Przestępstwo zgwałcenia - regulacje obowiązujące w 2017 r. oraz propozycje zmian

Opinię publiczną bardzo często bulwersują niskie kary dla gwałcicieli lub ich całkowita bezkarność. W ostatnim czasie Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało zmiany w tym względzie – poprzez zaostrzenie przepisów Kodeksu karnego. Przyjrzyjmy się więc bliżej obowiązującym regulacjom odnośnie tego przestępstwa.

Artykuł 197 § 1 Kodeksu karnego stanowi, że „kto przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem doprowadza inną osobę do obcowania płciowego, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.”

Przemoc wiąże się z przymusem fizycznym, a więc np. biciem, związaniem, maltretowaniem ofiary. Środki te musi cechować taka dolegliwość dla ofiary, która jest obiektywnie znaczna i może rzutować na motywację przeciętnego człowieka o osobowości podobnej do osobowości konkretnej ofiary, znajdującej się w podobnej sytuacji (zob. wyrok z dnia 14 czerwca 2006 r., sygn. akt WA 19/06).

Brak zgody powinien być uzewnętrzniany przez ofiarę poprzez stawianie fizycznego oporu. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2001 r. (sygn. akt V KKN 95/99) opór nie musi polegać na fizycznym przeciwstawianiu się użytym przez sprawcę środkom zmuszania (przykładowo: wystarczające jest głośne wzywanie pomocy, krzyk, płacz, itp.). Nie można też stawiać warunku, by ofiara wykorzystała wszystkie hipotetycznie możliwe w danej sytuacji środki oporu. Trzeba wziąć pod uwagę, że strach może paraliżować ofiarę.

Jak mówi cytowany wyżej przepis, aby doszło do przestępstwa zgwałcenia sprawca nie musi zmuszać ofiary siłą do obcowania płciowego, może jej także grozić, przy czym w doktrynie przyjmuje się na ogół, że spełnienie tej groźby nie musi być realne wystarczy, że za takie z uzasadnionych przyczyn uznaje je ofiara.

Sprawca może także doprowadzić do obcowania z pokrzywdzonym za pomocą podstępu, a więc wprowadzenia ofiary w błąd jak np. czynności seksualne wykonywane pod pozorem badania lekarskiego lub podanie tzw. tabletki gwałtu.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

§ 2 artykułu 197 k.k. stanowi natomiast, że jeżeli sprawca, w sposób określony w § 1, doprowadza inną osobę do poddania się innej czynności seksualnej albo wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Gwałciciel ponosi surowszą odpowiedzialność karną jeśli dopuści się zgwałcenia:

1) wspólnie z inną osobą,

2) wobec małoletniego poniżej lat 15,