Polubowne sposoby rozstrzygnięcia sporu z bankiem

Spory konsumentów z bankami lub pozostałymi instytucjami finansowymi (np. zakładami ubezpieczeń), w praktyce są bardzo częste. Wiele osób posiadających produkty finansowe (np. konta, kredyty lub ubezpieczenia), obawia się jednak przeniesienia sporu na drogę sądową. Jednym z powodów jest przewlekłość postępowań przed sądami cywilnymi. Warto również pamiętać o kosztach związanych z powództwem i późniejszym procesem.

Mediacje lub arbitraż w sprawach finansowych przy KNF

Spore doświadczenie w rozstrzyganiu sporów konsumenckich, posiada m.in. Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego – tłumaczy Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl. Wspomniana instytucja działa już od 2008 roku i jest dostępna dla osób toczących spór z podmiotem nadzorowanym przez KNF (np. bankiem, zakładem ubezpieczeń, SKOK-iem) albo inną instytucją finansową (przykład: firma pożyczkowa). Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego, zajmuje się roszczeniami o prawa niemajątkowe lub majątkowe (uwaga: minimalna wartość sporu o prawa majątkowe to 500 zł).

Warto zwrócić uwagę, że Sąd Polubowny przy KNF oferuje trzy warianty rozstrzygnięcia sprawy. Pierwsze rozwiązanie to mediacja, która kosztuje tylko 50 zł i może być przeprowadzona zdalnie. W ramach mediacji, przeszkolony ekspert zachęca strony do kompromisu i przedstawia im niewiążącą propozycje ugody, którą później potwierdzi sąd cywilny.

Zobacz: Sprawy urzędowe

Jeżeli mediacja jest bezskuteczna albo strony nie chcą się w nią angażować, to do wyboru pozostaje uproszczona lub tradycyjna forma arbitrażu. W ramach postępowania arbitrażowego, niezależny ekspert (arbiter) wydaje orzeczenie, które po zatwierdzeniu przez sąd cywilny będzie miało identyczną moc prawną jak wyrok.

Uproszczone postępowanie arbitrażowe co do zasady jest prowadzone, gdy wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 000 zł. W ramach takiego postępowania przy KNF, jeden arbiter bada dokumenty i rozstrzyga sprawę bez rozprawy. Dlatego koszt uproszczonego arbitrażu jest niewielki (150 zł za wniosek).

Tradycyjne postępowanie arbitrażowe kosztuje więcej (np. 250 zł dla roszczeń do 50 000 zł) ze względu na zaangażowanie trzech arbitrów i konieczność przeprowadzenia rozprawy. Warto zwrócić uwagę, że wszystkie koszty arbitrażu (w tym również dodatkowe wydatki np. na opłacenie biegłych), później są dzielone między strony w orzeczeniu kończącym postępowanie. 

POLECAMY: E-wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Postępowanie polubowne z udziałem Rzecznika Finansowego

Osoby pozostające w sporze z bankiem lub innym podmiotem rynku finansowego powinny wiedzieć, że Rzecznik Finansowy (RF) też proponuje postępowanie polubowne. Takie postępowanie ma formę mediacyjną i jest wszczynane, gdy odpowiedź na reklamację nie zadowoliła klienta. Warto zwrócić uwagę, że przed rozpoczęciem postępowania polubownego, klient instytucji finansowej może najpierw zwrócić się do Rzecznika Finansowego z prośbą o interwencje.

Kolejną ważną kwestią jest niski koszt postępowania polubownego z udziałem Rzecznika Finansowego (koszt wniosku: 50 zł) oraz możliwość zdalnego przeprowadzenia mediacji. Trzeba również wspomnieć o tym, że podmiot rynku finansowego zostaje zobowiązany do uczestnictwa w postępowaniu mediacyjnym organizowanym przez RF. W przypadku Sądu Polubownego przy KNF-ie, klient instytucji finansowej musi najpierw uzyskać jej zgodę na próbę załatwienia sprawy przez mediatora lub arbitra.

Następnym atutem postępowania polubownego przy Rzeczniku Finansowym, jest możliwość uzyskania opinii prawnej, która przyda się w postępowaniu przed sądem powszechnym (wszczętym po nieudanej mediacji).

Arbitraż Bankowy

W kontekście polubownego rozwiązywania sporów z instytucjami finansowymi, nie można zapominać o Arbitrażu Bankowym działającym przy Związku Banków Polskich (ZBP) – dodaje ekspert portalu RynekPierwotny.pl. Z takiego wariantu rozstrzygania sporów mogą korzystać konsumenci, których roszczenia względem krajowego banku nie przekraczają kwoty 8000 zł (bez wliczenia odsetek).

Rozpoznanie wniosku konsumenta przez Arbitra Bankowego następuje, gdy klient banku wniesie niewielką opłatę (20 zł lub 50 zł). W ramach Arbitrażu Bankowego, najpierw dąży się do wypracowania ugody przez strony sporu. Jeżeli mediacyjne podejście nie przyniesie efektów, to następuje wydanie orzeczenia przez arbitra (zwykle w ramach posiedzenia niejawnego). Warto wiedzieć, że bank musi wziąć udział w postępowaniu organizowanym przez ZBP i zostaje zobowiązany do wykonania decyzji Arbitra Bankowego w trakcie 14 dni od otrzymania jej wypisu.

Orzeczenia wydane w ramach Arbitrażu Bankowego, nie są ostateczne dla konsumenta. Dlatego osoba niezadowolona z wyników postępowania przy ZBP, może złożyć pozew przed sądem cywilnym. 

Autor: Andrzej Prajsnar, ekspert portalu RynekPierwotny.pl