Pracodawca, Urlop

Zwiększenie przewidzianych w kodeksie pracy praw pracowniczych kobiet w ciąży i rodziców dzieci do 13 roku życia, to postulat petycji obywatelskiej, która została wniesiona do Sejmu. 7-godzinny dzień pracy i dodatkowe 3 dni urlopu na każde dziecko na koszt FUS (a nie pracodawcy), to tylko niektóre z nowych przywilejów, które miałyby podnieść – aktualnie najniższy w historii – poziom dzietności w Polsce.

Już niedługo rozpocznie się nowy rok kalendarzowy, co oznacza, że trzeba będzie przyjrzeć się temu, jak przedstawia się stan urlopów wypoczynkowych przysługujących pracownikom i zaplanować terminy ich wykorzystania. Jak zrobić to prawidłowo?

Śmierć członka rodziny to moment, w którym kwestie finansowe schodzą na dalszy plan, ustępując miejsca żałobie. Jednak polskie prawo pracy przewiduje mechanizmy, które mają zabezpieczyć bliskich zmarłego pracownika w tym najtrudniejszym czasie. Jednym z nich jest odprawa pośmiertna. To nie dobra wola pracodawcy, a jego prawny obowiązek. Kto może otrzymać te środki? Dlaczego czasem wypłata jest dzielona na pół? I kiedy szef może legalnie odmówić wypłaty?

Czasami pracownik musi być ostrożny niemal jak saper w wojsku - przepisy prawa pracy oczywiście mają za zadanie chronić pracowników, ale jeżeli ich nie znasz lub źle zinterpretujesz, natrafisz na minę. I to zastawioną przez siebie samego. Szczególnie ostrożnie trzeba korzystać z urlopu na żądanie - to wcale nie działa jak automat i trzeba się pilnować, żeby nie popełnić błędu. Możesz przypadkiem lub przez niewiedzę dać swojemu pracodawcy prosty powód do wręczenia wypowiedzenia, albo co gorsza - natychmiastowego rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, czyli tak zwanej dyscyplinarki.

„Skrócony czas pracy – to się dzieje” to nowy program pilotażowy MRPiPS, w ramach którego przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski będą mogli skrócić czas pracy swoich pracowników (bez obniżania im wynagrodzenia), a to wszystko zostanie sfinansowane w ramach dotacji pochodzącej z Funduszu Pracy. Okazuje się jednak, że ze skróceniem czasu pracy do 4 (zamiast 5) dni w tygodniu albo do 6 lub 7 (zamiast 8) godzin dziennie bądź z wprowadzeniem dodatkowych dni urlopu, może wiązać się konieczność zapłaty... podatku dochodowego.

Podczas gdy rok 2025 jest wyjątkowo korzystny dla pracowników, rok 2026 nie będzie już tak sprzyjający. W 2026 roku pracownicy będą mogli liczyć na mniej długich weekendów, a niektóre dni świąteczne wypadną w weekendy. Mimo to, wciąż istnieje możliwość strategicznego zaplanowania urlopu, by wykorzystać tylko kilka dni wolnego na zorganizowanie nawet dwutygodniowego odpoczynku.

Raz w roku przysługuje gratyfikacja urlopowa, nie mniej niż 12,6% z wypłaty na jedną osobę z rodziny, nie chodzi jednak o typowe świadczenie urlopowe. Ustawa wprowadzająca tę instytucję prawną, która jest w mocy od 14 października 2025 r. i ma ogromne znaczenie dla zatrudnionych. Jednak grupa docelowa jest wąska – za wąska – pomstują pracownicy.

Kodeks pracy reguluje m.in. kwestie dotyczące zatrudniania pracowników młodocianych. Zgodnie z prawem, młodocianym jest osoba, która ukończyła 15 lat, ale ma poniższej 18 lat. Na co zwracać uwagę przy zatrudnianiu młodocianych? Co powinna zawierać umowa w celu przygotowania zawodowego?

Postanowienie Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2025 roku, sygn. II PSK 90/24 stanowi o ważnym aspekcie prawa pracy, który odnosi się do artykuł 8 Kodeksu Pracy. W praktyce mało osób ma świadomość co oznacza tzw. nadużycie prawa podmiotowego. A przypominamy ignorantia iuris nocet, tak więc uważaj na art. 8 KP bo może ci zaszkodzić w pracy.

Od początku 2026 roku najprawdopodobniej wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia projektu nowelizacji ustawy o PIP oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców. Warto zaznaczyć na wstępie, że projekt ten na dzień 30 października 2025 r. nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu.

Regulamin pracy określa organizację i porządek pracy w danym zakładzie. Pracownicy mogą się również z niego dowiedzieć, jakie są ich prawa i obowiązki. Jednak czasami pracodawcy zapominają, że postanowienia regulaminu nie mogą modyfikować postanowień ustawy na niekorzyść pracowników.

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza. Obowiązujące przepisy zawierają jednak regulacje, które mogą nieco poprawić ich trudną sytuację.

W dniu 15 października 2025 r. MRPiPS ogłosiło wyniki naboru do pilotażowego programu pn. „Skrócony czas pracy – to się dzieje”, w którym mogli wystartować przedsiębiorcy (i nie tylko) z całej Polski. Za udział w programie, każdy pracodawca będzie mógł otrzymać nawet 1 mln zł dofinansowania, a ponad tysiące pracowników, już niebawem, będzie mogło pracować 4 (zamiast 5) dni w tygodniu albo po 6 lub 7 (zamiast 8) godzin dziennie bądź skorzystać z dodatkowych dni urlopu, zachowując przy tym prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.

Co najmniej 20 proc. podwyżki, a do tego urlop regeneracyjny co 7 lat pracy. Na razie to tylko postulaty. Kto i od kiedy miałby skorzystać z takich uprawnień? Chodzi o grupę około 150 tys. pracowników.

Zadaniowy system czasu pracy to rozwiązanie, które coraz częściej pojawia się w firmach stawiających na elastyczność i efektywność. Pozwala on dopasować sposób pracy do specyfiki zadań i charakteru stanowiska.

Pracownicy mogą mieć długi weekend na przełomie października i listopada 2025 roku, ponieważ Dzień Wszystkich Świętych przypada w sobotę. Z tego powodu pula dni wolnych od pracy ulega zmianie. Wiele osób może otrzymać dodatkowy dzień wolny bez konieczności składania specjalnego wniosku. Oto szczegóły.

Co z umowami zlecenia w 2026 roku? Od wielu miesięcy, a nawet lat mówi się o konieczności wprowadzenia w odniesieniu do nich zmian. I choć planowane regulacje zostały już kompleksowo omówione w przestrzeni publicznej, to w rzeczywistości jeszcze się nie zmieniły. To wprowadza dezorientację co do tego, jak postępować?

Skrócony czas pracy staje się faktem – Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zakończyło nabór firm do pilotażu „Skrócony czas pracy – to się dzieje!”. Do programu zakwalifikowano około 90 przedsiębiorstw, choć zgłosiło się niemal dwa tysiące. Eksperci już ostrzegają, że choć to historyczny projekt, może on przynieść poważne problemy z ewidencją, absencjami i urlopami. Firmy będą musiały prowadzić dwa systemy rozliczeń, a kadry staną przed jednym z największych wyzwań organizacyjnych ostatnich lat.

Kodeks Pracy jednoznacznie reguluje, że pracownik nie może być dostępny dla pracodawcy non stop. Obowiązkowy czas odpoczynku jest nieprzerwaną przerwą między zakończeniem pracy w jednym dniu a rozpoczęciem pracy w dniu następnym. Wyjaśniamy szczegółowo, jakie normy muszą być przestrzegane i jakie kary grożą za ich ignorowanie

Wręczenie pracownikowi prezentu (np. bonu, nagrody rzeczowej) z punktu widzenia prawa nie jest miłym gestem, lecz opodatkowanym przychodem. Pracownik może być zmuszony do zapłaty co najmniej 688 zł podatku i składek ZUS od prezentu o wartości 2000 zł. Kluczowe jest, czy prezent pochodzi z Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) – tylko to daje szansę na uniknięcie wysokiego obciążenia.

Jesień przyszła pełną parą, ale trudno mówić o złotej-polskiej jesieni. Bardziej: ZŁOta JESIEŃ. Padało, pada i padać będzie. Pojawił się więc pomysł, aby w Polsce, tak jak wdraża się to w innych krajach UE, wprowadzić dodatkowy i 100% płatny "urlop pogodowy" z powodu złych warunków meteorologicznych czy wręcz anomalii pogodowych. Coraz częściej mamy do czynienia z zalaniami, powodziami, wichurami, pożarami, nawałnicami, śnieżycami, burzami czy mrozem lub upałem. Czy taki urlop wejdzie w Polsce, a jeśli tak, to czy w 2026 r.? Przedstawiamy różne możliwości potencjalnej regulacji.

Urlop stażowy jest koncepcją spójną z obecnymi trendami społecznymi i prawnymi dotyczącymi równowagi pracy i życia oraz ochrony zdrowia pracowników. Realizacja pomysłu wymaga jednak skoordynowania trzech elementów: precyzyjnego uregulowania, jasnych zasad zaliczania okresów do stażu pracy oraz uwzględnienia skutków ekonomicznych dla pracodawców. Czy zatem w 2025 r. i 2026 r. będą zmiany?

Zawsze warto zwracać uwagę na to, jakie dokumenty podpisujemy. Dotyczy to również dokumentacji podpisywanej dla pracodawcy. Zgody wyrażone w ciemno mogą w przyszłości doprowadzić do tego, że pracownik straci wpływ na wysokość wynagrodzenia, które jest mu wypłacane.

Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej deklarowało w kwietniu koniec prac nad nowym typ dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Wszystko wskazywało na to, że za kilka miesięcy Rada Ministrów przyjmie odpowiedni projekt ustawy nowelizującej. Urlop jest bardzo atrakcyjny - jest tym dłuższy, im dłuższy staż pracy ma pracownik. Nowe przepisu premiują więc pracowitość. Osoby ze stażem 25 lat pracy mają nie 26 dni urlopu, a 36 dni. I to rok w rok aż do emerytury. Jest to tak atrakcyjne, że dyskusje o tej propozycji rządu skupiają się od 1,5 roku na tym, dlaczego tylko niektórzy pracownicy mają mieć ten przywilej. I kiedy wszyscy.

W świecie pracy złość często bywa traktowana jako coś niewłaściwego, niewygodnego, a nawet groźnego. Tymczasem ignorowanie złości lub jej tłumienie prowadzi do destrukcji – wypalenia zawodowego, obniżenia zaangażowania i pogorszenia relacji w zespołach. Stwarza to potrzebę odpowiedniej refleksji u pracodawców, ale i pracowników.