REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Spis powszechny: problemy rachmistrzów, możliwe sankcje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Urszula Mirowska-Łoskot
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Spis powszechny: problemy rachmistrzów, możliwe sankcje/Fot. Shutterstock
Spis powszechny: problemy rachmistrzów, możliwe sankcje/Fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Narodowy Spis Powszechny jest już na półmetku. Jakie problemy mają rachmistrzowie? Co z osobami, które nie chcą się spisać?

Narodowy Spis Powszechny: Kara wisi nad głowami tysięcy Polaków, bo nie chcą się spisać

Rzucanie telefonem, nieaktualne numery kontaktowe, przekłamywanie podawanych danych – to tylko niektóre problemy, z którymi mierzą się rachmistrzowie w trakcie spisu powszechnego.

REKLAMA

. Tymczasem, jak wynika z najnowszych danych GUS, do tej pory spisało się prawie 13,5 mln osób, czyli ok. 35 proc. z tych, które mają taki obowiązek. Jeżeli spis nie przyśpieszy, wiele osób nie zdąży. Czas na wzięcie w nim udziału mija bowiem 30 września br.

Strach w narodzie

REKLAMA

Obecnie można wziąć udział w NSP, korzystając z trzech metod: przez internet, dzwoniąc na infolinię lub bezpośrednio rozmawiając z rachmistrzem. Ankieterzy w teren ruszyli tydzień temu. I przyznają, że łatwo nie jest. Problemy pojawiają już na starcie.

– Baza danych, którą otrzymałem z urzędu, często zawiera nieaktualne informacje. Dzwonię i okazuje się, że respondent od kilku lat nie żyje, o czym informuje mnie rodzina. To bardzo spowalnia pracę. Zanim uda mi się przeprowadzić ankietę, muszę sprawdzić 5–10 wskazanych kontaktów. Pracuję od godziny 9 do 18. W tym czasie mogę wypełnić około czterech ankiet – mówi rachmistrz z woj. lubelskiego.

Jednak nawet jeżeli uda się skontaktować z właściwą osobą, to niektórzy boją się rozmawiać. – Mam porównanie ze spisem, który był przeprowadzany 10 lat temu. Teraz ludzie stali się bardziej nieufni. Panuje jakiś strach w narodzie. Zwłaszcza gdy odwiedzam bogatsze osiedla, na których wybudowane są niemalże pałace. Do domu nikt mnie nie wpuści. Rozmawiałem przez płot, co najwyżej w garażu. Jeżeli ktoś mieszka w bloku, takich oporów zazwyczaj nie ma – dodaje.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Problemem są też nieprawdziwe informacje. – Na oko widzę, że willa ma ok. 500 metrów. Tymczasem respondent podaje w ankiecie 120 metrów. Zdarza się też, że osoba, z którą przeprowadzam wywiad, nie ujawnia wszystkich osób zameldowanych pod danym adresem. Jestem z małej miejscowości, więc to wiem – uzupełnia rachmistrz.

Krępujące okazują się też pytania o stan zdrowia, wyznanie czy związek, na które część osób odmawia odpowiedzi (na niektóre pytania można jej nie udzielić). Niektórzy w ogóle nie chcą rozmawiać – rzucają słuchawką, nie otwierają drzwi.

– Zdarzają się przypadki, gdy ktoś odmawia udziału w spisie. Staram się go przekonać. Często się udaje. Natomiast jeżeli spotykam się z definitywną odmową, sporządzam notatkę na ten temat – mówi rachmistrz.

Główny Urząd Statystyczny (GUS) przyznaje, że odnotowuje takie przypadki, ale sporadycznie. Nie podaje jednak konkretnych liczb – wskazuje jedynie, że jest to poniżej 0,1 proc. W skali całego kraju mogą to być zatem tysiące osób.

Możliwe sankcje

GUS przypomina, że taka odmowa może skutkować nieprzyjemnymi konsekwencjami. Spis jest bowiem obowiązkowy. Zgodnie z art. 17a ust. 1–3 ustawy z 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1143) nie można odmówić przekazania danych rachmistrzowi kontaktującemu się z osobami objętymi spisem.

Po odnotowaniu odmowy uruchamiana jest cała procedura. – W przypadku definitywnej odmowy udziału w badaniu notatka rachmistrza ze wskazaniem przyczyn, okolicznościami sytuacji oraz danymi osobowymi przekazywana jest dalej. O zaistniałej sytuacji zostaje powiadomiony zastępca wojewódzkiego komisarza spisowego. Następnie sprawa zostaje zgłoszona na policję wraz z zebraną dokumentacją – informuje Karolina Banaszek z GUS.

O sankcji decyduje sąd. Zgodnie z art. 57 ustawy z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 955) odmowa wykonania obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie powszechnym lub innym badaniu statystycznym zagrożona jest grzywną. Ta może wynieść 5 tys. zł. Z karą muszą liczyć się również ci, którzy podają fałszywe dane. Wedle bowiem art. 56 ustawy osoba, która wbrew obowiązkowi przekazuje dane statystyczne niezgodne ze stanem faktycznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. W wypadku mniejszej wagi sprawcy grozi grzywna (więcej informacji – patrz ramka).

  • opinia

Kara grozi za brak zgody, a nie bezczynność

Rafał Kowalczyk adwokat Kancelaria Prawna Filipiak Babicz Legal

Narodowym Spisem Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 r. objęte są osoby fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i innych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami, a nawet osoby nieposiadające miejsca zamieszkania. W ramach spisu podaje się dane statystyczne, o których mowa w ustawie z 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 955). To właśnie w tej ustawie przewidziano sankcje za m.in. odmowę wykonania obowiązku statystycznego oraz nieterminowe przekazanie danych.

Z punktu widzenia obowiązku uczestnictwa w NSP najbardziej istotny wydaje się przepis penalizujący odmowę udzielenia informacji. Może ona dotyczyć uchylenia się w ogóle od przekazania informacji bądź od odpowiedzi na poszczególne pytania, bądź też naświetlenia pewnych okoliczności czy danych dotyczących innych osób. Jednak czynu można dopuścić się tylko przez działanie. Słowo „odmawia” w języku polskim oznacza, że dana osoba zachowuje się aktywnie, nie zgadza się, protestuje, zaprzecza itp. Wydaje się, że gdyby zamiarem penalizowania przez ustawodawcę była bezczynność osoby zobowiązanej do podania danych statystycznych, wówczas przepis zawierałby określenie „nie bierze udziału” w spisie powszechnym. Zasadne byłoby doprecyzowanie ustawowego znaczenia „odmowy” tak, aby nie budziło ono wątpliwości przy ocenie karalności konkretnego zachowania. Na podstawie obowiązujących przepisów sądy mogą bowiem decydować się na wymierzenie sankcji jedynie w sytuacji braku zgody na udzielanie żądanych informacji. ©℗

Dziennik Gazeta Prawna

Miliony na promocję spisu

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

Kalendarz roku szkolnego 2025/2026: Uczniów czekają zmiany, które dotyczą nie tylko ferii

Nowy rok szkolny 2025/2026 przyniesie uczniom i nauczycielom nie tylko znane terminy przerw i ferii, ale również istotne zmiany w organizacji zajęć. Modyfikacjom ulegną lekcje religii i etyki, pojawi się też nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Warto poznać szczegóły, ponieważ będą one miały bezpośredni wpływ na codzienne życie szkolne.

Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

REKLAMA

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

Rekonstrukcja rządu stała się faktem. Premier Donald Tusk ogłosił: mniej ministrów, więcej odpowiedzialności, nowa jakość zarządzania państwem

Rekonstrukcja rządu: „Porządek, bezpieczeństwo i przyszłość” – to trzy filary, które mają kierować nowym gabinetem Donalda Tuska. Premier ogłosił zmniejszenie liczby ministrów konstytucyjnych z 26 do 21, utworzenie nowych superministerstw, powołanie kontrolingu pracy ministrów i całkowicie nowe podejście do energetyki, finansów i relacji międzynarodowych.

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje - dlaczego? Chodzi o osiemnaste urodziny i rentę rodzinną. Mówi się, że 18-stka to symboliczny próg dorosłości, czas nowych praw, ale też i obowiązków. Chociaż dla większości młodych ludzi to radosny moment, to istnieje jednak grupa, dla której ten dzień, zamiast otwierać nowe możliwości, przynosi pewne bolesne finansowe rozczarowanie. Chodzi o rentę rodzinną, która dla niektórych nie jest już tak wysoka, jak przed ukończeniem 18. roku życia.

REKLAMA

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności, chociaż sektor sztucznej inteligencji woła o nowych specjalistów, ale kobiet wciąż jest w nim jak na lekarstwo. Choć to one częściej niż mężczyźni kończą studia wyższe, rzadziej wybierają karierę w branży technologicznej. Jaki będzie miało to wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy?

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac

Koniec z ulgami na dzieci. Rodzice lawinowo tracą wsparcie: paradoksalnie za sprawą dzieci i wzrostu płac. Jak to możliwe? A no tak, że dzieci często dorabiają w wakacje a ich zarobki mają wpływ na sytuację finansową rodziców i przekroczenie pewnych progów podatkowych, które wpływają na utratę różnych ulg.

REKLAMA