Mops

Subiektywna opinia autora tekstu o złych czasach dla osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Wynika nie tylko z tego, że do Sejmu wpłynęły niedawno dokumenty z informacją, że prawdopodobnie aż do 2028 r. zasiłek pielęgnacyjny nie będzie podwyższony (od 2019 r.!). Obok tego są inne zmiany. Weszły w życie (albo niedługo wejdą) takie świadczenia jak dodatek dopełniający (do renty socjalnej) i dodatek do renty z tytułu niezdolności do pracy (projekt ustawy), które oparte są o niesamodzielność, a nie niepełnosprawność. Także w świadczeniu wspierającym samo orzeczenie o niepełnosprawności to za mało, aby je otrzymać. Potrzebny jest jeszcze poziom wsparcia (ocena samodzielności). Zestawienie tych zmian prowokuje do ważnego dla osób niepełnosprawnych pytania - "Czy więc w przyszłości będą coraz mniej ważne orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym?"

Nie wolno łączyć dodatku pielęgnacyjnego i zasiłku pielęgnacyjnego (wypłacany automatycznie od 75 roku życia przez ZUS). Staruszkowie, którzy nie dostrzegli, że nie wolno im łączyć obu świadczeń bronią się w sądach, że zasiłek pielęgnacyjny był świadczeniem nienależnym bo emeryt (75+) nie wiedział, że trzeba to podwojone oddać. Ta argumentacja w ogóle nie ma znaczenia bo zasiłek pielęgnacyjny w kolizji z dodatkiem pielęgnacyjnym nie jest świadczeniem nienależnym – Państwo odzyskuje te pieniądze pomniejszając wypłaty emerytur a nie zwrot gotówkowy do MOPS od emeryta.

Tysiące opiekunów osób niepełnosprawnych otrzymują w całej Polsce decyzje (burmistrzów, wójtów i prezydentów miast) z wezwaniami do zwrotu od 10 000 zł do 42 000 zł. Chodzi o świadczenie pielęgnacyjne wypłacane w okresie rozpatrywania wniosku o przyznanie poziomu wsparcia (często okres roku i więcej). Nie można łączyć świadczenia wspierającego i pielęgnacyjnego. Rodziny osób niepełnosprawnych twierdzą, że nie wiedziały o konieczności zwrotu np. 13 000 zł - 24 000 zł. MOPS twierdzą, że pod koniec 2023 r. wysłały każdej osobie mającej stare świadczenie pielęgnacyjne ulotkę z taką informacją. I dlatego ich żądanie zwrotu pieniędzy jest w pełni legalne.

W artykule przedstawiamy kilka opowieści ludzi, którzy przeżyli koszmar opieki nad bliską osobą (mama albo babcia) chorujących przed śmiercią na demencję. Porażające historie. Nie wszyscy jednak widzą dramatyzm sytuacji. W czasie dyskusji o ciężkiej sytuacji osób opiekujących się mamą albo babcią z demencją Internauta stwierdził: „Zasiłek opiekuńczy dla opiekuna osoby starszej w 2025 roku wynosi 3287 zł miesięcznie. Można dostać opiekunkę z Mops Gops. Poza tym ta osoba starsza nad którą sprawuje się opiekę wciąż ma swoje 14 emerytur rocznie." Dla tego internauty opieka nad osobą chorą na demencją nie stanowi wyzwania.

Świadczenia otrzymywane w ramach programu „Aktywny rodzic” nie będą miały wpływu na prawo do zasiłków i innych form pomocy społecznej. Co to oznacza w praktyce?

MOPS wygrywają i przegrywają. Kwoty 17 000 zł - 30 000 zł. Dużo sporów o zwroty świadczenia pielęgnacyjnego. Dlaczego mamy sprzeczne wyroki sądów (na dziś WSA, czekamy na NSA)? Osoby niepełnosprawne i ich rodziny (opiekunowie) twierdzą, że nie wiedzieli o tym, będą musieli oddawać świadczenie pielęgnacyjne po przyznaniu świadczenia wspierającego. Chodzi o kwoty często między 20 000 a 40 000 zł.  Jak to możliwe, że nie wiedzieli skoro w 2023 r, każdy opiekun osoby niepełnosprawnej otrzymał pismo informacyjne w tej sprawie z MOPS?

Nie wiadomo dlaczego świadczenia dla niepełnosprawnych są zależne od wieku nabycia niepełnosprawności (tak jest np. w rencie socjalnej). Najbardziej drastyczna sytuacja była w świadczeniu pielęgnacyjnym (starym). Przepisy mówiły, że niepełnosprawność musi powstać generalnie przed pełnoletniością (wyjątki dla nauki). Jednak w 2014 r. Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że jest to niezgodne z Konstytucją RP - nie ma żadnego uzasadnienia, aby starego świadczenia pielęgnacyjnego nie dostał opiekun osoby niepełnosprawnej niewidomej albo jeżdżącej na wózku od trzydziestego roku życia.

Kłopotem są świadczenia konkurencyjne do świadczenia pielęgnacyjnego. Zdaniem MOPS jeżeli opiekun osoby niepełnosprawnej miał jakieś świadczenie (np. renta) przed 2024 r. i nie zrezygnował z niego przed tą datą, to opiekun nie może otrzymać starego świadczenia pielęgnacyjnego w 2024 r. albo 2025 r. Opiekunowie liczyli na interpretację przepisów polegającą na tym, że mogą wybrać jedno ze świadczeń (także w 2024 r. albo 2025 r.). Jeżeli jednak pielęgnacyjne zostanie przyznane w 2024 r., to czy to jest możliwe skoro od 1 stycznia 2024 r. weszło świadczenie wspierające?

Czy jedna osoba z MOPS otrzyma jeden zasiłek, czy 6? W artykule omawiamy wyrok sądu w sprawie 6 zasiłków w trzy miesiące. Jedzenie, buty, ciuchy, leki i lekarz, czynsz. Beneficjentka zasiłków poszła do sądu nie dlatego, że nie otrzymała zasiłku. Spierała się (skutecznie) o zbyt niską wartość zasiłku.

Zapadł bardzo ważny wyrok sądu administracyjnego (WSA), z którego wynika, że opiekunka albo opiekun osoby niepełnosprawnej wcale nie musi oddawać świadczenia pielęgnacyjnego do MOPS w związku ze świadczeniem wspierającym (dla osoby niepełnosprawnej). Wydawałoby się, że wszystko jasne – jest świadczenie wspierające dla osoby niepełnosprawnej więc zwracamy świadczenie pielęgnacyjne. Bo są to świadczenia konkurencyjne - albo jedno albo drugie. Ale nie. Sąd stwierdził:

W przepisach był zakaz przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, gdy niepełnosprawni (stopień znaczny) (np. mąż, żona) opiekowali się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Było to dopuszczalne tylko wtedy, gdy opiekun miał stopień umiarkowany albo lekki. Dlaczego tak stanowiło prawo? Było w przepisach zaszyte domniemanie, że opiekun ze stopniem znacznym nie da rady opiekować się inną osobą niepełnosprawną z tym stopniem (stare świadczenie pielęgnacyjne było tylko dla tego stopnia znacznego).

MOPS będzie musiał współpracować z urzędem pracy. Wiele osób czekało na te nowe przepisy, no i gruntownych zmian na rynku pracy ciąg dalszy. Tym razem skupimy się na opisaniu możliwości uzyskania pracy, ale uwaga, nie z urzędu pracy (GUP czy PUP), a z samego MOPS-u. Może to być zaskakujące, ale od 2025 r. z MOPS-u będzie można dostać już nie tylko ubrania, spożywkę, dopłaty do ogrzewania, wyposażenia ale i właśnie pracę. Powstanie nowa instytucja rynku pracy: reintegracja społeczna. Poniżej informacja dla kogo i na jakich warunkach jest przewidziana pomoc.

NSA wskazał na ważny niuans. Opiekun osoby niepełnosprawnej (matka) ma zasiłek stały. Podstawą dla tego zasiłku była całkowita niezdolność do pracy. Opiekun w świadczeniu pielęgnacyjnym musi być zdolny do pracy. Tylko wtedy może zrezygnować z pracy dla wykonania zadania opieki nad osobą niepełnosprawną (tu córka leżącą, stopień znaczny niepełnosprawności, pełna niesamodzielność). Pomimo zasiłku stałego (i niezdolności do pracy) matka została uznana dla świadczenia pielęgnacyjnego za osobę potencjalnie zdolną do pracy. Jak to jest możliwe? Na pozór wydaje się niemożliwe. A jednak jest możliwe.

Sądy administracyjne bronią staruszków i staruszek pozbawianych starego świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS od 11 lat nie wykonują korzystnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Postępowanie urzędników w MOPS jest niezrozumiałe biorąc pod uwagę stanowisko WSA i NSA - sędziowie w dziesiątkach wyroków uznają moc wyroku TK z 2014 r. Wszystko staje się jasne, gdy się zrozumie, że za wykonanie wyroku TK, gmina nie otrzyma środków od wojewodów na wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego. Dlatego MOPS muszą łamać prawo. Od 11 lat.

Zasiłek stały i zasiłek pielęgnacyjny to ważne formy wsparcia m.in. osób starszych i niepełnosprawnych. Komu przysługują te świadczenia? Czy można je łączyć? Co zmieniło się w 2025 r.? Oto ważne informacje i prosty przykład!

Problem 1. Przekraczające 4000 zł (od marca 2025 r.) świadczenie wspierające wlicza się do dochodu osoby niepełnosprawnej. Powoduje to utratę preferencji w MOPS co do możliwości otrzymania tańszych usług i świadczeń. Problem 2 to pozbawienie świadczenia wspierającego osoby niepełnosprawne jako sankcja za pobyt w całodobowym domu opieki, za który np. rodzina starszej, schorowanej osoby musi zapłacić np. 5000 zł za miesiąc. Osoba niepełnosprawna jest wykluczona ze świadczenia wspierającego, a rodzina płaci wspomniane 5000 zł bez szans refundacji. 

Nie wszystkie świadczenia można łączyć. Jest to ważne zagadnienie dla osób z niepełnosprawnościami ich opiekunów. Spróbujemy pokazać je na kilku wybranych przykładach. W rzeczywistości jest ich znacznie więcej.

Wiele osób z niepełnosprawnościami nie jest świadomych co do tego, że często organ postępuje wadliwie w ich sprawie. Organ zamiast wydać decyzję administracyjną o prawie lub braku prawa do świadczenia, wydaje informację o sposobie rozpatrzenia wniosku bez uzasadnienia. To nie jest to samo co decyzja administracyjna, która zawiera ściśle określone elementy. Jednostka powinna mieć gwarancję rozpoznania jej wniosku w formie decyzji, wydawanej w odpowiedniej procedurze, która następnie podlega kontroli. Odnosi się to zwłaszcza do rozstrzygnięć opartych na uznaniu, czy na ocenie nieostrych przesłanek - w stosunku do osób z niepełnosprawnościami.

Mąż zachorował na chorobę, na którą umiera się statystycznie po 3-5 latach. Żona zajmowała się dziećmi. Od 20 lat nie pracowała. Choroba zaskoczyła rodzinę. MOPS nie chciał przyznać świadczenia pielęgnacyjnego bo nie było elementu rezygnacji z pracy przez kobietę. To seryjnie wadliwe interpretowanie przepisów przez MOPS. Nawet osoba bezrobotna od 20 lat mogła otrzymać świadczenie pielęgnacyjne (stare). O ile wyraziła gotowość do pracy i wykazała, że przeszkodą w podjęciu pracy jest kalectwo (niepełnosprawność znaczna) ojca albo matki.

I to nie dla każdej osoby 75+, ale takiej, która nie ma prawa do emerytury i renty. To niszowe sytuacje. Zazwyczaj osoba w wieku 75+ ma emeryturę i rentę. Otrzymuje wtedy dodatek pielęgnacyjny. Ale są osoby, które w wieku 75 lat nie mają prawa do emerytury i renty. Bardzo rzadko, ale są takie osoby. W artykule omówienie dwóch petycji dotyczących zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego - pierwsza trafiła do Senatu, a druga do Sejmu.

Na jaki okres ośrodki pomocy społecznej (MOPS, OSP) przyznają zasiłki stałe? To pytanie, które zadają sobie niekiedy osoby z niepełnosprawnościami. Jakie kwoty zasiłków obowiązują w 2025 r. i kto może otrzymać taką pomoc?

Czy po uzyskaniu wymaganego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności gmina przyzna zasiłek stały wstecz? Kiedy najlepiej złożyć wniosek? Jakie są kryteria w 2025 roku? Odpowiadamy!

„Czy w 2025 r. zasiłek pielęgnacyjny przysługuje również przy umiarkowanym stopniu niepełnosprawności? Kiedy to świadczenie zostanie podwyższone?” – pyta nasza Czytelniczka. W artykule prezentujemy aktualne przepisy i przykłady orzeczeń.

Kryteria dochodowe dla świadczeń rodzinnych i alimentacyjnych w 2025 r. nie uległy zmianie. Może się jednak zdarzyć, iż pomimo przekroczenia progów rodzic uzyska wsparcie. Jak działa zasada „złotówka za złotówkę” i dlaczego warto o niej pamiętać?

Czy MOPS liczy się do emerytury? Skoro pomoc społeczna jest instytucją reagującą, wspomagającą osoby i rodziny jej potrzebujące w aktualnym czasie oraz zapobiegającą powstawaniem sytuacji zagrażających bytowi osób i rodzin to czy w przyszłości, po pobieraniu zasiłków z MOPS ma się prawo do zabezpieczenia emerytalno-rentowego.