? Adwokat wyjaśnia co naprawdę oznaczają wyroki TSUE i statystyki sądowe?

Sankcja kredytu darmowego występuje w debacie publicznej jako obietnica łatwego zysku kosztem banku. Obietnice te składają przede wszystkim parakancelarie (a więc podmioty, które nie są kancelariami adwokackimi lub radcowski) i firmy odszkodowawcze. W mediach znajdziemy wiele nagłówków sugerujących, że banki nagminnie łamały prawo, a teraz muszą oddać miliony złotych. Rzeczywistość jest jednak znacznie bardziej złożona – a dla wielu konsumentów (prawie 90 proc.) droga sądowa wcale nie kończy się happy endem.

Wypadek w pracy: ZUS wyjaśnia jakie świadczenia należą się pracownikowi. Jakie odszkodowanie za 1% uszczerbku na zdrowiu?

Wypadek w czasie wykonywania pracy może zdarzyć się każdemu pracownikowi, niezależnie od rodzaju wykonywanego zawodu czy zajmowanego stanowiska. Krystyna Michałek, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS w województwie kujawsko-pomorskim wyjaśnia jakie świadczenia należą się aktualnie pracownikom z tytułu takiego wypadku.

REKLAMA

Pies w galerii handlowej? Polacy są podzieleni, ale trend rośnie – zakupy z czworonogiem stają się codziennością

Jeszcze kilka lat temu pies w centrum handlowym budził zdziwienie, a nawet oburzenie. Dziś? Coraz częściej towarzyszy nam w butikach, kawiarniach czy na food courtach. Najnowsze ogólnopolskie badanie Posnanii, jednego z największych centrów handlowych w Polsce, przeprowadzone z firmą Inquiry pokazuje, że zakupy z pupilem to już codzienność – 60% Polaków jest na „tak”, a ponad połowie opiekunów czworonogów zdarza się zabierać je do galerii handlowych. Ale uwaga – nie wszyscy klienci witają psy z otwartymi ramionami.

Za wypalanie traw, rozniecanie ognia czy rozpalenie grilla w niedozwolonym miejscu, palenie tytoniu poza miejscami wyznaczonymi, nieostrożne obchodzenie się z ogniem: do 30 tys. zł grzywny i do 5 tys. zł mandatu

Za wypalanie traw, rozniecanie ognia, palenie tytoniu poza miejscami wyznaczonymi, nieostrożne obchodzenie się z ogniem: do 30 tys. zł grzywny i do 5 tys. zł mandatu. Dlaczego? Bo nowelizacja przepisów to odpowiedź na rosnące zagrożenie pożarowe w Polsce. Wprowadzając surowe kary finansowe, rząd ma nadzieję skuteczniej walczyć z niebezpiecznymi zachowaniami i zapobiegać tragediom.

REKLAMA