Tematy - Postępowanie karne, Prawo karne

Z dniem wejścia w życie ustawy z 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, do Kodeksu karnego wprowadzono nowe przestępstwo polegające na uchylaniu się od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego. Zamiarem ustawodawcy przy wprowadzeniu nowego przestępstwa było zarówno zapewnienie prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, jak i ochrona majątkowych interesów pokrzywdzonego wierzyciela.

Zjawiska przemocy i mowy nienawiści stanowią jedne z najbardziej palących wyzwań współczesnych społeczeństw. Przybierają one różnorodne formy – od agresji fizycznej i psychicznej po mowę nienawiści w przestrzeni publicznej i wirtualnej. Jako takie godzą one w fundamenty demokratycznego państwa prawa, godność jednostki oraz spójność społeczną.

Słowa potrafią czasami ranić innych ludzi. Są one w stanie wywołać wiele cierpień. Dlatego właśnie mogą one powodować odpowiedzialność prawną. Jednakże należy też mieć na uwadze i to, że nie zawsze negatywne treści kierowane wobec drugiej osoby, będą mogły zostać uznane za zniewagę.

Czasem bywa tak, że mimo gorących chęci i misternego planu, sprawcy nie udaje się popełnić zakładanego przez niego przestępnego czynu. Należy jednak odróżnić sytuację, kiedy działanie sprawcy nie przebiegło dla niego pomyślnie i nie osiągnęło spodziewanych rezultatów, od sytuacji kiedy obiektywnie popełnienie danego czynu zabronionego nie jest możliwe. Konsekwencje prawne w obu przypadkach będą bowiem nieco odmienne na gruncie polskiego prawa karnego.

Czym jest mobbing? Kogo na cel obierają mobberzy? Jak powinniśmy reagować, gdy doznajemy przemocy w miejscu pracy? W programie Gość Infor.pl rozmawiali Katarzyna Bednarczykówna, autorka książki "Masz się łasić" oraz Piotr Nowak (Infor.pl)

Jest apel o zmianę prawa karnego wykonawczego. Według Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), skazani powinni samodzielnie stawiać się w zakładzie karnym w wyznaczonym terminie, a dopiero w drodze wyjątku być doprowadzani na wezwanie sądu.

Nowelizacja Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego ma na celu dostosowanie polskiego prawa do standardów konstytucyjnych i unijnych. Planowane zmiany to m.in. wzmocnienie prawa do obrony, ograniczenie czasu stosowania tymczasowego aresztu oraz zakaz wykorzystywania dowodów zdobytych nielegalnie. Reforma ma poprawić przejrzystość procedur sądowych oraz przywrócić zaufanie obywateli do systemu sprawiedliwości.

Religia stanowi ważną część życia wielu ludzi. Obrzędy religijne jak na przykład ślub, pogrzeb, pierwsza komunia święta odgrywają dużą rolę w polskim społeczeństwie. Każdy ma prawo uczestniczyć w publicznych wydarzeniach związanych z wyznawaną wiarą, a inni nie mogą mu tego utrudniać. Wolność wyznania wynika z konstytucji RP oraz z międzynarodowych aktów prawnych dotyczących ochrony praw i wolności człowieka.

Zabójstwo człowieka jest niewątpliwie czymś bardzo złym. Niezależnie od wyznawanego światopoglądu, religii jest to czyn naganny. Niektórzy wyrażają poglądy, zgodnie z którymi w niektórych uzasadnionych sytuacjach dopuszczalna powinna być eutanazja. Uważają, że tak naprawdę nie jest ona zabójstwem, ale ulgą w cierpieniach. Polskie prawo karne zabrania jednak dokonywania eutanazji.

Rząd zrobił nie małą niespodziankę. Można spodziewać się nowych projektów takich aktów prawnych jak: kodeks karny, kodeks cywilny i kodeks rodzinny. Co więcej powołał też Komisję Kodyfikacyjną Ustroju Sądownictwa i Prokuratury - czy będą nowe ustawy o SN czy KRS - wydaje się, że tak. Rok 2024 i 2025 to będzie czas wzmożonych prac nad tymi kluczowymi obszarami prawa w Polsce. Zmiany są potrzebne.

Osoba, która dopuściła się naruszenia prawa w niektórych przypadkach nie poniesie za to odpowiedzialności. Taka sytuacja może wystąpić na przykład w przypadku choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych.

Od 1 października 2023 r. zaczynają obowiązywać duże zmiany w kodeksie karnym. Nowe przepisy zaostrzają sankcje dla sprawców najcięższych przestępstw, wprowadzają elastyczny wymiar kar oraz zapewniają Polakom bezpieczeństwo.

W zależności od powagi zarzutów i stopnia zaawansowania sprawy kontakt z niemieckim wymiarem sprawiedliwości następuje poprzez:
1) przesłanie formularza z pytaniami przez policję,
2) przesłanie nam nakazu karnego (Strafbefehl) / aktu oskarżenia,
3) wezwanie na przesłuchanie bądź zatrzymanie przez policję.

W jaki sposób różni się kwalifikacja prawna tych czynów i dlaczego sądy przyjmują w takiej sytuacji często odpowiedzialność karną sprawców z łagodniejszego przepisu?

Gwarancje procesowe przysługujące podejrzanym lub oskarżonym poniżej 18. roku życia mają być dostosowane do dyrektyw unijnych. Sejmowa komisja sprawiedliwości przyjęła rządowy projekt. Do projektu wprowadzono poprawki synchronizujące jego treść z niedawnymi zmianami w Kodeksie postępowania karnego.

Senat przyjął nowelę Kodeksu postępowania cywilnego dostosowującą do prawa unijnego przepisy o jurysdykcji ws. małżeńskich, odpowiedzialności rodzicielskiej oraz uprowadzeniach dzieci za granicę. Przesunięto też termin wejścia w życie reformy prawa karnego.

Przedawnienie – ustanie karalności przestępstwa wskutek upływu określonego okresu od jego popełnienia (przedawnienie karalności) lub ustanie możliwości wykonania kary wskutek upływu określonego okresu od uprawomocnienia się wyroku skazującego (przedawnienie wykonania kary).

Celem wymuszenia prawidłowego stosowania tzw. ustawy o sygnalistach twórca projektu zdecydował się na wprowadzenie przepisów karnych. Jakich?

W zakończonych w 2021 r. prawomocnym wyrokiem sprawach o przestępstwa fakturowe nikt nie został uniewinniony. 45 osób zostało skazanych, 66 poddało się dobrowolnie karze, a tylko wobec dziewięciu sąd warunkowo umorzył postępowanie.

Wypadek w ruchu drogowym to bardzo trudne doświadczenie zarówno dla osoby, która w jego wyniku ucierpiała, jak i dla jej najbliższych. Oprócz traumy i niejednokrotnie długotrwałej rekonwalescencji związanej z uszczerbkiem na zdrowiu, ofiary muszą mierzyć się z załatwieniem wielu formalności. Często, skupiając się na roszczeniach dochodzonych od sprawcy wypadku i ubezpieczyciela w postępowaniu cywilnym, nie zdają sobie sprawy z możliwości dochodzenia swoich praw również w ramach prowadzonego postępowania karnego. Jaką więc rolę w postępowaniu karnym w sprawie wypadku może pełnić osoba pokrzywdzona?

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich znaczna część przepisów reformujących prawo karne budzi poważne zastrzeżenia.

Federacja Przedsiębiorców Polskich wskazuje, że Konstytucja Biznesu nie chroni przedsiębiorców zgodnie z jej zapisami o domniemaniu uczciwości przedsiębiorcy oraz rozstrzyganiu wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy. Niestety, urzędnicy w obawie przed odpowiedzialnością wynikającą z art. 231 Kodeksu karnego nie stosują korzystnych dla przedsiębiorców rozwiązań i niemal każda sporna sprawa trafia do sądu. Utrudnia to działalność gospodarczą i zwiększa niepewność prawną dla firm. Rozwiązaniem jest wprowadzenie zapisów Konstytucji Biznes do Kodeksu karnego i zwolnienie urzędników z odpowiedzialności, jeśli stosują te konkretne przepisy Konstytucji Biznesu.

Rzecznik Praw Dziecka przedstawił projekt systemowej analizy przypadków śmierci dzieci. Do najważniejszych rozwiązań należy powołanie rady ekspertów, która będzie badać okoliczności tragedii i uzupełnienie uprawnień rzecznika o możliwość występowania w sprawach karnych.

Co robić kiedy osoba zobowiązania do opłacania alimentów na Ciebie lub na Twoje dziecko uchyla się od tego obowiązku? Kiedy nie płaci? Kiedy mówi, że nie chce i nie będzie płacić? Gdy masz trudności z pokrywaniem podstawowych wydatków związanych z utrzymaniem dziecka. O tym, jak się zachować, jak postępować skutecznie oraz pozostawać w zgodzie z prawem, przeczytasz w tym artykule.

Spółka na Malcie a kłopoty Dody. Dziennikarze śledczy pracujący przy Panama Papers przez wiele lat musieli ślęczeć nad tonami dokumentów, żeby znaleźć choćby nitkę, która miała poprowadzić ich do celu, czyli ujawnieniu afer polityków czy celebrytów. W przypadku Dody polska prokuratura musiała tylko wejść do internetu. Później śledczy mieli już prostą drogę do postawienia artystce i jej byłemu mężowi zarzutów ukrywania majątku przed inwestorami i niespłacenia należności związanych z powstaniem filmu „Dziewczyny z Dubaju”.

Zmiany w odpowiedzialności karnej dyrektorów jednostek zajmujących się małoletnimi już niedługo.

22 czerwca 2021 r. weszła w życie nowelizacja dotycząca procedur karnych w okresie pandemii. Zmiany dotyczą m.in. liczebności składów orzekających.

„Świadek koronny” jest pojęciem dość znanym. Zazwyczaj ludziom kojarzy się, że przysługują mu „jakieś korzyści”.

Nowelizację procedury karnej w okresie pandemii zakłada nowelizacja, którą przyjął Sejm. Co się zmieni?

Czynny żal to instytucja prawa karnego, która pozwala na uniknięcie odpowiedzialności za popełnienie czynu zabronionego. Należy jednak pamiętać, że czynny żal to narzędzie wprowadzone przez ustawodawcę na ścisłe określonych zasadach i tylko spełnienie odpowiednich warunków umożliwia prawidłowe skorzystanie z tego rozwiązania.

Wzmocnienie ochrony prawnej pokrzywdzonych dzieci w postępowaniach karnych zakłada rządowa ustawa przyjęta przez senacką komisję. Na czym polega domniemanie małoletności pokrzywdzonego? co oznacza tzw. indywidualna ocena pokrzywdzonego?

Akta sprawy sądowej udostępnia się stronom, obrońcom, pełnomocnikom i przedstawicielom ustawowym. W jednej ze spraw prokurator utrudniał podejrzanemu dostęp do akt sprawy. Jego obrońca znalazł jednak na to sposób. Jaki?

Kodeks karny zawiera kilka podstawowych zasad, które pomagają w prawidłowym stosowaniu przepisów. Wśród zasad prawa karnego jest m.in. zasada terytorialna. Na czym polega i jakie ma znaczenie?

Eksperyment, w tym eksperyment medyczny stanowi jeden z kodeksowych kontratypów, czyli okoliczności wyłączających bezprawność czynu. Na czym polega niniejszy kontratyp i o czym należy pamiętać?

W Dzienniku Ustaw zostały opublikowane rozporządzenia określające wzory pouczeń dla świadka, podejrzanego i pokrzywdzonego w postępowaniu karnym. Nowe akty prawne wejdą w życie 5 października 2020 r.

Wyrok nakazowy jest wydany bez przeprowadzenia rozprawy i bez udziału stron postępowania. O jego treści dowiadujemy się w momencie doręczenia odpisu z sądu. Co wówczas może zrobić strona, jaki jest termin na zaskarżenie i o czym należy pamiętać?

Oskarżanie innych osób ma różne podłoże, na szczęście większość z nich jest oparta na prawdziwych faktach. Niestety zdarzają się fałszywe oskarżenia, które mogą być nacechowane chęcią odegrania się na innej osobie. Co wówczas grozi sprawcy takiego oskarżenia?

W polskim prawie karnym jest wyróżnionych kilka kontratypów czyli okoliczności, które wyłączają bezprawność czynu. Część z nich jest nazwana, zaś część jest wypracowana przez doktrynę. Jednym z wypracowanych jest m.in. kontratyp ryzyka sportowego. Na czym polega niniejszy kontratyp?

Niezgłoszenie danych do ubezpieczenia społecznego jest jednym z przestępstw przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową. Kto może być sprawcą przestępstwa i co za nie grozi?

Obrona konieczna jest jednym z kontratypów, czyli jedną z kodeksowych możliwości wyłączających bezprawność czynu. Kiedy zatem mamy do czynienia z obroną konieczną, a kiedy z przekroczeniem granic obrony koniecznej?

Instytucja warunkowego umorzenia postępowania jest swoistym testem dla sprawcy, który popełnił przestępstwo, jednak jego osobiste okoliczności pozwalają na zwolnienie od kary. Kto może liczyć na warunkowe umorzenie postępowania, jakie obowiązki ma sprawca w okresie próby i kiedy podejmuje się warunkowo umorzone postępowanie?

Apelacja opiekuna prawnego (matki), która nie została wezwana do sądu i kwestionowała poczytalność syna, została przez sąd odwoławczy uznana za niedopuszczalną. Rzecznik Praw Obywatelskich uznał, iż sąd odwoławczy błędnie ocenił, iż skoro opiekun prawny nie był uczestnikiem sprawy w I instancji, to nie może apelować i złożył kasację do Sądu Najwyższego. SN uwzględnił kasację, stwierdzając, iż matka oskarżonego miała prawo wnieść apelację.

Zabezpieczenie majątkowe jest środkiem przymusu, którego celem jest zabezpieczenie wykonania przyszłego wyroku skazującego w zakresie grożących podejrzanemu (oskarżonemu) dolegliwości o charakterze majątkowym. W założeniu ma ono zapobiegać ukryciu lub wyzbyciu się przez podejrzanego (oskarżonego) jego majątku i tym samym uchronić przed utrudnieniem lub udaremnieniem możliwości wykonania wyroku w zakresie grzywien, środków kompensacyjnych i innych świadczeń.

Łacińskie określenie "in dubio pro reo" jest często używane w mediach i stanowi część szerszej zasady określanej domniemaniem niewinności. Jaki jest zatem zakres zasady in dubio pro reo?

Prekluzja dowodowa jest jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych przez nowelizację Kodeksu postępowania karnego. Nowe przepisy weszły w życie 5 października 2019 r. Czy skutkiem tych zmian może być odejście od zasady prawdy materialnej?

Na temat przestępstwa nieudzielenia pomocy krąży wiele mitów, które są popularne zwłaszcza na forach internetowych. Ich pochodzenie jest różne, część wynika z niezrozumienia przepisu karnego, a część z opowieści osób trzecich, które często nie znając stanu faktycznego, dorzucają kilka słów od siebie. Jak zatem należy rozumieć przestępstwo nieudzielenia pomocy, kogo dotyczy i co za nie grozi?

Definicji mediacji nie znajdziemy w Kodeksie postępowania karnego. Czym zatem jest mediacja? O jakich zasadach warto wiedzieć?

Dane zgromadzone w Karnym Rejestrze Karnym mają istotne znaczenie dla osób, których dotyczą jak również dla organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. W związku z faktem, iż dane te decydują o losie innych, ważne jest aby były aktualne i prawidłowe. Jakie dane gromadzi się w Rejestrze Karnym, jak są usuwane i jak sprawdzić czy figurujemy w Rejestrze Karnym?

Świadek koronny jest tytułem, który można nadać podejrzanemu, jeśli ujawnił konkretne przestępstwo, w którym sam jest podejrzanym. Jakie kryteria należy spełnić aby zostać świadkiem koronnym, w jaki sposób są traktowane zeznania świadka koronnego i kiedy przysługuje ochrona?

Zdaniem RPO projekty pouczeń o uprawnieniach i obowiązkach podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka w sprawach karnych zawierają wady. Jakich informacji brakuje w proponowanych wzorach?

Postępowanie karne, Prawo karne

Jaka kara za uchylanie się od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego?

Środki reakcji prawnej na przemoc i nienawiść

Obrazić kogoś, czyli kiedy występuje przestępstwo zniewagi

Kiedy sprawca chce popełnić przestępstwo, ale mu się to nie udaje – czyli o usiłowaniu popełnienia przestępstwa

Kara więzienia za mobbing? "Powinna być odpowiedzialność karna"

Niefortunna zmiana prawa. RPO: skazani powinni sami stawiać się w zakładzie karnym w wyznaczonym terminie, a dopiero w drodze wyjątku być doprowadzani

Duża nowelizacja prawa karnego. Zmiany obejmują m.in. wzmocnienie prawa do obrony, ograniczenie stosowania tymczasowego aresztu czy zakaz wykorzystywania dowodów zdobytych nielegalnie

Jak prawo chroni uczucia religijne?

Czym jest zabójstwo eutanatyczne w polskim prawie?

Prawo cywilne, karne i rodzinne - będą nowe kodeksy!

Niepoczytalność a ubezwłasnowolnienie

Kradzież od 800 zł będzie przestępstwem. Duże zmiany w kodeksie karnym od 1 października 2023 r. Wyższe kary i nowe typy przestępstw

Sprawa karna w Niemczech. Co trzeba wiedzieć? Jak się zachować?

Zabójstwo a pobicie ze skutkiem śmiertelnym

Gwarancje dla nieletnich przestępców mają być zgodne z unijnymi dyrektywami

Przesunięty termin wejścia w życie reformy prawa karnego?

Przedawnienie w prawie karnym

Ochrona sygnalistów - przepisy karne

Przestępstwa fakturowe. Działania KAS. Jakie wyroki orzekają sądy?

Prawa pokrzywdzonego w wypadku komunikacyjnym w ramach postępowania karnego

Reforma prawa karnego - zastrzeżenia RPO

Konstytucja Biznesu nie chroni wystarczająco przedsiębiorców - pomóc mogą dodatkowe zapisy w Kodeksie karnym

Systemowa analiza przypadków śmierci dzieci - projekt RPD

Niealimentacja, czyli uchylanie się od alimentów

Spółka na Malcie a kłopoty Dody. Prokuratorzy mieli łatwy dostęp do dowodów

Zmiany w odpowiedzialności karnej dyrektorów szkół, przedszkoli i żłobków

Nowelizacja procedur karnych w okresie pandemii

Świadek koronny, czyli jaki?

Procedura karna w okresie pandemii - zmiany

Czynny żal w praktyce – warunki, termin, wzór

Prace nad ustawą wzmacniającą ochronę pokrzywdzonych dzieci

Utrudniony dostęp do akt sprawy - czy jest na to sposób?

Pojęcie zasady terytorialnej w Kodeksie karnym

Kontratyp eksperymentu medycznego w Kodeksie karnym

Nowe wzory pouczeń w postępowaniu karnym w 2020 r.

Sprzeciw od wyroku nakazowego w sprawach karnych i w sprawach o wykroczenie (przykłady)

Co grozi na fałszywe oskarżenie w Kodeksie karnym?

Kontratyp ryzyka sportowego

Niezgłoszenie danych do ubezpieczenia społecznego jako przestępstwo

Obrona konieczna w rozumieniu Kodeksu karnego

Warunkowe umorzenie postępowania - podstawowe informacje

SN: Opiekun prawny osoby ubezwłasnowolnionej może złożyć apelację w jej sprawie

Zabezpieczenie majątkowe w postępowaniu karnym

Zasada in dubio pro reo w procesie karnym

Prekluzja dowodowa w sprawach karnych - możliwe skutki nowelizacji KPK

Nieudzielenie pomocy w rozumieniu Kodeksu karnego

Mediacja w postępowaniu karnym - definicja i zasady

Jakie dane są gromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym i jak się je usuwa?

Świadek koronny - podstawowe informacje

Projekty pouczeń dla podejrzanego, pokrzywdzonego i świadka - wady według RPO