REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy osoby prawne mogą być zwolnione od kosztów sądowych?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sienkiewicz i Zamroch. Radcowie Prawni Spółka Partnerska
Kancelaria oferuje kompleksową obsługę prawną przedsiębiorców, jak również pomoc dla klientów indywidualnych.
Rafał Rojek
Osoby prawne mogą również być zwolnione od kosztów sądowych.
Osoby prawne mogą również być zwolnione od kosztów sądowych.

REKLAMA

REKLAMA

Na gruncie przepisów polskiego prawa nie tylko osoby fizyczne mają możliwość ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach cywilnych. Osoby prawne jak i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi (np. stowarzyszenia zwykłe, spółki jawne) również mogą wystąpić z odpowiednim wnioskiem do sądu, w którym sprawa się toczy lub ma być dopiero wszczęta.

Przedsiębiorcom trudniej

Najczęściej o zwolnienie od kosztów sądowych starają się osoby fizyczne. Jednak art. 103 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych daje możliwość zwolnienia od kosztów sądowych osobom prawnym i innym jednostkom niebędącym os. prawnymi, które wykazały, że nie mają dostatecznych środków na ich uiszczenie. Problem może stanowić nieostre użycie pojęcia „dostatecznych środków”, które nie jest zdefiniowane na gruncie powyższej ustawy. Czy chodzi tylko o sytuacje, w których osoba prawna nie ma żadnych środków lub gdy wierzytelności przewyższają jej finansowe możliwości? Czy przepis ten odwołuje się do środków pieniężnych, czy także do innych składników majątkowych? Wreszcie, czy obejmuje też przypadek tylko okresowego braku środków na dokonanie opłat sądowych, etc.

REKLAMA

REKLAMA

W interpretacji tego przepisu przydatne jest prześledzenie orzecznictwa. Sąd Najwyższy w postanowieniu Izby Cywilnej z 18.12.1990 r. (I CZ 217/90) postawił tezę, iż chwilowy brak środków pieniężnych na rachunku bankowym osoby prawnej nie uzasadnia domagania się zwolnienia od kosztów sądowych. Ponadto, osoba prawna w przypadku braku środków pieniężnych, ale będąca w posiadaniu np. określonych wierzytelności mogłaby uzyskać kredyt bankowy, a chcąc zostać zwolniona z kosztów powinna powołać się na okoliczności, z których wynika, że nie jest ona w stanie takiego kredytu uzyskać.

Zobacz serwis: W sądzie

Zgodnie z innymi orzeczeniami potrzebne jest wykazanie przez przedsiębiorcę, że posiadane przez niego efektywne aktywa nie wystarczają na pokrycie tych kosztów oraz posiadanie środków finansowych jest istotnym składnikiem prowadzenia działalności gospodarczej i podmioty ją prowadzące powinny uwzględniać także posiadanie odpowiednich środków na prowadzenie procesu sądowego.

REKLAMA

Zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej jest możliwe w sytuacji, gdy wykazane zostanie, iż posiadane przez niego efektywne aktywa nie wystarczają na pokrycie tych kosztów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Taki nurt orzecznictwa, stosunkowo neutralny wobec podmiotów zazwyczaj nieprowadzących działalności gospodarczej (fundacji, stowarzyszeń, organizacji pozarządowych), skutecznie utrudnia przedsiębiorcom uzyskanie tego rodzaju pomocy państwa. Jest to prawdopodobnie rodzaj wentylu bezpieczeństwa dla sądów, w częstych przypadkach, gdy przedsiębiorcy składają wnioski o zwolnienie z kosztów tylko w celu przedłużenia postępowania.

Zobacz serwis: Opłaty i koszty sądowe


Jak udowodnić złą sytuację?

Najistotniejszym elementem przepisu wyrażonego w art. 103 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, z punktu widzenia praktyki, jest jednak sposób wykazania, że podmiot nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych. Pojawiają się tu liczne wątpliwości, na jakie dowody się powołać, co w przypadku, gdy strona nie złoży jakichkolwiek dowodów, itp. Przepisy nie wskazują w jaki sposób należy wykazać owy brak dostatecznych środków.

Do osób prawnych nie stosuje się – tak jak do osób fizycznych - oświadczenia obejmującego m.in. dane o stanie majątku, czy dochodach. Aby określić na jakie dowody mogą powoływać się strony postępowania dotyczącego zwolnienia z kosztów sądowych należy znowu zwrócić się do orzecznictwa.

Wskazuje ono, że w związku z brakiem wskazania w przepisach sposobu wykazania podstaw, na których powinien opierać się wniosek o zwolnienie z kosztów, sąd powinien żądać od osoby prawnej odpowiednich dowodów. Dowody te powinny zależeć od rodzaju, charakteru oraz od konkretnej sytuacji danej osoby prawnej. Mogą to być jakiekolwiek dokumenty, świadczące o złej sytuacji majątkowej np. zaświadczenie jednostki nadrzędnej tej osoby, bilans roczny wykazujący przewagę pasywów nad aktywami, sprawozdanie finansowe, wyciągi z kont, raporty kasowe, deklaracje podatkowe, umowy kredytowe, pisma oceniające zdolność kredytową, dokumenty stwierdzające obciążenia majątku hipotekami i zastawami, dokumenty stwierdzające wysokość zobowiązań, a nawet oświadczenia majątkowe osób uprawnionych do reprezentowania danej os. prawnej lub jednostki organizacyjnej. Jeżeli storna nie udowodni tych okoliczności, nie może liczyć na ulgę w opłatach.

Zobacz serwis: Pozwy

Komu to się przyda?

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych może być szczególnie przydatna dla organizacji, które nie potrafią sobie poradzić z zakończeniem działalności. Często zdarza się, iż zawiązana przed laty spółka, ale także fundacja czy stowarzyszenie, mające prowadzić działalność gospodarczą, z różnych powodów przestają funkcjonować, jednak mimo wszystko nadal znajduje się w prowadzonych przez sądy rejestrach. Brak działań może doprowadzić do narażenia członków organów danej jednostki na kolejne wydatki (np. stosowanie grzywien w przypadku przymuszeń do uzupełnienia braków w dokumentach, itp.).

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych może być przydatna dla organizacji, która nie potrafi poradzić sobie z zakończeniem działalności.

Członkowie takich organów brak działań związanych z wykreśleniem uzasadniają często właśnie wysokimi opłatami sądowymi. Wydaje się, że przypadku takich „organizacji widmo” najlepszym sposobem jest skorzystanie, przy np. postępowaniu wykreślenia danego podmiotu z rejestru, właśnie z instytucji zwolnienia od kosztów. Należy jednak pamiętać, że nie można zwolnić z opłaty za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Zobacz: Jaka opłata przy wniesieniu pozwu?

Dla OPP

Jeśli natomiast osoby prawne są organizacjami pożytku publicznego, a charakter sprawy nie dotyczy prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, to mogą one powoływać się na jeszcze bardziej korzystny przepis art. 104 Uksc, który wprost zwalnia takie organizacje z obowiązku dokonywania opłat (np. kościoły, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, a nawet kluby sportowe, które nie działają w celu osiągnięcia zysku). Z kolei inne organizacje społeczne, nieprowadzące działalności gospodarczej, sąd może zwolnić od kosztów sądowych w sprawach prowadzonych w związku z ich działalnością społeczną, naukową, oświatową, kulturalną, sportową, dobroczynną, samopomocową, w zakresie ochrony konsumenta, ochrony środowiska i opieki społecznej. Przyznając takie zwolnienie, sąd uwzględnia przede wszystkim statutowe cele działalności danej organizacji, a nie jej stan majątkowy.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Osoby niepełnosprawne i ich rodziny: Dlaczego nam to robicie? Komisje orzecznicze uzdrawiają

PZON: Przez 10 lat stopień znaczny niepełnosprawności. I nagle w 2025 r. cudowne ozdrowienie. Stan zdrowia bez zmian osoby niepełnosprawnej, ale orzeczenia o znacznym stopniu już nie. W mojej ocenie (być może mylnej) narasta problem „cudownych” ozdrowień dzieci i młodych ludzi obciążonych zespołem Aspergera. To samo dotyczy autyzmu. Chodzi o to, że PZON zmieniły praktykę orzeczniczą. Przy niezmienonym stanie zdrowia 10-latek otrzymywał znaczny stopień niepełnosprawności, a dziś już tak nie jest (drugi wariant takiej sytuacji to zabranie z orzeczenia pkt 7 i 8). Wczoraj był stopień znaczny niepełnosprawności i świadczenie pielęgnacyjne. Dziś cudowne uzdrowienie i nie ma znacznego stopnia niepełnosprawności.

Czy, gdyby Tato wystąpił po świadczenie wspierające, to czy ja nadal mogłabym otrzymywać świadczenie pielęgnacyjne, jak dotychczas?

Założeniem obecnego systemu wspierania osób niepełnosprawnych jest wygaszenie świadczenia pielęgnacyjnego (starego) dla opiekunów niepełnosprawnych osób dorosłych. Tylko osoby dorosłe mogą otrzymać świadczenie wspierające. Więc osoba niepełnosprawna (dorosła) składając wniosek o świadczenie wspierające "zabiera" np. swojej córce świadczenie pielęgnacyjne (stare). Nowe świadczenie pielęgnacyjne jest tylko dla opiekunów opiekujących się dziećmi do 18. życia (które nie mają prawa do świadczenia wspierającego).

Mitem jest, że MOPS daje tylko jeden zasiłek na osobę. W przykładzie wypłacił 6 zasiłków. Na jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz

Czy jedna osoba z MOPS otrzymuje średnio tylko jeden rodzaj zasiłku? A może jest możliwa kumulacja świadczeń i jedna osoba potrzebująca otrzyma ich wiele rodzajów (albo na różne cele)? W artykule przykład na drugą sytuację - wyrok sądu dla osoby, która otrzymała z MOPS 6 zasiłków w trzy miesiące. Jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz. Beneficjentka zasiłków poszła do sądu nie dlatego, że nie otrzymała zasiłku. Spierała się (skutecznie) o zbyt niską jego wartość.

Zdolność kredytowa w październiku 2025 r. Kolejny rekord pobity: prawie milion złotych dla rodziny ze średnimi zarobkami

W ciągu roku zdolność kredytowa trzyosobowej rodziny dysponującej dwiema średnimi krajowymi wzrosła o 1/4. Najmocniej sytuacja poprawiła się w ciągu ostatnich 6 miesięcy, w trakcie których mediana zdolności kredytowej konsekwentnie wyznaczała kolejne historyczne rekordy. Dziś kwota, którą banki skłonne są pożyczyć na zakup mieszkania rodzinie z dwiema średnimi krajowymi, to 940 tysięcy złotych. Choć nominalnie jest to najwyższy zanotowany wynik, to po korekcie o inflację do rekordu wciąż brakuje kilkunastu procent.

REKLAMA

Ile weźmiesz trzynastki w 2026 - nowa wysokość świadczenia

Nie jest wprawdzie jeszcze oficjalnie wiadome, ile dokładnie wyniesie trzynastka w 2026 roku, ale na podstawie dostępnych danych gospodarczych z GUS oraz przepisów, można już oszacować z dużą dokładnością tę kwotę świadczenia. Dowiedz się już teraz, ile wyniesie nowa trzynastka. W artykule znajdziesz szczegółowe obliczenia oparte o dotychczas dostępne dane makroekonomiczne.

Uwaga na nowe oszustwo! Bazuje na zmianie przepisów. Każdy powinien wiedzieć i ostrzec seniorów przed naciągaczami

Koniec roku to moment, w którym oszuści działają bardziej intensywnie. W tym okresie często bazują na informacjach o tym, że od nowego roku ma nastąpić zmiana przepisów, w związku z którą na obywateli zostaną nałożone nowe obowiązki. Warto więc być na bieżąco z planowanymi zmianami prawa i odpowiednio reagować oraz ostrzec seniorów.

31 października – ważna data dla studentów z rentą rodzinną. ZUS: Z tym obowiązkiem nie można się spóźnić

Jak co roku, do końca października część studentów pobierających rentę rodzinną z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek dostarczenia do ZUS-u zaświadczenia z uczelni potwierdzającego kontynuowanie nauki. Brak takiego dokumentu spowoduje wstrzymanie wypłaty renty rodzinnej.

Sylwester bez fajerwerków? Toczą się prace na nowymi przepisami. Chodzi o dobro zwierząt dzikich i domowych

Rząd popiera zmiany zmierzające do ograniczenia możliwości używania fajerwerków i petard. Prace nad nowymi przepisami są w toku. Chodzi o materiały pirotechniczne klas F1, F2 i F3. Czy to znaczy, że nie będzie można strzelać w Sylwestra? Od kiedy?

REKLAMA

Nowe uprawnienia dla młodzieży. Prezydent podpisał ustawę 15 października 2025 r.

W dniu 15 października 2025 r. Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał szereg ustaw. Jedną z nich jest ustawa z dnia 12 września 2025 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz ustawy o funduszu sołeckim (dalej jako: ustawa). Co zmienia i jakie są jej konsekwencje? Warto wiedzieć - bo ustawa zacznie obowiązywać już od 1 stycznia 2026 roku. i daje nowe prawa młodzieży!

Sejm przegłosował zakaz hodowli na futro. Polacy czekali co najmniej 10 lat

17 października Sejm ponadpartyjną większością poparł wprowadzenie zakazu hodowli zwierząt na futro w Polsce. Na piątkowym głosowaniu 339 posłów zagłosowało za zakazem, 78 przeciw, a 19 wstrzymało się od głosu. Jeśli zmiany zostaną zaakceptowane przez Senat i prezydenta, ustawa wejdzie w życie jeszcze w tym roku, a fermy futrzarskie w Polsce będą musiały zamknąć działalność do końca 2033 roku.

REKLAMA