Wybory prezydenckie

W roku 1952 na mocy Konstytucji PRL, zniesiono urząd prezydenta, wprowadzając Radę Państwa. Przywrócono go dopiero w 1989 roku, po załamaniu się systemu komunistycznego. W okresie międzywojennym prezydent był wybierany na innych zasadach niż obecnie. Wyboru dokonywał Sejm i Senat, działające jako Zgromadzenie Narodowe. Również w roku 1989 Wojciech Jaruzelski został wybrany prezydentem przez połączone izby parlamentu.

Dopiero od roku 1990 głowa państwa jest wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich - przez ogół obywateli.

Zobacz również: Wybory prezydenckie

Współczesne uregulowania 

Obecnie regulacje dotyczące wyborów prezydenckich zawiera Konstytucja RP oraz ustawa Kodeks wyborczy.

Prezydent jest wybierany na 5 letnią kadencję, która rozpoczyna się z dniem objęcia urzędu (złożenie przysięgi wobec Zgromadzenia Narodowego). Wybory są przeprowadzane pod koniec kadencji urzędującej głowy państwa, zarządza je Marszałek Sejmu nie wcześniej niż na 7 miesięcy i nie później niż na 6 miesięcy przed upływem kadencji urzędującego prezydenta.  Art. 127 Konstytucji stanowi, iż Prezydent jest wybierany przez Naród w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i głosowaniu tajnym. Dlatego mówimy, że wybory prezydenckie są 4-przymiotnikowe, oparte na 4 zasadach.

Zadaj pytanie na: Forum

Prawa wyborcze

Prawo wybierania prezydenta RP ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat (czynne prawo wyborcze). Natomiast prawo bycia wybieranym przysługuje osobie która ukończyła 35 lat (bierne prawo wyborcze). Ponadto kandydat na prezydenta musi mieć obywatelstwo polskie i korzystać z pełni praw wyborczych do Sejmu.

Organizacja wyborów

Przeprowadzaniem wyborów prezydenckich zajmują się, tak jak w przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego czy Sejmu i Senatu, komisje wyborcze. Państwowa Komisja Wyborcza czuwa nad przebieg wyborów w skali całego kraju.Jednym z ważniejszych etapów kampanii wyborczej jest zgłaszanie kandydatów na prezydenta. To uprawnienie przysługuje 100 000 obywatelom mającym prawo wybierania do Sejmu. Dla zgłoszenia kandydata potrzebne jest uprzednie utworzenie komitetu wyborczego, przez co najmniej 15 obywateli, którzy po zebraniu tysiąca podpisów mogą zgłosić komitet do zarejestrowania PKW.

Zobacz również: Kto może być Prezydentem RP?

Głosowanie

Najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów PKW podaje do publicznej wiadomości listę kandydatów zgłoszonych przez komitety. Głosowanie odbywa się w dniu wolnym od pracy, w lokalach przygotowanych przez obwodowe komisje wyborcze. Wyborca głosuje osobiście i na karcie do głosowania określa swe preferencje wyborcze stawiając znak „x” z lewej strony nazwiska kandydata, na którego oddaje swój głos. Po zakończeniu głosowania komisja przystępuje do ustalania jego wyników.