REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawo do obrony obwinionego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Prawo do obrony ma dwa aspekty: formalny i materilany.
Prawo do obrony ma dwa aspekty: formalny i materilany.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Obwinionym jest osoba, przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenie. Wraz z wniesieniem tego wniosku do sądu i wstąpieniem danej osoby w rolę obwinionego uruchamia się (uaktywnia) jego prawo do obrony, które jest jednym z naczelnych i konstytucyjnie zagwarantowanych uprawnień.

Trzeba pamiętać o tym, iż w tym postępowaniu obowiązuje zasada domniemania niewinności, tj. daną osobę uważa się za winną zarzucanego jej wykroczenia dopiero z chwilą uprawomocnienia się skazującego wyroku sądu.

REKLAMA

REKLAMA

Prawo do obrony (tak samo jak w postępowaniu karnym) ma dwa aspekty: formalny i materialny. Z formalnego punktu widzenia prawo do obrony w postępowaniu w sprawach o wykroczenia polega na prawie do posiadania obrońcy (jednego), którym może być adwokat lub radca prawny. Obrońca ten może być z wyboru lub z urzędu.

Prawo do obrony w jego materialnym ujęciu oznacza prawo do podjęcia aktywnych działań zmierzających do wykazania konieczności uniewinnienia obwinionego lub wykazania konieczności umorzenia danego postępowania. Należy stanowczo podkreślić, iż prowadzenie aktywnej obrony jest prawem (uprawnieniem) obwinionego, a nie jego obowiązkiem. Może on zatem przyjąć w procesie bierną postawę polegającą na wyczekiwaniu, czy oskarżyciel udowodni swoją tezę o sprawstwie oskarżonego.

Zobacz również: Jakie prawa ma obywatel przed sądem?

Jan. K może prowadzić swoją aktywną obronę na dowód tego, iż to nie z jego winy został spowodowany wypadek powołując świadków i wnioskując o powołanie biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych. Może również ograniczyć się do stwierdzenia, iż jechał prawidłowo i przyjąć wyczekującą postawę, czekając na to, czy jego tezę obali oskarżyciel publiczny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W odniesieniu do sposobów realizacji prawa do obrony (w jej materialnym aktywnym wydaniu) należy wskazać, że obwinionemu przysługuje szereg uprawnień:

1. Obwiniony ma dostęp do akt sprawy, a zatem jeżeli skorzysta z tego uprawnienia to będzie posiadał pełną wiedzę o ustalonym w sprawie stanie faktycznym i potencjalnym materiale dowodowym.

2. Obwiniony może składać wnioski dowodowe w sprawie (w tym wniosek o przesłuchanie świadków, przeprowadzenie dowodu z treści danego dokumentu, a nawet o powołanie biegłego) w celu wykazania okoliczności przeczącym tezom oskarżyciela albo okoliczności korzystnych dla obwinionego, potwierdzających jego wyjaśnienia.

Obwiniony może powołać świadków na okoliczność, iż nie było go w miejscu popełnienia wykroczenia, które mu się zarzuca z uwagi na to, że przebywał w tym czasie gdzie indziej.

Jest on nawet obligatoryjnie pouczany o tym, iż może na rozprawę sprowadzić świadków lub inne dowody na swoją obronę (art. 67 § 2 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia).

3. Obwiniony uczestnicząc w procesie ma prawo zadawać pytania świadkom oraz zgłaszać wnioski do protokołu.

4. Obwiniony może w sprawie składać wyjaśnienia, w tym nie tylko ustnie, ale również w formie pisemnej, co jest formą wygodną pozwalającą na uporządkowane przedstawienie danego zdarzenia i lepszego sformułowania myśli.

REKLAMA

Należy podkreślić szczególne znaczenie tych wyjaśnień z uwagi na fakt, iż ich treść nie podlega ocenie z punktu widzenia art. 233 kodeksu karnego (czyli ocenie z punktu widzenia odpowiedzialności za fałszywe zeznania). Oznacza to, że obwiniony może przyjmować daną linię obrony niezależnie od zaistniałego stanu faktycznego.

Dana osoba może zaprzeczać sprawstwa wykroczenia, wypierając się go całkowicie i jeżeli nawet zostanie skazany za to wykroczenie nie ponosi odpowiedzialności za to, że zaprzeczał swojemu sprawstwu. Jest to bardzo ważny element z punktu widzenia prawa do obrony, w ramach którego można przyjmować różne warianty zdarzeń (linie obrony).

W odniesieniu do wyjaśnień obwinionego należy wskazać, iż ma on również prawo ich odmówić w ogóle, lub odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania. Uprawnienia te sprzyjać mogą taktyce obrony polegającej na zaprzeczeniu sprawstwa i biernej postawie wyczekującej na to, że oskarżyciel udowodni winę obwinionego.

5. Należy wskazać na to, że obwiniony ma prawo do zaskarżenia wyroku sądu pierwszej instancji za pomocą apelacji, zaskarżania innych niekorzystnych dla niego postanowień (np. o przeszukaniu), a także prawo do zabiegania o to by podmiot uprawniony wniósł w sprawie kasację.

W odniesieniu do prawa obrony wskazać należy zagadnienie dotyczące tzw. obrony obligatoryjnej, czyli sytuacji kiedy dana osoba musi mieć w procesie karnym obrońcę. Zagadnienie to, jak i problematyka wyznaczenia obrońcy z urzędu omówione zostają w odrębnych opracowaniach (por. obrona obligatoryjna, ustanowienie obrońcy z urzędu).

Zobacz serwis: Postępowanie wykroczeniowe

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również wiele obowiązków, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn), nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

REKLAMA

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

REKLAMA