REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy polskie sądy muszą przestrzegać obcego prawa?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Portal  Procesowy
Wydawcą portalu jest kancelaria Wardyński i Wspólnicy.
Sąd musi ustalić czy korzystać z prawa obcego i w jakim zakresie.
Sąd musi ustalić czy korzystać z prawa obcego i w jakim zakresie.

REKLAMA

REKLAMA

W postępowaniu przed polskimi sądami nie tylko polskie prawo ma znaczenie. W sporze z udziałem podmiotów zagranicznych sąd musi ustalić, czy w sprawie należy zastosować prawo innego państwa. Jak wygląda procedura w tym względzie?

Generalnie przed polskim sądem powszechnym strony postępowania toczą spór na podstawie polskich przepisów, zarówno materialnych, jak i proceduralnych (przede wszystkim Kodeksu postępowania cywilnego, por. art. 1 k.p.c.). Jednakże w zakresie przepisów materialnych (regulujących kwestie dochodzonych w procesie praw i obowiązków stron) stan prawny sprawy wcale nie musi być oczywisty.

REKLAMA

Nawet jeśli strony umowy (w takim przypadku podmiot polski i zagraniczny lub dwa podmioty zagraniczne prowadzące spór w Polsce) postanowią, że prawem właściwym dla ich umowy będzie prawo polskie, w różnych aspektach sprawy i tak może znaleźć zastosowanie prawo obce.

Zobacz serwis: W sądzie

Sąd polski musi przestrzegać prawa obcego

Sąd rozstrzygający konkretną sprawę musi w takim wypadku ustalić, czy w sprawie należy zastosować prawo innego państwa, a jeśli tak, to jakiego i w jakim zakresie.

Przepisy polskiego postępowania cywilnego wyraźnie nakładają na sąd powszechny obowiązek ustalenia, czy w sprawie należy zastosować prawo innego państwa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak bowiem przewiduje art. 1143 § 1 zdanie pierwsze Kodeksu postępowania cywilnego: „Sąd z urzędu ustala i stosuje właściwe prawo obce”.

Na istnienie tego obowiązku zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z 14 lipca 2010 roku (V CSK 7/10), w którego tezie wskazano, że: „Obowiązkiem sądu, a nie strony, jest przedsiębranie wszystkich czynności, w tym – uzyskanie dostępu do tekstu oraz przyjętej interpretacji prawa zagranicznego, umożliwiających należyte zorientowanie się w stanie normatywnym stanowiącym podstawę orzekania (art. 1143 k.p.c.). Aktywność stron w tym zakresie może być oczywiście pomocna, ale jej braku nie można negatywnie sankcjonować”.

Zobacz: Jak zapobiec przedawnieniu roszczeń?


Przepis nakładający na sąd obowiązek przestrzegania prawa obcego byłby jednakże de facto martwy, gdyby sąd nie miał możliwości uzyskania dostępu do treści tego prawa.

Zobacz: Co należy wiedzieć o postępowaniu gospodarczym?

Informacja o prawie obcym – w teorii i w praktyce

Możliwości dotarcia do treści prawa obcego przewiduje procedura cywilna. Art. 1143 § 1 zdanie drugie Kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że: „Sąd może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o udzielenie tekstu tego prawa oraz o wyjaśnienie obcej praktyki sądowej”. Minister sprawiedliwości ma być zatem swego rodzaju łącznikiem, ułatwiającym sądowi orzekającemu dotarcie do potrzebnych mu informacji o prawie obcym, czyli do tekstów właściwego prawa obcego, a także do wyjaśnień co do sposobu jego stosowania przez sądy zagraniczne.

Zgodnie z art. 1143 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego sąd może też czerpać informacje innymi metodami, np. zasięgając opinii biegłych.

Nota bene w jednym z orzeczeń (wyrok z 11 stycznia 2008 roku, V CSK 372/07) Sąd Najwyższy wskazał, że to właśnie inne środki dowodowe mają pierwszeństwo, gdyż do ministra sąd powinien zwracać się tylko wówczas, gdy nie jest w stanie ustalić treści prawa obcego korzystając z dostępnych sobie środków we własnym zakresie.

W praktyce pozyskiwanie tekstów prawa obcego sprawia pewne trudności. Zdarza się bowiem, że minister nie dysponuje wystarczającymi informacjami w zakresie pożądanego prawa.

Ratunek w konwencji europejskiej

Sąd może wówczas zadać ministrowi sprawiedliwości pytanie o tekst prawa obcego zgodnie z przepisami Konwencji europejskiej o informacji o prawie obcym (sporządzonej w Londynie 7 czerwca 1968 roku, a ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą w 1994 roku) – minister pełni bowiem przewidzianą w tej konwencji funkcję organu wysyłającego.

Zgodnie z przepisami konwencji wniosek o dostarczenie informacji może wystosować organ sądowy tylko dla celów wszczętego już postępowania (art. 3 ust. 1).

Wnioskowi takiemu stawia się jednak większe wymagania niż zapytaniu do ministra sprawiedliwości na podstawie art. 1143 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Powinien być on sporządzony w języku obcym lub należy do niego dołączyć tłumaczenie (art. 14 ust. 1). Poza określeniem wnioskodawcy należy przy tym wskazać także przedmiot sprawy, jak najdokładniej określić zakres żądanej informacji o prawie państwa wezwanego (art. 4 ust. 1) oraz dołączyć opis stanu faktycznego sprawy (ewentualnie również odpisy dokumentów, jeśli są niezbędne do sprecyzowania treści wniosku) „w zakresie niezbędnym do jej właściwego zrozumienia i sporządzenia dokładnej i precyzyjnej odpowiedzi” (art. 4 ust. 2).

Zobacz: Co zrobi, gdy wyrok zawiera błędy?

Zadając pytanie w trybie wspomnianej konwencji można jednak liczyć na uzyskanie obiektywnej, bezstronnej oraz bardzo dokładnej odpowiedzi. Odpowiedź taka, zgodnie z art. 7 konwencji, może bowiem zawierać obok przytoczenia treści aktów prawnych i orzeczeń sądowych także dodatkowe dokumenty, np. wyciągi z tekstów doktrynalnych i dokumentów z prac legislacyjnych oraz komentarz wyjaśniający. Co więcej, konwencja jako generalną zasadę przewiduje, że odpowiedź na taki wniosek powinna zostać sporządzona możliwie najszybciej (art. 12). Skorzystanie z tej drogi zdaje się więc być wygodnym rozwiązaniem dla sądu, który musi wydać wyrok na podstawie nieznanego sobie prawa obcego.

Maciej Kiełbowski, Zespół Rozwiązywania Sporów i Arbitrażu kancelarii Wardyński i Wspólnicy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polski system emerytalny pod presją. Eksperci ostrzegają: bez reform czekają nas głodowe świadczenia

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

REKLAMA

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA