REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Zaprzeczenie ojcostwa następuje w procesie sądowym. /Fot. Fotolia
Zaprzeczenie ojcostwa następuje w procesie sądowym. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Zaprzeczenie ojcostwa po śmierci dziecka może realizować potrzebę określenia jego tożsamości. Umożliwia także biologicznemu ojcu zaprzeczenie faktu ojcostwa. Jest to w ścisły sposób związane ze sferą życia rodzinnego. Czy zaprzeczenie ojcostwa jest możliwe także po śmierci dziecka?

Zaprzeczenie ojcostwa

Zaprzeczenie ojcostwa stanowi drogę wzruszenia ustawowego domniemania pochodzenia dziecka z małżeństwa, tj. od męża matki (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2000 r. III CKN 1422/00). Może ono nastąpić tyko w procesie sądowym. Legitymacją czynną do wniesienia takiego powództwa dysponuje mąż matki (uważany dotychczas za ojca dziecka), matka, dziecko oraz prokurator. Wniesienie powództwa obwarowane jest zawitymi terminami. Mąż może je wytoczyć w ciągu sześciu miesięcy od chwili, w której dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, ale nie później niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności. Matka dziecka – w okresie 6 miesięcy od narodzin dziecka, dziecko – po ukończeniu 18 lat, ale nie później niż do 21 roku życia. Ograniczenia czasowe nie obowiązują prokuratora. Wyrok rozstrzygający o ojcostwu ma charakter deklaratoryjny i moc wsteczną, tzn. mężczyzna ten nie może być uważany za ojca dziecka od chwili jego poczęcia. Skutkuje ustaniem więzi prawnych pomiędzy dotychczasowym ojcem a dzieckiem. Kodeks posługuje się pojęciem ojcostwa w kontekście ojcostwa biologicznego, genetycznego.

REKLAMA

Zaprzeczenie lub ustalenie ojcostwa

Chcesz otrzymywać więcej aktualnych informacji? Zapisz się na Newsletter!

Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Regulacja kodeksowa nie umożliwia zaprzeczenia ojcostwa po śmierci dziecka. Zgodnie z art. 71 k.r.o. Zaprzeczenie ojcostwa nie jest dopuszczalne po śmierci dziecka oraz z art. 456 p. 3 k.p.c. W sprawie o ustalenie lub zaprzeczenie macierzyństwa, ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa oraz w sprawie o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa postępowanie umarza się w razie śmierci dziecka, chyba że dziecko, które wytoczyło powództwo o ustalenie macierzyństwa albo o ustalenie ojcostwa, pozostawiło zstępnych; w takim wypadku postępowanie zawiesza się. Jeżeli zstępni w ciągu sześciu miesięcy od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą wniosku o jego podjęcie, sąd postępowanie umorzy stan cywilny po śmierci człowieka jest niezmienny. Interpretacja przepisów prawa zdaje się nie budzić wątpliwości. Ich zastosowanie może prowadzić do trudności w sytuacji, w której występuje dwoje dzieci. Wówczas w stosunku do jednego z małoletnich dzieci może zostać ustalone ojcostwo zgodnie ze stanem rzeczywistym, zaś w stosunku do drugiego, które zmarło w toku procesu o zaprzeczenie ojcostwa, zostanie ustalone pochodzenie od byłego męża matki.

Zobacz również: Zaprzeczenie ojcostwa

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Trybunał Konstytucyjny

Zagadnieniem tym na wniosek Sądów Rejonowych (w Jeleniej Górze oraz w Bydgoszczy) zajął się Trybunał Konstytucyjny. W wyroku z dnia 26 listopada 2013 roku, (sygn. akt P 33/12) orzekł, iż wskazane przepisy prawa są niezgodne z Konstytucją (art. 47 w związku z art. 31 ust. 3 oraz w związku z art. 18) oraz Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (art. 8).

Trybunał przewiduje więc możliwość wytoczenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa także po śmierci dziecka.

Zdaniem Trybunału rodzicom przysługuje prawo ustalenia ich rodzicielstwa. Jest ono rozumiane szeroko i obejmuje także aspekt negatywny, tzn. zakwestionowanie więzów pokrewieństwa. Zaprzeczenie ojcostwa daje możliwość ustalenia rzeczywistego, biologicznego rodzicielstwa. Stan cywilny powinien być bowiem zgodny z prawdą biologiczną a człowiek ma prawo znajomości swojego pochodzenia. Jest to podyktowane osobistym charakterem spraw dotyczących stanu cywilnego, który powinien być kształtowany przez osoby bezpośrednio i niemajątkowo zainteresowane. Niedopuszczalność zaprzeczenia ojcostwa powoduje natomiast ostateczne ustalenie pochodzenia dziecka, jako pochodzącego od męża matki. Trybunał zajął się porównaniem ograniczenia zmienności stanu cywilnego do czasu śmierci dziecka z prawem do ochrony rodzicielstwa. Wskazał na ich rażąca dysproporcję. Podkreślił wagę prawa (głównie) mężczyzny do ustalenia (potwierdzenia/ zaprzeczenia) rodzicielstwa. Prawo to zasługuje – zdaniem Trybunału – na szacunek, zwłaszcza w sytuacji, gdy ustalenie rodzicielstwa nie było możliwe wcześniej, przed śmiercią dziecka.

Prawo zaprzeczenia obejmuje również dziecko, które zmarło przed narodzeniem.

Takie ustalenie nie doprowadzi do ukształtowania więzi rodzinnej. Ochrona dobra zmarłego dziecka ani osobisty charakter spraw dotyczących stanu cywilnego nie stanowią wystarczającej przyczyny ograniczenia konstytucyjnych praw.

Polecamy serwis: Sprawy rodzinne

Podstawa prawna:

  • wyrok TK z dnia 26 listopada 2013 r., (P 33/12),
  • wyrok SN z dnia 13 grudnia 2000 r., (III CKN 1422/00),
  • ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59). 
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA